Ο Αρειος Πάγος ξεκαθάρισε ότι το κράτος πρέπει να καταβάλει το επίδομα αναδρομικά από το 2003 σε δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους
Πράσινο φως» για την καταβολή σε όλους τους εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, του επιδόματος των 176 ευρώ, ανάβει με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις – σοκ που θα προκαλέσουν τριγμούς και πανικό στο κυβερνητικό στρατόπεδο.
Για πρώτη φορά σε ανώτατο δικαστικό επίπεδο επικυρώνεται η καταβολή του επίμαχου επιδόματος, που έχει αποτελέσει από το 2003 «μήλον της Εριδος» για πολλές κατηγορίες εργαζομένων, που το διεκδικούν στα δικαστήρια μέσα από έντονες διαμάχες με το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου), τους ΟΤΑ (Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης).
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αρειος Πάγος με αμετάκλητες αποφάσεις του δέχθηκε σχετικές αγωγές και επικύρωσε την καταβολή του επιδόματος των 176 ευρώ σε μερικές κατηγορίες εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (που απασχολούνται σε νοσοκομεία και σε άλλα ΝΠΔΔ), αποκρούοντας τους ισχυρισμούς των κρατικών εκπροσώπων που αρνούνταν επίμονα την πληρωμή.
Ετσι ανοίγει ο δρόμος για να καταβληθούν τα ποσά αναδρομικά σε δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλων, που μπορεί να ξεπεράσουν και τους 300.000 εάν συμπεριληφθούν και οι εργαζόμενοι με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου.
Οι αρεοπαγιτικές αποφάσεις, που θα γίνουν σύντομα γνωστές, ξεκαθαρίζουν ότι η μη καταβολή του συγκεκριμένου επιδόματος παραβιάζει τη συνταγματική κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας.
Ειδική παροχή. Ο ΑΠ επισημαίνει -σύμφωνα με πληροφορίες- ότι τα 176 ευρώ χορηγήθηκαν ως ειδική παροχή αρχικά με τον νόμο 3016/02 και με στόχο να εξομαλυνθούν οι υπάρχουσες μισθολογικές διαφορές υπέρ των χαμηλόμισθων υπαλλήλων που δεν παίρνουν πρόσθετες μισθολογικές παροχές. Ομως στην πορεία το επίδομα επεκτάθηκε και σε άλλους εργαζόμενους με βάση 55 συνολικά υπουργικές αποφάσεις.
Ομως, με τον τρόπο αυτόν, η αμοιβή των 176 ευρώ δόθηκε σε σύντομο διάστημα σε μεγάλο αριθμό υπαλλήλων, που βρίσκονται σε τελείως διαφορετικές μεταξύ τους εργασιακές συνθήκες και οι οποίοι δεν πληρούσαν τις παραπάνω προϋποθέσεις (να μην έχουν πρόσθετες παροχές).
Ετσι, ο ΑΠ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παροχή των 176 ευρώ απέκτησε τον χαρακτήρα μισθολογικής παροχής που προσαυξάνει τον μισθό όλων ανεξαιρέτως των υπαλλήλων του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ που αμείβονται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις του μισθολογίου του προσωπικού της Δημόσιας Διοίκησης.
Αυτό σημαίνει ότι πολλές κατηγορίες εργαζομένων, που δεν είχαν πάρει το επίδομα, το δικαιούνται αναδρομικά από το 2003 ως προσαύξηση του μισθού τους, και σύμφωνα με την αρεοπαγιτική νομολογία, θα μπορέσουν όλοι να δικαιωθούν και να το εισπράξουν.
Κανονικά η κυβέρνηση θα έπρεπε μετά την αμετάκλητη λύση του νομικού ζητήματος, να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση ώστε να κανονίσει την αναδρομική καταβολή του ποσού σε όλους για να μη συνεχίζονται εκατοντάδες σχετικές δίκες που αφορούν ομαδικές αγωγές πολλών χιλιάδων υπαλλήλων με σχέση εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.
Ωστόσο -σύμφωνα με πληροφορίες- η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να ακολουθήσει το πρότυπο της παλαιότερης νομοθετικής ρύθμισης (επί ΠΑΣΟΚ) για καταβολή των αναδρομικών του οικογενειακού επιδόματος ούτε τις πιο πρόσφατες ρυθμίσεις για επιστροφή του ΛΑΦΚΑ ή την τακτοποίηση των αναδρομικών των δικαστικών λειτουργών.
