Σε πρόσφατο άρθρο τους, η Conchita D’Ambrosio και η Giorgia Menta, Ιταλίδες οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου του Λουξεμβούργου, παρουσίασαν τα αποτελέσματα μελέτης για την ταυτότητα των αντιεμβολιαστών σε τέσσερις χώρες: Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία. Τα δεδομένα της μελέτης προέρχονται από δημοσκόπηση σε δείγμα 700 ατόμων στη Γερμανία, και περίπου 1.000 στις άλλες τρεις χώρες, τον Ιούνιο 2021.
Οι ερευνήτριες ορίζουν ως αντιεμβολιαστές όσους απάντησαν ότι ούτε έχουν εμβολιαστεί ούτε σκοπεύουν να εμβολιαστούν κατά του κορωνοϊού. Το ποσοστό τους ήταν 7% στην Ισπανία, 12% στην Ιταλία, 13% στη Γερμανία, και 21% στη Γαλλία. Το άρθρο συσχετίζει τις στάσεις έναντι του εμβολιασμού με τις δυσμενείς επιδράσεις του lockdown στην απασχόληση και στα εισοδήματα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι οι δυσμενείς επιδράσεις του lockdown στην απασχόληση και στα εισοδήματα συσχετίζονται με την άρνηση εμβολιασμού: όσοι επλήγησαν περισσότερο από τα μέτρα περιορισμού είναι πιθανότερο να δηλώνουν αντιεμβολιαστές σε σύγκριση με όσους επλήγησαν λιγότερο. Όπως δείχνει το διάγραμμα, το ποσοστό των αντιεμβολιαστών είναι (με ελάχιστες εξαιρέσεις) συστηματικά υψηλότερο μεταξύ όσων βίωσαν κάποιο αρνητικό συμβάν στην απασχόληση ή στα εισοδήματα την τελευταία περίοδο. Για παράδειγμα, στη Γαλλία δηλώνουν αντιεμβολιαστές το 45% όσων έχασαν τη δουλειά τους το 2020 ή το 2021, αλλά μόνο το 19% όσων δεν έχασαν τη δουλειά τους.
Φυσικά, περισσότερη έρευνα απαιτείται για να αποσαφηνιστεί η σχέση αιτιότητας. Είναι η άρνηση εμβολιασμού μια ανορθολογική αντίδραση στην τραυματική εμπειρία της απώλειας θέσης εργασίας ή αποδοχών εξαιτίας των μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας για την πρόληψη της μετάδοσης του κορωνοϊού; Ή μήπως κάποιος τρίτος παράγων (π.χ. χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο) συμβάλλει τόσο στην άρνηση εμβολιασμού όσο και στην απασχόληση σε επαγγέλματα και κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ευάλωτοι στο lockdown;
Κατά πάσα πιθανότητα ισχύει κάποιος συνδυασμός των δύο παραγόντων, αν και το ειδικό βάρος καθενός είναι ακόμη άγνωστο.
Μάνος Ματσαγγάνης
Κύριος Ερευνητής
Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας
Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος»
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Γιώργος Μανάλης
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής,
Υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α. Γ. Λεβέντη
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)