Ανίσχυρα αντιβιοτικά λόγω κατάχρησης

Πεννυ Μπουλουτζα

Μπροστά στον κίνδυνο να επιστρέψει στην «προ των αντιβιοτικών εποχή», όπου απλές λοιμώξεις μπορούσαν να οδηγήσουν στον θάνατο, βρίσκεται ο σύγχρονος άνθρωπος. Βασική αιτία, η κακή χρήση των αντιβιοτικών και η σταδιακή αχρήστευσή τους, εξαιτίας της αντοχής που αναπτύσσουν τα μικρόβια σε αυτά. Σε αυτό το εφιαλτικό σενάριο πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν οι Ελληνες, που από το 2003 και μετά διατηρούν τα «σκήπτρα» στην Ευρώπη σε ό, τι αφορά την κατανάλωση αντιβιοτικών και την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά, τόσο σε νοσοκομειακό επίπεδο όσο και στην κοινότητα. Είναι ενδεικτικό ότι στο 35% έως 70% των λοιμώξεων από πνευμονιόκοκκο, στρεπτόκοκκο και σταφυλόκοκκο που καταγράφονται εκτός νοσοκομείου, παρατηρούνται ανθεκτικά σε αντιβιοτικά μικρόβια, ενώ ειδικά σε ό, τι αφορά τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως ανθεκτική στα αντιβιοτικά κλεψιέλλα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σε δείγμα 1.000 Ελλήνων και την οποία παρουσίασε χθες η καθηγήτρια Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ελένη Γιαμαρέλλου, οι μισοί συμμετέχοντες απάντησαν ότι οι ίδιοι ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς τους είχαν λάβει αντιβιοτικά το 2009, ενώ το 35% δήλωσε ότι προτίθεται να λάβει αντιβιοτικό για να καταπολεμήσει τη νέα γρίπη. Και αυτό όταν είναι ευρέως γνωστό ότι η γρίπη είναι ίωση και επομένως δεν αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η αγορά του αντιβιοτικού έγινε με συνταγή γιατρού. Για τον λόγο αυτόν η φετινή ευρωπαϊκή καμπάνια ενημέρωσης για τη χρήση των αντιβιοτικών εκτός από τον Ελληνα καταναλωτή εστιάζει και στον γιατρό της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, που εύκολα συνταγογραφεί αντιβιοτικά συχνά πιεζόμενος από τους ασθενείς. Είναι ενδεικτικό ότι το 85% των παιδιάτρων δηλώνει ότι οι γονείς πιέζουν για τη χορήγηση αντιβιοτικών, ενώ το 65% παραδέχεται ότι «ενδίδει» στην πίεση, καθώς σε αντίθετη περίπτωση ο γονέας θα απευθυνθεί σε άλλο γιατρό.

Υπάρχει λύση «σωτηρίας»

Οπως τόνισε η κ. Γιαμαρέλλου, ακόμα και σήμερα μπορούν να «σωθούν» τα αντιβιοτικά με τη μείωση ή/και βελτίωση της χρήσης τους. Κλασικά παραδείγματα αποτελούν η Γαλλία (πρώην «πρωταθλήτρια» στην Ευρώπη σε ανθεκτικά μικρόβια) και η Φινλανδία, που ακολουθώντας στρατηγικές μείωσης της κατανάλωσης κατάφεραν να μειώσουν τα ποσοστά αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά και άρα να κάνουν ξανά δραστικά τα συγκεκριμένα φάρμακα σε ποσοστό που έφτασε το 50%. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε σε ένα ειδικό τεστ ανίχνευσης της ύπαρξης στρεπτόκοκκου, η χρήση του οποίου θα βοηθήσει στη μείωση της άσκοπης συνταγογράφησης αντιβιοτικών από τους γιατρούς.