Επικαλούμενη -κατά τις ίδιες πληροφορίες- την κακή οικονομική κατάσταση, λόγω και της διεθνούς κρίσης, η κυβέρνηση θα προσπαθήσει όσο μπορεί να καθυστερήσει την καταβολή των ποσών, αφήνοντας να συνεχιστούν όλες οι εκκρεμείς δίκες μέχρις ότου εκδοθούν ευνοϊκές αποφάσεις για κάθε κατηγορία υπαλλήλων ξεχωριστά.
Και τούτο διότι, σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς που έχουν γίνει σε οικονομικά κλιμάκια της κυβέρνησης, τα οφειλόμενα αναδρομικά προσεγγίζουν στην επιεικέστερη περίπτωση το 1 δισ. ευρώ, ενώ το ποσό μπορεί να υπερδιπλασιαστεί εφόσον η καταβολή επεκταθεί και στους υπαλλήλους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Ποιους αφορά η απόφαση
Σε διάφορα δικαστήρια της χώρας με ευνοϊκές μέχρι στιγμής αποφάσεις πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων αποφάσεων (Ειρηνοδικείων, πολιτικών και διοικητικών Πρωτοδικείων και Εφετείων) εκκρεμούν αγωγές διαφόρων κατηγοριών υπαλλήλων, όπως εκπαιδευτικών, δημοτικών και νομαρχιακών υπαλλήλων, συμβασιούχων του Δημοσίου, δικαστικών υπαλλήλων, υπαλλήλων πολλών οργανισμών (όπως του ΟΛΠ κ.λπ.) ακόμα και υπουργείων (πρόσφατα το Εφετείο δικαίωσε εργαζόμενους στο υπουργείο Μεταφορών). Η νομολογία του ΑΠ καθιστά πλέον αμετάκλητη τη δικαίωση και ανοίγει τον δρόμο για όλους, αλλά και τον ασκό του Αιόλου για το Δημόσιο…
Δικαίωση για τους εργαζόμενους περιφερειακού νοσοκομείου
Η πρώτη αρεοπαγιτική απόφαση δικαιώνει εργαζόμενους σε περιφερειακό νοσοκομείο με ιδιωτικού δικαίου σχέση εργασίας, που διεκδίκησαν το επίδομα με αγωγές που υπέβαλαν στα τέλη του 2005. Το πρωτοβάθμιο και το δευτεροβάθμιο δικαστήριο σε περιφέρεια της Β. Ελλάδας έκανε δεκτές τις αγωγές.
Η εφετειακή απόφαση δέχθηκε ότι οι εργαζόμενοι του νοσοκομείου «δεν πήραν την ένδικη μισθολογική παροχή (των 176 ευρώ τον μήνα), της οποίας η χορήγηση αποτελεί αύξηση των αποδοχών των υπαλλήλων που υπάγονται στο ενιαίο μισθολογικό πλαίσιο των υπαλλήλων του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ και δεν συναρτάται με καμία άλλη προϋπόθεση, όπως ιδιαίτερες συνθήκες εργασίας, το είδος της εργασίας ή τα πρόσωπα των εργαζομένων».
Ως εκ τούτου -τόνισε το Εφετείο- «η μη χορήγηση της παροχής συνιστά παράβαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας, σε συνδυασμό με την αρχή της ίσης αμοιβής για ίσης αξίας εργασία», που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα.
Ακόμα δέχθηκε ότι και μετά την κατάργηση του ν. 3016/02 και των υπουργικών αποφάσεων που στηρίχθηκαν σε αυτόν, η μισθολογική παροχή διατηρήθηκε ως προσωπική διαφορά που μπορούσε να μειωθεί μόνο από μελλοντικές πιθανές χορηγήσεις (εφόσον δοθεί στον υπάλληλο μετά το 2004 μια νέα παροχή ή αυξηθεί το κίνητρο απόδοσης).
Ο ΑΠ επικύρωσε τις θέσεις αυτές κρίνοντας ότι κατά παράβαση του Συντάγματος δεν είχε επεκταθεί το ποσό των 176 ευρώ στους εργαζόμενους στα νοσοκομεία και είχε δοθεί μόνο στους υπαλλήλους του υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων (Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Ελληνικής Οδοντιατρικής Εταιρείας, Μέσης Τεχνικής Επαγγελματικής Σχολής «Α. Φλέμινγκ», των ΠΕΣΥ Υγείας).
Μάλιστα το ανώτατο δικαστήριο εξηγεί πως, όταν γίνεται αδικαιολόγητη μισθολογική διάκριση σε βάρος κατηγοριών εργαζομένων, τα δικαστήρια οφείλουν με βάση το Σύνταγμα, να επεκτείνουν την παροχή υπέρ όλων.
Αλ. Αυλωνίτης