Σε πρώτη φάση, οι υπηρεσίες της ΥΠΕΕ, αμέσως μετά την τοποθέτηση του νέου ειδικού γραμματέα ο οποίος θα διαδεχθεί τον παραιτηθέντα την περασμένη Παρασκευή Σπ. Κλαδά, αναμένεται να καταστρώσει το πρόγραμμα ελέγχων στον χώρο της παροχής ιατρικών και παραϊατρικών υπηρεσιών. Και τούτο, καθώς η παραβατικότητα του κλάδου κινείται σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, υπερβαίνοντας το 52%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τουλάχιστον ένας στους δύο ιατρούς, οδοντίατρους, κλινικές, διαγνωστικά κέντρα και θεραπευτήρια θεωρείται πως φοροδιαφεύγει και έτσι ο κλάδος θα τεθεί στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού του υπουργείου Οικονομικών.
Τα συνεργεία φορολογικού ελέγχου θα δραστηριοποιηθούν με βάση τα αποτελέσματα των διασταυρωτικών ελέγχων στα δηλωθέντα εισοδήματα της περασμένης χρονιάς, τα οποία, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, εμφανίζουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής. Οι ίδιοι παράγοντες επισημαίνουν με νόημα ότι δεν είναι δυνατόν να δηλώνονται από ιατρούς και οδοντίατρους ετήσια εισοδήματα της τάξης μόλις των 13.000 και των 14.000 ευρώ, υπονοώντας αφενός ότι τέτοια δηλωθέντα εισοδήματα δεν συμβαδίζουν με τα τιμολόγια της αγοράς και αφετέρου ότι η φοροδιαφυγή είναι κατά πολύ μεγαλύτερη μετά και τα «φακελάκια».
Eνα πρόβλημα που απασχολεί ιδιαίτερα τις αρχές είναι ο περιβόητος «νόμος της σιωπής», ο οποίος συνδέει ιατρούς και ασθενείς και ο οποίος σχεδόν κατά κανόνα αποδεικνύεται πολύ ισχυρός. Παρά ταύτα, οι έστω και λίγες καταγγελίες οι οποίες έχουν φθάσει στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούνται ενδεικτικές για τα υψηλά ποσοστά παραβατικότητας του κλάδου.
Με βάση τις μέχρι τώρα ενδείξεις, η απόδειξη της φοροδιαφυγής είναι ιδιαίτερα δύσκολη και για επιπρόσθετους λόγους, οι οποίοι συνδέονται με τη φύση των παραβάσεων. Τέτοιες είναι λ.χ. η αναγραφή λιγότερων ημερών νοσηλείας στις κλινικές, καθώς στα βιβλία εισαγωγών – εξιτηρίων αναγράφεται εισαγωγή σε ημερομηνία μεταγενέστερη και αναχώρηση του ασθενούς σε ημερομηνία προγενέστερη.
Ακόμη, απόκρυψη φορολογητέας ύλης συντελείται όπως εκτιμάται και στα ασθενοφόρα και τις παρακλινικές εξετάσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, η χρέωση για τη διάθεση ασθενοφόρων από τις κλινικές για τη μεταφορά ασθενών τους δεν εμφανίζεται, όπως δεν εμφανίζονται και τα έσοδα των εξετάσεων (εμφανίζονται μόνο η χρεώσεις κλίνης). Η τελευταία περίπτωση συμβαίνει και να εμφανίζεται ως δαπάνη η οποία καταβλήθηκε σε συμβεβλημένο διαγνωστικό κέντρο, αλλά και να εκπίπτεται από τα ακαθάριστα έσοδα, χωρίς ωστόσο να δηλώνεται πουθενά ως έσοδο.
