Εισήγηση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Α. Λοβέρδου κατά την έναρξη του Διαλόγου με τους Κοινωνικούς Εταίρους για το Ασφαλιστικό.
Κοινωνικός Διάλογος για το Ασφαλιστικό
Συνάντηση με ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ – ΣΕΒ -ΓΣΕΒΕΕ – ΕΣΕΕ
Κυρίες και κύριοι,
1. Ο Υφυπουργός κ. Γ. Κουτρουμάνης και εγώ σας ευχαριστούμε ιδιαιτέρως για την παρουσία σας. Ανοίγουμε σήμερα τη συζήτηση, τον κοινωνικό διάλογο, για ένα θέμα που, ορθώς, ο Πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου χαρακτήρισε πρόσφατα στη Βουλή των Ελλήνων, ως εθνικό.
2. Η κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, ως γνωστόν, είναι ιδιαιτέρως προβληματική. Το 2008 το ασφαλιστικό σύστημα χρειάστηκε ποσό περίπου 850 εκατ. €, επιπλέον της προβλεπόμενης κρατικής επιχορήγησης, ως έκτακτη επιχορήγηση. Ενώ το τρέχον έτος 2009, η έκτακτη επιχορήγηση τριπλασιάστηκε, αγγίζοντας τα 2,47 δισ. €. Οι προβλέψεις για το 2010 είναι δυσοίωνες. Είναι προφανές, πως αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, όποιον ρυθμό ανάπτυξης κι αν επιτύχει η εθνική οικονομία, τα οφέλη θα απορροφούνται από την παθολογία του ασφαλιστικού μας συστήματος.
3. Τα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας αποτυπώνονται σε δύο επίπεδα:
α) Στο ασφαλιστικό σύστημα καθαυτό, η παθολογία του οποίου είναι διακριτή δια γυμνού οφθαλμού, και
β) στις ειδικές πτυχές του ασφαλιστικού, που απαιτούν βελτιώσεις μέσα στο 2010 (μείωση εισφοροδιαφυγής, μείωση σπατάλης στις υπηρεσίες υγείας, περιορισμός της αδήλωτης εργασίας, επίλυση προβλημάτων διαδοχικής ασφάλισης).
4. Κυβέρνηση, κόμματα, κοινωνικοί εταίροι, πολίτες πρέπει να υπερβούμε κατεστημένες στη χώρα μας αντιλήψεις και νοοτροπίες. Το φαινόμενο της αυτόματης άρσης της εμπιστοσύνης από όποιον ασχολείται με το ασφαλιστικό, είναι υποχρέωση όλων μας να σταματήσει. Κι εμείς οι Έλληνες, όπως οι λαοί των κρατών της Ο.Ν.Ε. και πολλών άλλων στην Ε.Ε., πρέπει να εκλάβουμε το ασφαλιστικό ως σημαντικό θέμα μας, τα βασικά προβλήματα του οποίου πρέπει να επιλύσουμε. Οι παραπάνω σκέψεις συμπεριλαμβάνονται στην εισήγησή μας αυτή γιατί η κυβέρνηση, κατά κυριολεξία, από τις πρώτες ημέρες της θητείας της δέχεται επιθέσεις με τα επικοινωνιακά «κλισέ» που συμπυκνώνουν τις αντιλήψεις και τις νοοτροπίες, τις οποίες ακριβώς πρέπει να αλλάξουμε. Όσο, π.χ., η κυβέρνηση δεν μιλά για το ασφαλιστικό κατηγορείται ότι δημαγωγεί διά της σιωπής, όταν ανοίγει το ασφαλιστικό ως εθνικό θέμα κατηγορείται ως δήθεν «εντολοδόχος των Βρυξελλών». Και καταγγέλλεται αυτομάτως, ως έχουσα, τάχα, σκοπό να ρίξει τα βάρη στις πλάτες του λαού και των εργαζομένων.
5. Ως κυβέρνηση θα παλέψουμε για τη μείωση της έως τώρα ανεξέλεγκτης σπατάλης στις υπηρεσίες υγείας, καθώς και για τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας. Ήδη, με τους Υπουργούς Υγείας και Οικονομίας ανακοινώσαμε την πρώτη δέσμη μέτρων για τον περιορισμό της σπατάλης στα φάρμακα και εντός ολίγων ημερών θα ασκήσουμε σχετική νομοθετική πρωτοβουλία. Κι ακόμη, εντός των επόμενων μηνών θα ασκήσουμε νέα σχετική νομοθετική πρωτοβουλία ευρείας κλίμακας. Ταυτοχρόνως, θα εφαρμόσουμε πολιτικές αφενός για τον περιορισμό της σπατάλης στις ιατρικές υπηρεσίες και στα αναλώσιμα υλικά και αφετέρου για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής.6. Ο αγώνας, όμως, για τον εξορθολογισμό των δαπανών και τη διεύρυνση της βάσης εσόδων του ασφαλιστικού συστήματος δεν αρκεί. Το ασφαλιστικό σύστημα χρειάζεται οπωσδήποτε δομικές αλλαγές. Η σημερινή του δομή και λειτουργία θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητά του να παρέχει συντάξεις στις επόμενες γενεές, αλλά αποτελεί και νάρκη στα θεμέλια της εθνικής οικονομίας. Οι σχετικές προβλέψεις της Επιτροπής της Ε.Ε. συγκεκριμενοποιούν την απειλή. Κι ακόμη, επειδή η εγκαθίδρυση και η εφαρμογή των μειζόνων αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα απαιτούν χρόνο, είναι απολύτως βέβαιο πως αν δεν αρχίσουμε σύντομα, μετά δεν θα προλαβαίνουμε κι όλα θα γίνουν βίαια και σε βάρος όλου του ελληνικού λαού και πρώτα από όλα των ασφαλισμένων.
