Αλλαγές στην κλίμακα, επιβαρύνσεις στις επιχειρήσεις, αντικειμενικά κριτήρια για επαγγελματίες, επαναφορά φόρων κληρονομιών

Κ. ΣΙΩΜΟΠΟΥΛΟΣ |

Στο τραπέζι του κοινωνικού διαλόγου όπου θα κληθούν όλοι οι παραγωγικοί και κοινωνικοί φορείς θα ανοίξει η κυβέρνηση τα χαρτιά της για τις αλλαγές στη φορολογία που θα οδηγήσουν σε επιβαρύνσεις τόσο των νοικοκυριών όσο και των επιχειρήσεων. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προετοιμάζει την ατζέντα του διαλόγου για τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος, κεφαλαίου, επιχειρήσεων, τυχερών παιχνιδιών. Ο υπουργός κ. Γ.Παπακωνσταντίνου (φωτογραφία) περιμένει τις τοποθετήσεις των γενικών γραμματέων προκειμένου να ξεκινήσει ο διάλογος. Στόχος των αλλαγών είναι να αυξηθούν τα έσοδα από φόρους και να συλληφθεί η φορολογητέα ύλη με τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου. Στην ατζέντα του διαλόγου θα τεθεί πρόταση για επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης των επαγγελματιών, κατάργηση των χαριστικών φοροαπαλλαγών σε επιχειρήσεις, αυστηρότερη φορολόγηση των offshore, κατάργηση της αυτοτελούς φορολογίας για περίπου 400.000 πολίτες, ενώ θα εξεταστεί η επαναφορά του «point system» για φοροφυγάδες και επιχειρήσεις που έχουν υποπέσει σε παραβάσεις. Επίσης, θα υπάρξει πλήρης αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης ώστε κάποιος που διαθέτει δύο και τρία αυτοκίνητα, πρώτη και εξοχική κατοικία και άλλα περιουσιακά στοιχεία να μην μπορεί να δηλώνει στην Εφορία, π.χ., 10.000 ευρώ και να είναι αφορολόγητος.

Κορμός του νέου φορολογικού συστήματος που πρόκειται να εφαρμοστεί με ολοκληρωμένο νομοσχέδιο και όχι με αποσπασματικές διατάξεις το α΄ τρίμηνο του νέου έτους θα είναι η νέα ενιαία φορολογική κλίμακα με αφορολόγητο όριο για όλους τους πολίτες τα 12.000 ευρώ. Αυτή τουλάχιστον θα είναι η εισήγηση των αρμόδιων παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών, οι οποίοι εκτιμούν ότι η φορολογική κλίμακα θα πρέπει να έχει ενιαίο αφορολόγητο και κλιμάκια που θα οδηγούν σε ελάφρυνση της φορολογίας τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα ενώ θα επιβαρύνει τα εισοδήματα άνω των 60.000 ευρώ ή και παρακάτω.

«Πόθεν έσχες»

Παράλληλα σημαντικό ρόλο στην απόδοση φορολογικής δικαιοσύνης θα παίξει η εφαρμογή του «πόθεν έσχες» με διασταυρώσεις και ελέγχους, αλλά και οι αλλαγές στα τεκμήρια διαβίωσης περιουσιακών στοιχείων. Μάλιστα εξετάζεται να υπάρξουν ειδικές διατάξεις που να αποτρέπουν τους φορολογουμένους να χρησιμοποιούν «εργαλεία» όπως είναι για παράδειγμα οι offshore εταιρείες που έχουν ειδικό φορολογικό καθεστώς. Σήμερα οι offshore εταιρείες που έχουν ακίνητα στην Ελλάδα φορολογούνται ετησίως με συντελεστή 3% επί της αντικειμενικής αξίας. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν καταλήξει ότι αυτή η φορολογία δεν είναι επαρκής για να αποτρέψει τους επιτήδειους να ιδρύουν με σχετική ευκολία μια τέτοια εταιρεία και να μεταφέρουν τα περιουσιακά στοιχεία τους σε αυτήν, ώστε και το «πόθεν έσχες» να γλιτώσουν αλλά και διάφορους άλλους φόρους.

«Αγκάθι» αποτελεί για τη νέα κυβέρνηση η εφαρμογή των εξαγγελιών για κατάργηση της ευνοϊκής φορολογίας στις κληρονομιές και γονικές παροχές και για την επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. Αυτό διότι στη μεν περίπτωση των κληρονομιών και γονικών παροχών το σημερινό καθεστώς είναι αρκετά ευνοϊκό για όλους, ενώ στη δε περίπτωση του ΦΜΑΠ δεν έχει ολοκληρωθεί το περιουσιολόγιο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προβλέψει το υπουργείο Οικονομικών τους φόρους που θα εισπράξει από την εφαρμογή νέων φορολογικών κλιμάκων. Μάλιστα αν και έχουμε φθάσει στα τέλη Οκτωβρίου ακόμη δεν έχει σταλεί ούτε ένα εκκαθαριστικό ΕΤΑΚ για το 2009, ενώ και για το 2008 περίπου 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων δεν έχουν προχωρήσει σε διόρθωση των περιουσιακών στοιχείων τους ώστε να προχωρήσει κανονικά η αποστολή των σημειωμάτων ΕΤΑΚ και να πληρωθούν οι αναλογούντες φόροι.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η επαναφορά του ΦΜΑΠ και των κλιμάκων γονικών παροχών και κληρονομιών θα συνδυαστεί από υψηλά αφορολόγητα όρια για να μην επιβαρυνθεί η μέση εισοδηματικά ελληνική οικογένεια. Αν όμως προχωρήσει η κυβέρνηση σε νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών, ουσιαστικά σε μεγάλο βαθμό θα ακυρώσει την όποια προσπάθεια φορολογικής ελάφρυνσης των μικρών ιδιοκτησιών.

Σημαντική παρέμβαση στο ισχύον φορολογικό σύστημα θα αποτελέσει η φορολόγηση των μερισμάτων που λαμβάνουν σε ετήσια βάση οι μέτοχοι επιχειρήσεων (εισηγμένων στο ΧΑ ή μη), καθώς γι΄ αυτούς θα προβλέπεται ένταξη των συγκεκριμένων εισοδημάτων στη φορολογική κλίμακα.

Αξίζει να τονιστεί ότι όταν η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αποφασίσει να επιβάλει πρόσθετα φοροεισπρακτικά μέτρα είχε «χρυσώσει το χάπι» με τη θεσμοθέτηση της σταδιακής μείωσης κατά μία ποσοστιαία μονάδα του κεντρικού φορολογικού συντελεστή της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος καθώς και των συντελεστών φορολογίας των επιχειρήσεων από 25% σε 20%. Οι μειώσεις αυτές θα επανεξεταστούν και είναι πολύ πιθανόν να καταργηθούν στο πλαίσιο της συνολικής αναμόρφωσης του φορολογικού συστήματος. Δεν αποκλείεται όμως η νέα φορολογική κλίμακα που θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή τους πρώτους μήνες του 2010 να προβλέπει σταδιακές μειώσεις φορολογικών συντελεστών ή διεύρυνση των φορολογικών κλιμακίων. Για παράδειγμα, η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών για εφαρμογή χαμηλού φορολογικού συντελεστή 15% για εισοδήματα από 12.000 ευρώ ως 20.000 ευρώ ενδέχεται να υλοποιηθεί σταδιακά μέσα σε μία τριετία.