Aλλη μέθοδος που ακολουθείται είναι η αναγραφή κατώτερης θέσης και σε αυτήν ο ασθενής νοσηλεύεται σε θέση ανώτερη εκείνης που καλύπτει το ασφαλιστικό του ταμείο, καταβάλλοντας τη διαφορά, η οποία όμως δεν εμφανίζεται ως έσοδο στην εφορία. Oπως δεν εμφανίζονται επιπλέον έσοδα των κλινικών, όπως λ.χ. φάρμακα και αναλώσιμα. Μάλιστα, τα τελευταία, εφόσον αποτελούν πλεονάζον υλικό διοχετεύονται με πολύ χαμηλότερες τιμές και χωρίς παραστατικά σε φαρμακεία, αποτελώντας έτσι πρόσθετη φοροδιαφυγή.
Επίσης, ακολουθείται και η μέθοδος των διογκωμένων δαπανών με λήψη εικονικών τιμολογίων, υπερτιμολογήσεων αγορών και αποσβέσεων σε ιατρικά μηχανήματα τα οποία βρίσκονται σε αδράνεια.
Οι κρατικές προμήθειες
Oμως, στο στόχαστρο της κυβέρνησης θα μπουν και οι κρατικές προμήθειες. Αυτές χαρακτηρίζονται ως «μαύρη τρύπα» αποτελώντας το 97% των προμηθειών των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας. Αυτό αποκαλύπτουν αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, επισημαίνοντας ότι μόλις το 3% των προμηθειών παρακολουθείται από το υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ το υπόλοιπο απλώς διεκπεραιώνεται από τις διοικήσεις. Το γεγονός αυτό επιβαρύνει σημαντικά τον προϋπολογισμό, ο οποίος καλείται να καλύψει τα χρέη των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές, τα οποία διογκώνονται ταχύτατα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2005, όταν πραγματοποιήθηκε ο προηγούμενος διακανονισμός των χρεών, οι οφειλές προς τους προμηθευτές ‘εκτινάχθηκαν’ στα 3 δισ. ευρώ. Το δημοσιονομικό αυτό χάος καλείται να βάλει σε τάξη η διυπουργική επιτροπή με τη συμμετοχή των υπουργείων Οικονομίας, Υγείας και Απασχόλησης.
Στο ‘μικροσκόπιο’ της διυπουργικής θα τεθούν οι απαραίτητες αλλαγές στο σύστημα υγείας και η χρηματοδότησή του, ενώ ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής έχει ζητήσει από το υπουργείο Υγείας να προωθήσει άμεσα την εφαρμογή του νέου νόμου για τις προμήθειες. Εκτιμάται ότι η πλήρης υλοποίηση του νόμου απαιτεί μια διετία και θα έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση δαπανών ύψους 500 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Στο ίδιο πλαίσιο, θα τοποθετηθούν ειδικοί μάνατζερ σε δημόσια νοσοκομεία στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και σε μεγάλες πόλεις της περιφέρειας, οι οποίοι θα αποτελούν τον ‘συνδετικό κρίκο’ μεταξύ των διοικήσεων και της κεντρικής υπηρεσίας παρακολούθησης των προμηθειών. Υπό κρίση θα τεθούν και οι διοικήσεις των δημόσιων νοσοκομείων και οι πρωθυπουργικές εντολές αφορούν την άμεση αντικατάσταση ‘με μάνατζερ από την αγορά’ όλων όσοι δεν επαρκούν.
Oπως έχει επισημάνει ο υπουργός Οικονομίας, είναι αδήριτη ανάγκη η έκδοση και από τα νοσοκομεία ισολογισμών αλλά και προϋπολογισμών, με τον υπολογισμό του κόστους νοσηλείας ανά ασθενή. Σημειώνεται ότι ο σχετικός νόμος για την κατάρτιση ισολογισμών και την εφαρμογή ισοσκελισμένων προϋπολογισμών υπάρχει από χρόνια αλλά δεν έχει εφαρμοσθεί. Με την εφαρμογή των διπλογραφικών συστημάτων, η εποπτεία των οικονομικών των νοσοκομείων τίθεται υπό άμεσο έλεγχο και, μέσω και των συγκρίσεων των δαπανών που πραγματοποιεί κάθε νοσοκομείο χωριστά, είναι δυνατόν να εξυγιανθεί το ισχύον σύστημα και να αποφευχθεί η δημιουργία νέων χρεών.