7. Κυρίες, κύριοι, ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, δηλώνουμε ρητά και απερίφραστα πως δεν πρόκειται να αιφνιδιάσουμε και να προκαταλάβουμε κανέναν. Όποιο μέτρο η κυβέρνηση πάρει, αυτό θα προκύψει από τον οργανωμένο διάλογο.
8. Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση που απέστειλα προς τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ, για την οργάνωση των συναντήσεων αυτών, η σημερινή μας σύσκεψη έχει ως θέμα τη συζήτηση για τη μέθοδο του διαλόγου που ανοίγουμε. Τόσο στην παρούσα συνεδρία, όσο και στις υπόλοιπες που θα παρίσταται, η κυβέρνηση θα εισηγείται τις θέσεις της και δεν θα ακούει απλώς τις θέσεις των άλλων.Ως προς το θέμα, λοιπόν, της σημερινής συνεδρίασης εισηγούμαστε τα εξής:
α) Κατά το πρώτο αλλά πολύ ουσιαστικό στάδιο, ο διάλογος να διεξαχθεί στο επίπεδο μιας εννεαμελούς Επιτροπής Ειδικών, η οποία θα συγκροτηθεί με ευθύνη των κοινωνικών εταίρων και της πολιτείας.
β) Στην Επιτροπή αυτή οι κοινωνικοί εταίροι υποδεικνύουν τέσσερα μέλη, η κυβέρνηση άλλα τέσσερα μέλη και από κοινού κυβέρνηση και κοινωνικοί εταίροι ορίζουν τον Πρόεδρο. ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ καλούνται να υποδείξουν δύο ειδικούς επιστήμονες που θα στελεχώσουν την ανωτέρω Επιτροπή. Δύο, επίσης, ειδικούς επιστήμονες καλούνται να υποδείξουν και οι εργοδοτικές ενώσεις. Για όλα τα υποδεικνυόμενα πρόσωπα, απαιτείται η έλλειψη θεμελιωδών αντιρρήσεων εκ μέρους όλων των πλευρών του διαλόγου.
γ) Παράκληση της κυβέρνησης είναι, οι υποδείξεις των προσώπων να γίνουν έως την Παρασκευή, 4η Δεκεμβρίου 2009. Βούλησή μας είναι, την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009, να συγκαλέσουμε την Επιτροπή των Ειδικών στην πρώτη της συνεδρίαση. Προτεινόμενη ημερομηνία υποβολής του πορίσματος εκ μέρους της Επιτροπής Ειδικών είναι η 30ή Απριλίου 2010. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να ενημερώνει κάθε μήνα τη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων για την εξέλιξη του διαλόγου (άρθρο 36 § 5 ΚτΒ). Στο πλαίσιο αυτού του άρθρου του ΚτΒ, ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Ειδικών μπορεί να προσέρχεται μαζί με τον Υπουργό στη Διαρκή Επιτροπή της Βουλής, για να παρέχει πληροφορίες ή διευκρινήσεις.δ) Από την Επιτροπή των Ειδικών θα ζητηθεί η εκπόνηση μίας κύριας εκδοχής για τη λύση του ασφαλιστικού προβλήματος και, ει δυνατόν, μίας το πολύ ακόμη εναλλακτικής εκδοχής. Η κυβέρνηση στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής των Ειδικών θα εισηγηθεί τα επιμέρους κεφάλαια που συνθέτουν τα βασικά ζητούμενα, για την επίλυση του ασφαλιστικού προβλήματος, καθώς και το περίγραμμα της προτεινόμενης λύσης τους, βάσει των αρχών του δημόσιου χαρακτήρα, της βιωσιμότητας, της εξυγίανσης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Επισημαίνουμε, ωστόσο, εκ των προτέρων, ότι ως κυβέρνηση εκφράζουμε την πολιτική μας βούληση για τη διατήρηση του σημερινού πλαισίου παροχών του ασφαλιστικού μας συστήματος.
ε) Από την Επιτροπή των Ειδικών για το ασφαλιστικό θα ζητηθεί, επίσης, η ανάθεση εκπόνησης αναλογιστικής μελέτης, η οποία θα στηρίξει το πόρισμά της. Προς τούτο η κυβέρνηση προτείνει ένα μέλος της Επιτροπής να είναι διακεκριμένος επιστήμονας, ειδικός στις αναλογιστικές μελέτες.
9. Μετά τη λήξη των εργασιών της Επιτροπής των Ειδικών και την εκ μέρους της κατάθεση του πορίσματος, η κυβέρνηση, αφού οργανώσει το σχετικό πολιτικό διάλογο, εντός και εκτός Βουλής, στη συνέχεια θα αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία. Τόσο στη φάση αυτή, όσο και στις προηγούμενες, η κυβέρνηση θα ζητά τη συνδρομή της Ο.Κ.Ε. Δεν υπάρχει αμφιβολία, πως το πρόβλημα του ασφαλιστικού είναι δύσκολο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι ακατόρθωτη η επίλυσή του. Οι έλληνες δεν υπολείπονται των άλλων ευρωπαίων, οι οποίοι εδώ και χρόνια έχουν κάνει αποφασιστικά βήματα για την αλλαγή των ασφαλιστικών τους συστημάτων. Οι έως σήμερα προσπάθειές μας στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι απέτυχαν και παρά τα σοβαρά τους λάθη, εντούτοις συγκροτούν μια εμπειρία, η οποία μπορεί και πρέπει να επιταχύνει τη δική μας προσπάθεια.