P>Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Γ. ΚΟΥΚΙΑΔΗΣ ΜΙΛΑ ΣΤΗ “ΜτΚ” ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
“Απεργούν” με υπερβάλλοντα ζήλο
Η σχολαστική εφαρμογή των κανονισμών είναι μια εναλλακτική μορφή απεργίας που αποκαλείται “απεργία ζήλου”. Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσεται η κίνηση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, επισημαίνει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος της Εταιρείας Δικαίου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και ομότιμος καθηγητής Νομικής του ΑΠΘ Γιάννης Κουκιάδης.
Κάνοντας “απεργία ζήλου” οι ελεγκτές δεν διατρέχουν τον κίνδυνο να κριθεί η κινητοποίησή τους “παράνομη και καταχρηστική”, όπως συνέβη με την απεργία που προκήρυξαν στις 11 Ιουλίου, καθώς στην πράξη, όχι μόνο δεν απέχουν από τα καθήκοντά τους, αλλά τα ασκούν με υπερβάλλοντα ζήλο και επιμέλεια.
ΑΠΕΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΕΡΓΙΕΣ
Όπως εξηγεί ο κ. Κουκιάδης, “στη γενική της έννοια απεργία σημαίνει αποχή από την εργασία για την προάσπιση των συμφερόντων των απεργών. Οι εργαζόμενοι άλλοτε καταφεύγουν σε καθολική απεργία, άλλοτε σε μερική, άλλοτε σε περιστροφική. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που εκδηλώνεται αποχή από την εργασία δεν αμφισβητείται ότι υπάρχει απεργία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες οι εργαζόμενοι θέλουν να ασκήσουν την πίεση προς τον εργοδότη με άλλους τρόπους, εκτός από την αποχή από την εργασία. Τότε έχουμε τη λευκή απεργία. Οι πιο γνωστές μορφές λευκής απεργίας είναι αυτή που εκδηλώνεται με επιβράδυνση ή καθυστέρηση στην εκτέλεση της δουλειάς, όπου ουσιαστικά ο εργαζόμενος παράγει πολύ λιγότερο έργο από αυτό που παράγει κατά την κανονική ροή της εργασίας του. Η άλλη εκδηλώνεται με την εξωτερικώς εμφανιζόμενη ως αυξημένη επιμέλεια, γεγονός που σημαίνει σχολαστική εφαρμογή κανόνων και οδηγιών και γιΆ αυτό καλείται απεργία ζήλου”.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΟΓΩ… ΖΗΛΟΥ
Κατά τον κ. Κουκιάδη, η στάση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας συνιστά “απεργία ζήλου”. “Προκειμένου να προωθήσουν τα αιτήματά τους, αποφασίζουν να εφαρμόζουν τους κανονισμούς εναέριας κυκλοφορίας όχι με τους συνήθεις τρόπους που τους εφάρμοζαν, αλλά με τόσο απόλυτο τρόπο, που οδηγεί σε ανατροπή της ροής των πτήσεων. Το ίδιο συνέβη σε άλλη περίπτωση με τους τελωνιακούς, που αποφάσισαν να κάνουν τόσο σχολαστικούς ελέγχους στα σύνορα, που είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν χιλιόμετρα από ουρές επισκεπτών σε μια τρίτη χώρα”.
ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Μπορεί κάποίος να χαρακτηρίσει “απεργούς” εργαζόμενους που αποφάσισαν να ασκούν με μεγαλύτερη επιμέλεια τα καθήκοντά τους; Το κρίσιμο σε αυτή την περίπτωση, κατά τον κ. Κουκιάδη, είναι αν αυτή η συμπεριφορά εκδηλώνεται σε κάποια συγκεκριμένη περίοδο, όταν παράλληλα υπάρχουν και συγκεκριμένα αιτήματα από τον κλάδο.
“Η κρατούσα άποψη δεν δέχεται ότι νομικά αυτές οι μορφές συνιστούν απεργία. Όμως, αφού δεν εντάσσονται στον απεργιακό αγώνα, μπορούν να ενταχθούν σε παράνομες ή αντισυμβατικές συμπεριφορές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Βέβαια για την απεργία ζήλου αυτό είναι δυσκολότερο, γιατί οι εργαζόμενοι επικαλούνται απλώς ότι εκτελούν με συνέπεια τα καθήκοντά τους. Όμως, το γεγονός ότι αυτό πραγματοποιείται σε κάποια περιορισμένη χρονική περίοδο, με συγκεκριμένα αιτήματα, μπορεί να οδηγήσει στο χαρακτηρισμό του ως παράνομης συμπεριφοράς”.
