Τζακπότ αποτελεί για τα θύματα των τροχαίων ατυχημάτων η εύρεση εξειδικευμένων κέντρων τραύματος στην Ελλάδα. Στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης υπάρχουν μόνο τρία ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης αλλά κανένα δημόσιο.
Της Νικολέττας Μπούκα
Ως αποτέλεσμα, όχι μόνο χάνονται άδικα ανθρώπινες ζωές και τα θύματα τροχαίων ατυχημάτων αναγκάζονται να ζουν με μόνιμη αναπηρία, αλλά ακόμη και όσοι επιλέγουν να απευθυνθούν στα ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης πρέπει να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, δαπανώντας πολλά χρήματα, εφόσον βέβαια καταφέρουν να ξεπεράσουν τις χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης της περίθαλψής τους από το ασφαλιστικό ταμείο στο οποίο ανήκουν.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αν υπήρχαν εξειδικευμένα κέντρα τραύματος στη χώρα μας, τότε το 25%-30% των ανθρώπων που πεθαίνουν σε τροχαία θα σώζονταν, οι τραυματίες που μένουν μόνιμα ανάπηροι θα μειώνονταν κατά 20%-30% και τα έξοδα νοσηλείας για τις οικογένειες των θυμάτων θα ελαττώνονταν σε ποσοστό 20%-25%.
«Το τραύμα αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας, ενώ η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση σε ατυχήματα και αριθμό νεκρών απ’ αυτά μεταξύ των 27 χωρών-μελών της Ευρώπης. Αν είχαμε οργανωμένα κέντρα, το 80% των θανάτων από τραύματα, που θεωρούνται εντελώς άδικοι, θα μπορούσε να προληφθεί. Δυστυχώς, όμως, η ανταπόκριση της πολιτείας είναι από μηδενική έως αρνητική. Με βάση τον πληθυσμό της η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη από δύο κέντρα τραύματος, ενώ η Αθήνα από πεντέξι», εξηγεί στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Αγγειοχειρουργικής στο ΑΠΘ Θωμάς Γερασιμίδης.
Ο ίδιος αναφέρει ότι το 50% των θανάτων από τραύμα συμβαίνει στον τόπο του ατυχήματος, το 30% τις επόμενες τέσσερις ώρες και το 20% στις μονάδες εντατικής θεραπείας μετά από 2-4 εβδομάδες.
«Οι θάνατοι που συμβαίνουν στον τόπο του ατυχήματος μπορούν να ελαττωθούν μόνο με τη λήψη μέτρων από την πολιτεία. Η Ελλάδα ανέπτυξε δύο στρατηγικά σχέδια, εκ των οποίων το δεύτερο είχε στόχο τη μείωση του αριθμού των νεκρών σε τροχαία ατυχήματα κατά 50% το 2010 σε σύγκριση με το 2000. Τελικώς, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία το 2009 ανήλθε σε 1.463 και το 2010 μειώθηκε σε 1.280, αλλά η μείωση θεωρείται πλασματική, καθώς δεν συνυπολογίστηκε το ποσοστό βαριά τραυματισμένων, οι οποίοι κατέληξαν στο νοσοκομείο κατά τη νοσηλεία τους», εξηγεί ο κ. Γερασιμίδης.
Εκπαιδεύονται μόνοι τους
Ο επίκουρος καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Απόστολος Καμπαρούδης επισημαίνει ότι το 50% των θανάτων που συμβαίνουν στον τόπο του ατυχήματος μπορεί να ελαττωθούν μόνο με μέτρα πρόληψης, για τα οποία υπεύθυνη είναι η πολιτεία. Επίσης, το 30% των θανάτων που συμβαίνουν τις πρώτες χρυσές ώρες έως τη διαχείριση των τραυματιών στα τμήματα επειγόντων περιστατικών μπορεί να ελαττωθεί με τη συνεχή εκπαίδευση των γιατρών.
