Της Ελένης Πετροπούλου
Ο διαγωνισμός για την προμήθεια των ασθενοφόρων, κόστους περίπου 20 εκατ. ευρώ, αν και εξαγγέλθηκε πριν από ενάμιση χρόνο, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η επίσημη αιτιολογία εκ μέρους του υπουργείου Υγείας είναι ότι ο διαγωνισμός αναβλήθηκε δύο φορές: α) Την πρώτη φορά «εξαιτίας υποβολής ενστάσεων και τροποποιήσεων ορισμένων όρων της διακήρυξης κατ εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας» και β) τη δεύτερη φορά «λόγω της προκήρυξης των εκλογών της 16ης Σεπτεμβρίου 2007.
Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή -όπως αναφέρουν τουλάχιστον στελέχη της αγοράς- η προκήρυξη για την προμήθεια των ασθενοφόρων ήταν διαβλητή. Ειδικότερα, με την 5/07 διακήρυξη, το ΕΚΑΒ προκήρυξε την προμήθεια συνολικώς 200 ασθενοφόρων και 20 κινητών μονάδων επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας. Η διακήρυξη διανεμήθηκε στους ενδιαφερόμενους στις 14.6.2007 με προθεσμία υποβολής προσφορών την 31η.7.2007 και προθεσμία παρουσίασης δύο ασθενοφόρων ως αντιπροσωπευτικό δείγμα την 15η.8.2007. Κριτήριο κατακύρωσης ήταν η συμφερότερη προσφορά, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που μνημονεύονται στο κείμενο της άνωθεν διακήρυξης.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, οι παραπάνω προθεσμίες ήταν εξαιρετικά ασφυκτικές, ιδιαίτερα για την παρουσίαση των ασθενοφόρων, μια και η μετατροπή τους, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της προκήρυξης, απαιτεί χρονικό διάστημα πολύ περισσότερο από αυτό που προέβλεπε η διακήρυξη του ΕΚΑΒ, «φωτογραφίζοντας» έτσι συγκεκριμένη εταιρεία, που, σύμφωνα με τις «κακές γλώσσες», οι προδιαγραφές που έθετε το ΕΚΑΒ ήταν εν γνώσει της, νωρίτερα από τις άλλες εταιρείες.
Οι «πονηροί» όροι
Πέρα από αυτό, συγκεκριμένοι όροι του διαγωνισμού καθιστούσαν διαβλητή την όλη διαδικασία, όπως, για παράδειγμα, ότι:
Ως ελάχιστη τεχνική απαίτηση σχετικά με τον κινητήρα τέθηκε ο συνδυασμός κυβισμού 2.200 κ.εκ. και ιπποδύναμης 85KW. Ο συγκεκριμένος συνδυασμός συναντάται σε ένα και μοναδικό κινητήρα.
Ο προσφέρων (όχι ο κατασκευαστής ή ο διασκευαστής, αλλά η επιχείρηση που συμμετέχει στον διαγωνισμό) να έχει παραδώσει στον ελληνικό χώρο (και όχι π.χ. σε άλλο ευρωπαϊκό κράτος) από το 2003 μέχρι και σήμερα (και όχι νωρίτερα) τουλάχιστον 50 ασθενοφόρα. «Πρόκειται για φωτογραφικό όρο», διατείνονται στελέχη του χώρου της υγείας.
Στη συγκριτική τιμή των οχημάτων ενσωματώθηκαν και τα τέλη ταξινόμησης, αντίθετα με την πάγια απόφαση της Γ.Γ. Εμπορίου, σύμφωνα με την οποία οι συγκρίσεις γίνονται με βάση τις τιμές των οχημάτων χωρίς τα τέλη ταξινόμησης. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές της αγοράς, «η συγκεκριμένη ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα επηρεασμού της τιμής και αλλοίωσης του ανταγωνισμού αγοράς».
Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε μόνο στην ελληνική γλώσσα, στην οποία αποκλειστικώς συντάχθηκαν και οι προδιαγραφές, δείγμα του ότι η διοίκηση του ΕΚΑΒ δεν επιθυμούσε να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό Ευρωπαίοι προμηθευτές, οι οποίοι πιθανόν να μπορούσαν να «χτυπήσουν» την προμήθεια των ασθενοφόρων σε τιμές χαμηλότερες από τους «ντόπιους» προμηθευτές.
