Το μέγεθος της κρίσης στο Ταμείο Πρόνοιας Δημόσιων Υπαλλήλων
εκδηλώθηκε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τελευταίας ασφαλιστικής
μεταρρύθμισης και αποτελεί την καλύτερη απόδειξη της
αναποτελεσματικότητάς της, αφού δεν κατόρθωσε να αγγίξει τη ρίζα του
προβλήματος.
Η χρεοκοπία εκδηλώθηκε με την πλήρη αδυναμία
ικανοποίησης 15.020 συνταξιούχων δημοσίων υπαλλήλων που είχαν υποβάλει
αιτήσεις για τη χορήγηση του εφΆ άπαξ βοηθήματος. Για την καταβολή
απαιτούνται τουλάχιστον 650 εκατ. ευρώ, όταν οι μηνιαίες εισφορές,
ύψους 25 εκατ. ευρώ επαρκούν για να καλύψουν μόλις τις 600 αιτήσεις.
Το
ΤΠΔΥ, ακόμη κι αν αποφάσιζε σήμερα να ρευστοποιήσει τις μετοχές του,
αξίας 101 εκατ. ευρώ, προσθέτοντας τα μετρητά που διαθέτει ύψους 5,2
εκατ. ευρώ, δεν θα μπορούσε να πληρώσει τις υποχρεώσεις προς τους
ασφαλισμένους.
Ανατρέχοντας την ιστορία του, μπορεί εύκολα να
διαπιστώσει κανείς με ποιο τρόπο επωμίστηκε δαπάνες μιας κρατικής
πολιτικής χωρίς να διαθέτει τους απαραίτητους πόρους για να την
ασκήσει. Και όχι μόνον. Τα βάρη που επιφορτίστηκε για την καταβολή εφΆ
άπαξ και σε ασφαλισμένους που δεν είχαν καταβάλει ποτέ εισφορές
ακύρωσαν την αρχή της ανταποδοτικότητας που καθόριζε τη λογική της
λειτουργίας του.
Με αυτόν τον τρόπο το Ταμείο Πρόνοιας με 300.000
μέλη δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς επιχορήγηση και κοινωνικούς πόρους
μετά το 1994, μεταβλήθηκε σε ελλειμματικό. Ο μοναδικός του πόρος
προέρχεται από τη μηνιαία εισφορά των ασφαλισμένων.
Ωστόσο, η
αρχή της ανταποδοτικότητας του Ταμείου παραβιάστηκε με το «κόλπο» της
αναγνώρισης της προϋπηρεσίας και με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις. Η
παραβίαση της ανταποδοτικότητας ξεκίνησε το 1984, με τον νόμο 1476 ο
οποίος νομιμοποίησε χιλιάδες συμβασιούχους, εντάσσοντάς τους
υποχρεωτικά στην ασφάλιση του εφΆ άπαξ και με δικαίωμα να προσμετρούν
όλη την προϋπηρεσία στην ασφάλισή τους. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν
δικαστικές αποφάσεις που υποχρεώνουν το Ταμείο να καταβάλλει εφΆ άπαξ
και σε όσους πριν από τη μονιμοποίηση είχαν διατηρήσει συνταξιοδοτικό
φορέα το ΙΚΑ, χωρίς ποτέ να έχουν καταβάλει εισφορές για το Ταμείο.
Ανάλογα
βάρη, χωρίς να έχει προηγηθεί η καταβολή εισφορών, αποκτά το ΤΠΔΥ και
για τους εκπαιδευτικούς των ιδιωτικών σχολείων που μονιμοποιούνται με
τον Νόμο 1600/86, για τους εργαζομένους στο ΕΣΥ, αλλά και για χιλιάδες
συμβασιούχους που μονιμοποιήθηκαν με τον νόμο 2190/94. Μεγάλη ήταν και
η επιβάρυνση που υπέστη το Ταμείο όταν εξισώθηκαν οι αποδοχές των
δικαστικών με τις αποδοχές των διευθυντών του ΕΣΥ. Συνολικά, από τις
νομοθετικές ρυθμίσεις της τελευταίας εικοσαετίας για διάφορες
κατηγορίες ασφαλισμένων το Ταμείο επιβαρύνθηκε με ποσά άνω του 1,4 δισ.
ευρώ.