H έκρηξη της βιομηχανίας τεχνητού νεφρού

Το σύνολο των ορθοπεδικών υλικών αλλά και των υλικών επεμβατικής καρδιολογίας πωλείται από τους προμηθευτές στα νοσοκομεία, από το 2001 έως σήμερα, βάσει τιμής που συμφωνείται μεταξύ κράτους και προμηθευτών (η όλη διαδικασία αποτυπώνεται σε ένα ΦΕΚ) – φυσικά με απευθείας ανάθεση και χωρίς σχετικό διαγωνισμό. Η πρώην υφυπουργός Υγείας του ΠΑΣΟΚ κ. Ελπίδα Τσουρή είχε καταφέρει για ένα μεγάλο διάστημα να κρατήσει «εκτός λογικής ΦΕΚ», όχι δηλαδή με απευθείας αναθέσεις, την προμήθεια των φίλτρων τεχνητού νεφρού. Αλλά τον Μάιο του 2003, μία απόφαση που φέρει και την υπογραφή της νυν υπουργού Υγείας κ. Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου προέβλεπε την «προμήθεια φίλτρων αιμοκάθαρσης τεχνητού νεφρού χωρίς διαγωνισμό σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου 2955 (σ. σ.: το περίφημο ΦΕΚ)».

Αυτούσιο το κείμενο, επαναλαμβάνεται και υιοθετείται λίγους μήνες μετά την εκλογή της κυβέρνησης της Ν. Δ., οπότε και καθιερώνεται ως πολιτική προμηθειών για τα Ταμεία και τα δημόσια νοσοκομεία. Η αιτιολογική έκθεση φέρει τις υπογραφές του (τότε) υπουργού Ανάπτυξης Δημήτρη Σιούφα και του (τότε) υφυπουργού Γ. Παπαθανασίου. Την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Παπαθανασίου είπε (μιλώντας στη Σοφία Παπαϊωάννου στους «Φακέλους» του «ΣΚΑΪ»), ότι ο τρόπος με τον οποίο είχαν αποτυπωθεί οι δαπάνες για την προμήθεια των φαρμάκων και των ιατροτεχνολογικών υλικών είχε σχέση με το γεγονός ότι το μεγαλύτερο τμήμα αυτών των δαπανών έγινε παράνομα χωρίς έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ομως ο κ. Παπαθανασίου είχε λάβει μέρος με τον κ. Σιούφα και πέντε ακόμα υπουργούς της προηγούμενης κυβέρνησης στη «θέσπιση» της παρανομίας μετά εισήγηση -για να μην… αδικήσουμε ούτε αυτούς- των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων με τροπολογία που στη δεύτερη παράγραφό της ανέφερε ότι η εξαίρεση των φίλτρων αιμοκάθαρσης από το καθεστώς των διαγωνισμών «ισχύει και έχει εφαρμογή και για το Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, τα λοιπά ασφαλιστικά ταμεία, στρατιωτικά νοσοκομεία και το Αρεταίειον νοσοκομείο…».

Στο σημείο αυτό, περί τα τέλη του 2004, οι κλινικάρχες συνέλαβαν την εξής απλή ιδέα. Εκτός από τα υλικά που χρέωναν απευθείας στο ΙΚΑ μέσω της κλινικής, αποφάσισαν να δημιουργήσουν υποδομή για τη διενέργεια… συνεδριάσεων αιμοκάθαρσης. Οι ασθενείς δεν ήταν το πρόβλημα, «παραπέμπονταν» στα ιδιωτικά εργαστήρια από τα δημόσια νοσοκομεία, και ας σημειωθεί ότι ο γιατρός που παραπέμπει τον ασθενή λαμβάνει 2.000-3.000 ευρώ…

Στην Ελλάδα υπάρχουν 9.000 νεφροπαθείς, και ο ιατρικός «τζίρος» του καθενός αναλογεί περί τα 2.000 ευρώ, κάπου 18 εκατ. ευρώ τον μήνα κοστίζουν στο «σύστημα» τα υλικά της βιομηχανίας της αιμοκάθαρσης και περί τα 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο, από μία συνολική δαπάνη που προσεγγίζει το μισό δισ. ευρώ.

Οι έλεγχοι του Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Υγείας στο διάστημα 2005 – 2007 έδειξαν ότι οι νεφρολογικές κλινικές των δημοσίων νοσοκομείων του Πειραιά παρέπεμπαν σε συγκεκριμένο κλινικάρχη της δυτικής Αθήνας, ο οποίος είχε ισχυρές προσβάσεις, διαχρονικά, στο υπουργείο Ανάπτυξης. Οι άδειες γι’ αυτές τις νέες κλινικές εγκρίνονταν χωρίς κανέναν σχεδιασμό αλλά τόσο απλά: ανάλογα με τις προσβάσεις που είχαν οι κλινικάρχες στη διοίκηση και την πολιτική εξουσία.