ΚΙΝΗΣΗ ΤΑΚΤΙΚΗΣ
“Οι εργαζόμενοι και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι εύλογο να ενδιαφέρονται για την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης πίεσης, προκειμένου να πετύχουν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους. Η σωστή απεργιακή στρατηγική είναι να επιλέγεται η μορφή απεργίας που θα κάμψει ευκολότερα τον αντίπαλο”, αναφέρει ο κ. Κουκιάδης. Ωστόσο σχολιάζει ότι στην περίπτωση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας “είναι εύλογο να πιστέψουν οι τρίτοι ότι επιλέχθηκε η σχολαστική εφαρμογή των κανονισμών ως εναλλακτική μορφή απεργίας στη θέση κανονικής μορφής απεργίας, γιατί κατά πάσα πιθανότητα η προσφυγή σε κανονική απεργία θα κρινόταν καταχρηστική. Αυτό μπορεί να καταλογισθεί ως έλλειψη διαφάνειας”.
ΤΟ ΑΠΕΡΓΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ
“Στην ιστορία του συνδικαλισμού τα απεργιακό δικαίωμα καταγράφηκε ως το κύριο δικαίωμα έκφρασης των εργαζομένων, πίεσης και εξουσίας των συνδικαλιστικών φορέων, πράγματα τα οποία άλλες τάξεις επιτυγχάνουν με άλλους τρόπους. Και μπορεί να είναι οχληρό δικαίωμα, διότι είναι ζημιογόνο, ωστόσο οι αστικές δημοκρατίες το θεσμοποίησαν και τελικά η ιστορία έδειξε ότι βγήκαν ωφελημένες”, αναφέρει ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι “αυτό δεν σημαίνει ότι η άσκησή του μπορεί να γίνεται χωρίς κάποιες αρχές και κάποιο σχέδιο. Έτσι η ιστορία των απεργιακών αγώνων καταγράφει, από τότε που αυτές έπαυσαν να έχουν επαναστατικό χαρακτήρα, ότι για να έχουν επιτυχημένη έκβαση πρέπει να κερδίζουν την κοινή γνώμη”.
ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
Στο ερώτημα αν είναι νομικά αποδεκτό να χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο μέσο αντίδρασης, ο κ. Κουκιάδης σημειώνει ότι “τα δικαστήρια καλώς ή κακώς δέχονται σήμερα ότι η προκαλούμενη ζημία δεν πρέπει να είναι δυσανάλογη με τα οφέλη από την ικανοποίηση των προβαλλόμενων αιτημάτων. Αυτό σημαίνει ότι ελέγχουν τις απεργίες που προσβάλλουν γενικά αγαθά και μετακυλίουν τις συνέπειες στο γενικό σύνολο, χωρίς να περιέχουν αιτήματα που να αφορούν καίρια συμφέροντα των εργαζομένων. Στην απεργία, όπως και σε όλα τα επίμαχα θέματα, απαιτείται στις οργανωμένες πολιτείες μια στάθμιση συμφερόντων”.
Όσο για την ηθική νομιμοποίηση της συγκεκριμένης κινητοποίησης, που πλήττει συνολικά ένα σημαντικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας, ο κ. Κουκιάδης σχολιάζει: “Σε τελευταία ανάλυση, όσο πιο υψηλή είναι η εισοδηματική τάξη στην οποία ανήκουν οι εργαζόμενοι, συγκριτικά πάντοτε, και όσο περισσότερες εργασιακές διασφαλίσεις έχουν, τόσο περισσότερο περίσκεψη απαιτείται για την προσφυγή στον απεργιακό αγώνα, κυρίως όταν ένας τέτοιος αγώνας έχει επιβλαβείς συνέπειες όχι μόνο στον εργοδότη, αλλά σε ευρύτερο αριθμό εργαζομένων, των οποίων επιβαρύνουν την κατάσταση. Η σωστή διαχείριση των συγκρούσεων αποτελεί το μεγάλο διακύβευμα για τις δημοκρατίες”.