Επαναπροκήρυξη
Περίπου μια εβδομάδα μετά τη δημοσίευση της προκήρυξης το «θέμα» έγινε αντιληπτό. Αμέσως, παρενέβη ο υπουργός Υγείας, Δ. Αβραμόπουλος, ο οποίος ζήτησε να επανεξεταστούν οι προδιαγραφές που τέθηκαν από το ΕΚΑΒ. Ωστόσο, αν και ο συγκεκριμένος διαγωνισμός έπρεπε να διεξαχθεί από τη Γ.Γ. Εμπορίου, στην οποία βρισκόταν για περίπου ένα χρόνο ο φάκελος του διαγωνισμού, ο διαγωνισμός ανετέθη στο ΕΚΑΒ. Το επιχείρημα του υπουργείου Υγείας ήταν το πρόσχημα της επιτάχυνσης των διαδικασιών. Ο διαγωνισμός έπρεπε να επαναπροκηρυχθεί με νέες προδιαγραφές. Η νέα προκήρυξη που δημοσιεύτηκε διατήρησε τις σφιχτές χρονικές προθεσμίες, αλλά μετέβαλε τις προδιαγραφές. Ωστόσο, οι μεταβολές στις προδιαγραφές είναι (ξανά)εξαιρετικά κραυγαλέες, με συνέπεια εταιρείες να προσφεύγουν στο ΣτΕ, αφού ο νέος διαγωνισμός «φωτογραφίζει» συγκεκριμένο προμηθευτή (π.χ. «φωτογραφίζει» συγκεκριμένο αναπνευστήρα κ.α.). Τελικά, ο συγκεκριμένος διαγωνισμός διενεργήθηκε -παρά τις νέες εξόφθαλμες φωτογραφικές προδιαγραφές που έθετε- στις 28-9-2007.
«Γεφύρι της Αρτας» η προμήθεια εξοπλισμού
Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν ενώ η προμήθεια των νέων σύγχρονων ασθενοφόρων και των Κινητών Μονάδων Υγείας θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί εδώ και αρκετό καιρό. ¶λλωστε, ο ίδιος ο υπουργός Υγείας, στις 18 Απριλίου του 2006, δήλωνε πως «για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του ΕΚΑΒ, το υπουργείο Υγείας προκηρύσσει διαγωνισμό για την προμήθεια 200 νέων υπέρ σύγχρονων ασθενοφόρων και 30 νέων Κινητών Μονάδων Υγείας». Από τότε έχουν μεσολαβήσει 18 μήνες και η προμήθεια των ασθενοφόρων παίρνει συνεχή αναβολή από αύριο σε αύριο και από μήνα σε μήνα, έχοντας μετατραπεί σε νέο «γιοφύρι της ¶ρτας».
Το θέμα της προμήθειας των ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ είχε φέρει με σειρά ερωτήσεών του στη Βουλή ο εισηγητής του ΚΤΕ Υγείας του ΠΑΣΟΚ, Μανώλης Σκουλάκης. Στη τελευταία απάντηση που δόθηκε από τον υφυπουργό Υγείας κ. Γ. Παπαγεωργίου στον κ. Σκουλάκη, το υπουργείο άφησε να εννοηθεί πως τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβαίνει και πως όποιες καθυστερήσεις οφείλονται στο γεγονός ότι «σε κάθε μεγάλο δημόσιο διαγωνισμό, κάποιες εταιρείες προσφεύγουν δικαστικά ζητώντας τροποποίηση ορισμένων όρων της διακήρυξης, με αποτέλεσμα να προκαλείται καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της διενέργειας του διαγωνισμού».
«Ο διαγωνισμός της προμήθειας των 200 ασθενοφόρων και των 20 Κινητών Μονάδων Υγείας του ΕΚΑΒ βρίθει από φωτογραφικές διατάξεις, που θέτουν σε αμφιβολία την αξιοπιστία του διαγωνισμού και ενισχύουν τις φωνές περί μη διαφανούς λειτουργίας του συστήματος προμηθειών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ)», δήλωσε στην «Η» ο Μ. Σκουλάκης.