Χωρίς διάγνωση παραμένουν οι μισοί ασθενείς με ψυχιατρικά προβλήματα, οι οποίοι προσέρχονται σε υπηρεσίες εξωνοσοκομειακής περίθαλψης. Η αδυναμία να αντιμετωπιστούν είναι πολύ πιο σοβαρή σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που βιώνουμε.
Ανθρωποι με ευαίσθητη σωματική ή ψυχική υγεία, ηλικιωμένοι, άνεργοι και φτωχοί αντιμετωπίζουν πιο έντονα τις επιπτώσεις του στρες, το οποίο προκαλείται υπό συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας.
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι ειδικοί της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, η οποία έχει ως θέμα «Η Ψυχική υγεία στην πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας».
Ο πρόεδρος και επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας καθηγητές κ. Νικόλαος Τζαβάρας και Γιώργος Χριστοδούλου επισημαίνουν ότι στόχος της φετινής ημέρας είναι η ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στη συνολική υγειονομική φροντίδα του πληθυσμού:
«Εξακολουθεί να υπάρχει αυτός ο απαράδεκτος δυϊσμός. Να θεωρείται ότι η σωματική υγεία έχει τόσες διαφορές από την ψυχική υγεία, ώστε οι μεν πάσχοντες από σωματικά νοσήματα να θεραπεύονται, οι δε πάσχοντες από ψυχικά νοσήματα να εγκλείονται σε άσυλα».
Σε επίπεδο δευτεροβάθμιας φροντίδας, σημειώνει ο κ. Χριστοδούλου, έχει γίνει κάποια πρόοδος, με τη δημιουργία ψυχιατρικών τομέων στα γενικά νοσοκομεία. Στο επίπεδο, όμως, της κοινότητας είμαστε ακόμη πολύ πίσω, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Οι γενικοί γιατροί δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα ψυχικά νοσήματα και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την πάθηση που οδηγεί συχνότερα από οποιαδήποτε άλλη στην αυτοκτονία. Αυτό οφείλεται στην ανεπαρκή εκπαίδευση, την ανυπαρξία προσωπικού γιατρού, την απουσία συστήματος συνεντεύξεων (ραντεβού) και της συνέχειας της φροντίδας.
Συντελεί, επίσης, και η δυσκολία αναγνώρισης ορισμένων ψυχικών νοσημάτων, με τυπικό παράδειγμα την κατάθλιψη, τα οποία εκφράζονται κυρίως μέσα από σωματικά κανάλια, όπως πόνοι και άλλες υποχονδριακές αιτιάσεις, αλκοολισμός, αϋπνία, μείωση της ερωτικής επιθυμίας, εξάρτηση από ουσίες.
Οι εκπρόσωποι της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγιεινής αναφέρουν ότι τον επόμενο χρόνο η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη αιτία αναπηρίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Λιγότεροι από τους μισούς πάσχοντες, ωστόσο, υποβάλλονται σε θεραπεία. Οι ασθενείς με σοβαρά ψυχικά προβλήματα πεθαίνουν από σωματικά νοσήματα κατά μέσο όρο 25 χρόνια νωρίτερα από τον υπόλοιπο πληθυσμό.