Έρχονται ανατροπές στο ασφαλιστικό

Κοινωνικό διάλογο-εξπρές εξήγγειλε η κυβέρνηση. Στα σκαριά αλλαγές στο σύστημα των εισφορών και αυξήσεις ορίων ηλικίας.

Του Γιώργου Παλαιτσάκη
georgepalaitsakis@gmail.com

¶μεση συζήτηση για το ασφαλιστικό ανοίγει η κυβέρνηση, πιεζόμενη ασφυκτικά από την Κομισιόν, αλλά και από τις τεράστιες ανάγκες πρόσθετης χρηματοδότησης των ασφαλιστικών ταμείων, τα οικονομικά των οποίων επιδεινώνονται μέρα με τη μέρα λόγω του κύματος αποχωρήσεων και της μεγάλης και ανεξέλεγκτης εισφοροδιαφυγής.
Οι συναρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας Γιώργος Παπακωνσταντίνου και Ανδρέας Λοβέρδος ανακοίνωσαν χθες ότι αρχίζει άμεσα διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους, στον οποίο θα τεθούν όλα ανεξαιρέτως τα ζητήματα του ασφαλιστικού συστήματος, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι θα συζητηθούν όχι μόνο τα μείζονα θέματα των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και του χρόνου παραμονής στην εργασία, αλλά ακόμη και ο τρόπος χρηματοδότησης των παροχών για περίθαλψη και συντάξεις.
Όπως αποκάλυψαν χθες οι υπουργοί, μόνο φέτος η μαύρη τρύπα στα οικονομικά των ταμείων, δηλαδή η πέραν των προβλέψεων χρηματοδότηση των αναγκών τους, ξεπέρασε τα 2,5 δισ. ευρώ (η υπέρβαση της κρατικής επιχορήγησης προς το ΙΚΑ έχει φθάσει το 1,2 δισ. ευρώ και προς τον ΟΑΕΕ τα 700 εκατ. ευρώ, ενώ ο ΟΠΑΔ εμφανίζει άνοιγμα τουλάχιστον 800 εκατ. ευρώ).
Οι κ. Παπακωνσταντίνου και Λοβέρδος συναντήθηκαν εκτάκτως χθες το μεσημέρι, για να συζητήσουν το χρονοδιάγραμμα προώθησης των νέων μέτρων για το ασφαλιστικό. Αμέσως μετά τη συνάντηση επιβεβαίωσαν ότι δρομολογούνται πλέον άμεσα μέτρα, “για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα του ασφαλιστικού”.
Όπως μάλιστα τόνισε ο κ. Λοβέρδος, “πρέπει να υπάρξει πολιτική αντιμετώπισης του ασφαλιστικού ζητήματος συνολικά. Είμαστε ταυτισμένοι με τον κ. Παπακωνσταντίνου σε ό,τι αφορά το μέγεθος του προβλήματος και την ανάγκη αντιμετώπισής του τώρα”. Ο υπουργός Εργασίας αποκάλυψε ότι η διαβούλευση θα είναι σύντομη και έδωσε δραματικό και επείγοντα χαρακτήρα στις επικείμενες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΥΣ
Χαρακτηριστικές της κυβερνητικής βιασύνης για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού είναι οι ακόλουθες δηλώσεις του υπουργού: “Θα ζητήσουμε τη γνώμη των κοινωνικών εταίρων τις επόμενες μέρες. Μετά τη συνάντηση με τους κοινωνικούς εταίρους θα ανακοινώσουμε τα βήματα των κυβερνητικών μέτρων. Η ανακοίνωση αυτή δεν θα καθυστερήσει καθόλου”.
Είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση έχει δεχθεί ασφυκτικές πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατό συγκεκριμένα μέτρα προς την κατεύθυνση της ριζικής αναμόρφωσης του ασφαλιστικού συστήματος. Η πρόοδος στην προώθηση των μέτρων αυτών έχει τεθεί από την Κομισιόν ως προϋπόθεση για την έγκριση του προϋπολογισμού του 2010 και του αναθεωρημένου Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που θα υποβληθεί τον προσεχή Ιανουάριο και θα αποτελέσει το κλειδί για το χρονοδιάγραμμα της δημοσιονομικής προσαρμογής. Για τους λόγους αυτούς η κυβέρνηση αποφάσισε να επισπεύσει τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, προγραμματίζοντας να καταθέσει νομοσχέδιο στη Βουλή, αν είναι δυνατόν ακόμη και πριν από τα Χριστούγεννα.

ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ
Όπως έχει αποκαλύψει η “Μ”, οι βασικές κατευθύνσεις των αλλαγών που θα επιδιώξει να επιφέρει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο ασφαλιστικό σύστημα θα είναι:
1) Η ενίσχυση της ανταποδοτικότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ώστε ο υπολογισμός των συντάξεων να εξαρτάται από το συνολικό ποσό των εισφορών που θα έχει καταβάλει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι με τον τρόπο αυτό θα περιορισθεί δραστικά και η εισφοροδιαφυγή, καθώς και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα μεριμνούν για την καταβολή των εισφορών.
2) Η σταδιακή μείωση της συμμετοχής του κράτους στη χρηματοδότηση των δαπανών της κοινωνικής ασφάλισης. Από τη στιγμή που τα ποσά των συντάξεων θα προσδιορίζονται εξ ολοκλήρου με βάση τα ποσά των εισφορών που θα έχουν καταβάλει οι εργαζόμενοι, ο κρατικός προϋπολογισμός σταδιακά δεν θα χρειάζεται να δαπανά καθόλου χρήματα για πληρωμές συντάξεων.
3) Η χρηματοδότηση μόνο των παροχών προνοιακού χαρακτήρα από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή τις εισοδηματικές ενισχύσεις και τα επιδόματα που λαμβάνουν οι χαμηλοσυνταξιούχοι, όπως οι κατώτατες συντάξεις και το ΕΚΑΣ.
4) Η θέσπιση κινήτρων για την παραμονή στην εργασία και πέραν του ορίου ηλικίας για την πλήρη συνταξιοδότηση.
5) Η παράταση του εργασιακού βίου για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Οι ασφαλισμένοι που θα θιγούν από τις αλλαγές θα είναι καταρχάς οι γυναίκες που υπηρετούν στο δημόσιο, για τις οποίες θα εξισωθεί ο χρόνος συνταξιοδότησης με αυτόν που ισχύει για τους άνδρες. Οι αλλαγές θα αφορούν κυρίως τις εργαζόμενες πριν από τη 1-1-1993 και τις μητέρες ανηλίκων παιδιών, για τις οποίες ισχύουν σημαντικά χαμηλότερα όρια ηλικίας. Υπολογίζεται ότι για περίπου 150.000 γυναίκες δημόσιες υπαλλήλους τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση θα αυξηθούν κατά 5 έως και 17 έτη. Στο στόχαστρο θα μπουν επίσης τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Έκθεση κόλαφος

Αποκαλυπτικές για το εκρηκτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό στη χώρα μας είναι οι προβολές που κάνει η Κομισιόν σε έκθεσή της, η οποία υποβλήθηκε στο Εκοφίν. Στην έκθεση αυτή ενσωματώνεται πρόβλεψη-βόμβα για τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών στην Ελλάδα, καθώς εκτιμάται ότι, αν δεν ληφθούν μέτρα, το δημόσιο χρέος θα εκτιναχθεί στο 884% του ΑΕΠ το 2060, εξέλιξη που ισοδυναμεί με χρεοκοπία της Ελλάδας.
Η Κομισιόν κατατάσσει την Ελλάδα και άλλες δώδεκα χώρες στη ζώνη υψηλού κινδύνου εξαιτίας του υψηλού χρέους και της ανεξέλεγκτης αύξησης των δαπανών για συντάξεις.
Ειδικά για τη χώρα μας ζητά μέτρα της τάξεως του 14,1% του ΑΕΠ ή 34 δισ. ευρώ, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομιών.