Την ώρα που το πολιτικό σύστημα της Ουάσιγκτον βυθίζεται σε πρωτοφανή κρίση με πρωταγωνιστή τον Ντόναλντ Τραμπ και τα καμώματά του στον Λευκό Οίκο, ένας από τους πρώην διεκδικητές της προεδρίας, ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, ανέλαβε πρωτοβουλία για ενιαίο, δημόσιο σύστημα υγείας για όλους τους Αμερικανούς και ζήτησε από τον λαό να κινητοποιηθεί για μια «πολιτική επανάσταση» που θα αλλάξει τη χώρα. Η ιδέα κερδίζει διαρκώς έδαφος στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τη φτωχοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού, όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις αλλά και από τη σθεναρή αντίσταση που βρήκε ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος όταν επιχείρησε να υλοποιήσει την προεκλογική υπόσχεσή του να καταργήσει τα βήματα που είχε κάνει σε αυτή την κατεύθυνση ο Δημοκρατικός προκάτοχός του.
Ο γερουσιαστής από το Βερμόντ, που είχε ηττηθεί από τη Χίλαρι Κλίντον στην κούρσα για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών το 2016, δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια μετά την εκλογή Τραμπ. Υπερασπίστηκε σθεναρά στο Κογκρέσο το Obamacare (το πρόγραμμα του Μπάρακ Ομπάμα Medicare που έδωσε περίθαλψη σε εκατομμύρια ανασφάλιστους Αμερικανούς), ενώ έκανε περιοδεία σε ολόκληρη τη χώρα κινητοποιώντας τους πολίτες να υπερασπιστούν μια σημαντική -για τα δεδομένα των ΗΠΑ- κοινωνική κατάκτηση. Ως αποτέλεσμα της ευρύτερης κινητοποίησης των Δημοκρατικών αλλά και των εσωκομματικών αντιθέσεων στους Ρεπουμπλικανούς, η Γερουσία μπλόκαρε με οριακή πλειοψηφία τα σχέδια Τραμπ για κατάργηση του Obamacare την περασμένη εβδομάδα.
Πάνω σε αυτή τη βάση αποφάσισε να χτίσει ο Μπέρνι Σάντερς, σε συνεργασία με τα κινήματα βάσης, και να κλιμακώσει τον αγώνα για τη δημιουργία ενός ΕΣΥ στις ΗΠΑ, παρά τις έντονες αντιδράσεις του πολιτικο-οικονομικού κατεστημένου αλλά και σημαντικής μερίδας Αμερικανών που εξακολουθούν να θεωρούν την υγεία προνόμιο των «επιτυχημένων» παρά υποχρέωση του κράτους απέναντι στους πολίτες. Κεφαλαιοποιώντας την κληρονομιά Ομπάμα, ο Σάντερς θέτει παράλληλα το Δημοκρατικό Κόμμα ενώπιον των ευθυνών του και το καλεί να μετακινηθεί αριστερά, μετά το στραπάτσο της Χίλαρι Κλίντον στις εκλογές του Νοεμβρίου. Ο Σάντερς εκλέγεται ως ανεξάρτητος, συμπαρατάσσεται όμως με το Δημοκρατικό Κόμμα. Στον αγώνα για το προεδρικό χρίσμα του κόμματος κεντρικό σημείο του προγράμματος Σάντερς ήταν η χρηματοδότηση ενός εθνικού συστήματος υγείας με την αύξηση της φορολόγησης των πλούσιων Αμερικανών.
Ο γερουσιαστής, πρώτα με μήνυμα στους ψηφοφόρους και υποστηρικτές του την περασμένη Δευτέρα, τους ζήτησε να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις για ένα δημόσιο σύστημα υγείας. Μέσα σε 24 ώρες ο Σάντερς έλαβε 19.000 απαντήσεις. Χθες ξεκίνησε σχετική εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καλώντας τους πολίτες να γίνουν από κοινού σπόνσορες σε αυτό το εγχείρημα. «Μπορούμε κι εμείς στις ΗΠΑ να προσφέρουμε σε όλους τους πολίτες ποιοτική περίθαλψη, όπως κάνουν άλλες χώρες», δήλωσε ο Σάντερς. Εκπρόσωπός του δήλωσε ότι ο γερουσιαστής συγκέντρωσε ήδη 65.000 δολάρια από μικρές συνεισφορές πολιτών ενώ ετοιμάζει καινούργια περιοδεία για να εξηγήσει στους Αμερικανούς το σχέδιό του αλλά και για να απαντήσει σε όσους κινδυνολογούν με επιχειρήματα του τύπου «ατέλειωτες ουρές στα νοσοκομεία».
«Σας το λέω ξεκάθαρα: θα είναι ένας δύσκολος και μακροχρόνιος αγώνας που θα απαιτήσει προσπάθειες από δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών σε όλες τις πολιτείες. Θα απαιτήσει ουσιαστικά μια πολιτική επανάσταση με τρόπο που δεν έχουμε ξαναδεί στη νεώτερη ιστορία της δημοκρατίας μας», είπε ο Σάντερς.
Κερδίζει έδαφος η δημόσια υγεία
Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η ιδέα για ένα εθνικό σύστημα υγείας κερδίζει έδαφος στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούνιο, το 33% των Αμερικανών θα υποστήριζαν μια λύση σε αυτή την κατεύθυνση έναντι 28% τον Ιανουάριο (όταν ανέλαβε πρόεδρος ο Τραμπ) και 21% τον Μάρτιο του 2014. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η άνοδος στους πολίτες που δηλώνουν ψηφοφόροι των Δημοκρατικών: τον περασμένο Ιανουάριο το ποσοστό βρισκόταν στο 43% και εκτινάχθηκε στο 52% τον Ιούνιο.
Το επιτελείο του Σάντερς δεν τρέφει ψευδαισθήσεις για την έγκριση ενός νομοσχεδίου για δημόσιο σύστημα υγείας από αυτό το Κογκρέσο καθώς και τα δύο σώματα (Βουλή και Γερουσία) ελέγχονται από τους Ρεπουμπλικανούς. Ο Σάντερς δήλωσε στην εφημερίδα “Γκάρντιαν” τον Ιούνιο πως ελπίζει ότι «περισσότεροι γερουσιαστές, όσο ποτέ άλλοτε», θα συνυπογράψουν σχετικό σχέδιο νόμου, απέφυγε όμως να δώσει αριθμούς. Όταν κατέθεσε παρόμοιο νομοσχέδιο, πριν από δυο χρόνια, ήταν μόνος. Αντίστοιχο σχέδιο νόμου καταθέτει στη Βουλή των Αντιπροσώπων ανελλιπώς, κάθε χρόνο από το 2003, ο Δημοκρατικός Τζον Κόνιερς από το Μίσιγκαν. Τον περασμένο Ιανουάριο ο Κόνιερς είχε την υποστήριξη 51 Δημοκρατικών βουλευτών. Μετά από έξι μήνες προεδρίας Τραμπ υπερδιπλασιάστηκαν και έφτασαν τους 116 οι βουλευτές που συνυπογράφουν το σχέδιο νόμου.