«Στον τομέα αυτό οι γιατροί βρήκαν τον δρόμο μόνοι τους, χωρίς τη βοήθεια της πολιτείας. Υπάρχουν προγράμματα σχετικά με τη φροντίδα του ασθενούς στο ΤΕΠ για τους επαγγελματίες υγείας και προγράμματα εκπαίδευσης στην αντιμετώπιση στο χειρουργείο για τους βαριά πάσχοντες. Τα προγράμματα αυτά έχουν κόστος που το καλύπτουν οι ίδιοι οι γιατροί, αφού η πολιτεία κωφεύει», τονίζει ο κ. Καμπαρούδης και προσθέτει ότι σε πολλά κράτη η πιστοποίηση σε αυτά τα προγράμματα θεωρείται προαπαιτούμενο, προκειμένου ένας νέος γιατρός να αρχίσει την ειδικότητά του.
«Αγκάθι» για τον ίδιο παραμένει η αναπηρία, κατάσταση με αυξημένη νοσηρότητα και δυσβάσταχτο κόστος, στην οποία πρωταρχικό ρόλο παίζουν τα κέντρα αποκατάστασης. «Δυστυχώς, και εδώ η πολιτεία είναι παντελώς απούσα. Για παράδειγμα, στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν τρία ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης και κανένα δημόσιο. Η πρόσβαση σε αυτά, μέσω των ασφαλιστικών ταμείων, είναι δύσκολη, χρονοβόρα και οικονομικά δυσβάσταχτη για την οικογένεια του πάσχοντα. Αν, μάλιστα, συγκρίνουμε το επίπεδο της φροντίδας που παρέχουν με αυτό των κέντρων του εξωτερικού, τα στοιχεία είναι απογοητευτικά», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Καμπαρούδης.
Θύματα τραύματος 20.000 παιδιά
Περίπου 20.000 Ελληνόπουλα νοσηλεύονται κάθε χρόνο εξαιτίας κάποιου ατυχήματος, από αυτά περίπου 2.000 στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο υπολογίζεται ότι στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων της πόλης προσέρχονται 10.800 τραυματισμένα παιδιά ετησίως.
Οι κύριες αιτίες των παιδικών τραυμάτων είναι τα τροχαία ατυχήματα, τα εγκαύματα, τα τραύματα από ξυλοδαρμούς, κακοποιήσεις, τα τραύματα από μυτερά και κοφτερά όργανα, από πυροβολισμούς και εκρήξεις.
«Δυστυχώς, στη Θεσσαλονίκη μόλις το 3% των παιδιών με τραύμα διακομίζεται στο νοσοκομείο με το ΕΚΑΒ, δεχόμενο προνοσοκομειακή φροντίδα. Επιπλέον, στη Βόρεια Ελλάδα δεν υπάρχει παιδιατρικό νοσοκομείο με εξειδικευμένο τμήμα επειγόντων παιδιατρικών περιστατικών, ενώ οι μόλις οκτώ κλίνες που διαθέτει η ΜΕΘ Παίδων του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης δεν καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών στον άξονα της Εγνατίας, δηλαδή από την Ηγουμενίτσα έως την Αλεξανδρούπολη, αν ληφθεί υπόψη ότι απαιτούνται 15 κλίνες», τονίζει ο αναπληρωτής καθηγητής του ΑΠΘ και χειρουργός παίδων Κωνσταντίνος Καλλέργης.
Οι αριθμοί
– 12% της παγκόσμιας νοσηρότητας συνιστά το τραύμα το οποίο αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στους νέους ηλικίας 1-44 ετών
– 1.000.000-1.650.000 ευρώ υπολογίζεται το κόστος θανάτου σε κάθε τροχαίο ατύχημα στην ΕΕ
– 40% του συνολικού κόστους της υγείας καταναλώνει το τραύμα
– 5.000.000 θάνατοι καταγράφονται κάθε χρόνο από τραύμα παγκοσμίως
– 1.000.000 θανάτους ετησίως προκαλούν οι αυτοκινητικές συγκρούσεις