Στην Ημερίδα Τραύματος που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 21 Οκτωβρίου στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους κορυφαίοι χειρουργοί και αναισθησιολόγοι τραύματος με χιλιάδες ώρες «πτήσης» σε φημισμένα διεθνώς Κέντρα Τραύματος ή σε εμπόλεμες ζώνες.
Μεταξύ αυτών, οι καθηγητές Γεώργιος Βέλμαχος (ΗΠΑ), Αριστομένης Εξαδάκτυλος (Ελβετία), Παντελής Βασιλείου (Ελλάδα), Alberto García—Marín (Κολομβία), οι Barbaro Ignacio Monzon και Maria del Carmen Ortega (Ν. Αφρική), ο Willem Brinkert (Ολλανδία), αλλά και ο “χειρουργός πολέμου” Χρήστος Γιάννου.
Ο Κώστας Φορτούνης χειρουργός – διευθυντής ΕΣΥ στη Χειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου “Παπαγεωργίου” και Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Τραύματος και Επείγουσας Χειρουργικής αναφέρθηκε σε δηλώσεις του στην υστέρηση της Ελλάδας στην αντιμετώπιση του βαρέως τραυματία, και στις προσπάθειες δημιουργίας οργανωμένου Εθνικού Συστήματος Τραύματος, στα πρότυπα άλλων προηγμένων χωρών.
“Περίπου το 50% είναι μετατραυματικοί θάνατοι που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί σε ένα πλαίσιο που θα λειτουργούσε με τη μορφή μιας αλληλένδετης αλυσίδας, από το προνοσοκομειακό του σκέλος μέχρι τους χώρους υποδοχής των νοσοκομείων, τα χειρουργεία και τις Μονάδες Εντατικής Αλυσίδας“, δήλωσε στο Iatronet ο Κώστας Φορτούνης.
Εθνικό Σύστημα Τραύματος
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που δεν έχουν οργανωμένο πλαίσιο διαχείρισης του βαρέως τραυματία. “Δεν διαθέτει εξειδικευμένα κέντρα τραύματος και εξειδικευμένες ομάδες τραύματος με ειδική εκπαίδευση, δεν υπάρχει πλέγμα νοσοκομείων που το ένα να αναφέρεται στο άλλο με βάση προσυμφωνημένα πρωτόκολλα για τη διακομιδή και μεταφορά του τραυματία. Επίσης, υπάρχουν πολλά κενά και σε ό,τι αφορά την πρωτογενή διάσωση στον τόπο του συμβάντος όσον αφορά τη μεταφορά του στα κατάλληλα για τα προβλήματά του νοσοκομεία”, παρατηρεί ο κ. Φορτούνης και προσθέτει: “Το αποτέλεσμα είναι σήμερα η αντιμετώπιση του τραυματία εν πολλοίς να επαφίεται στην τύχη και στην διάθεση των κάθε φορά εμπλεκόμενων ιατρών διασωστών”.
Η αρμόδια επιτροπή για την οργάνωση και διαχείριση του τραύματος, που λειτουργεί με διακομματική συναίνεση τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργήσει τις εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες για την κατηγοριοποίηση των νοσοκομείων για το επίπεδο φροντίδας του τραυματία στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Τραύματος που θα λειτουργεί παράλληλα με το ΕΣΥ. “Έχουν εγκριθεί από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας και έχουν πάρει τη μορφή νομοσχεδίου που το επόμενο διάστημα εκτιμώ ότι θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή”, αναφέρει ο χειρουργός, προσθέτοντας πως μέχρι τώρα όλες οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις για την επί της αρχής λειτουργίας και τη θέσπιση προτεραιοτήτων έχουν ψηφιστεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις στο Κοινοβούλιο.
Χρόνος, ο αδυσώπητος εχθρός
Στο τραύμα υπάρχει μια μάχη με έναν αδυσώπητο εχθρό: τον χρόνο. “Δεν αρκεί να γίνουν τα πράγματα σωστά και από ικανούς ανθρώπους. Πολλές φορές γίνονται σωστά και από ικανούς ανθρώπους, αλλά σε λάθος χρόνο, με καθυστερήσεις που έχουν σχέση και με την πρόσβαση στον τόπο του συμβάντος και με τον τρόπο μεταφοράς και με την ύπαρξη κατάλληλων νοσοκομείων και με την απουσία προσυμφωνημένων πρωτοκόλλων μεταφοράς και με προβλήματα που έχουν να κάνουν με την αρχική υποδομή του τραυματία”, υπογραμμίζει ο κ. Φορτούνης, προσθέτοντας πως το πρώτο μέλημα της Επιτροπής ήταν ο επανασχεδιασμός των αιθουσών αναζωογόνησης των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών. Σε συγκεκριμένα νοσοκομεία Αθήνας και Θεσσαλονίκης που έχουν προταθεί από την Επιτροπή ως Κέντρα Τραύματος Επιπέδου Ι, δηλαδή αυτά με το υψηλότερο επίπεδο φροντίδας, γίνεται μια προσπάθεια ενιαίου επανασχεδιασμού.
Στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο θα υπάρχει μια κατηγοριοποίηση των νοσοκομείων σε επίπεδο 1 ως 4, ανάλογα με την αντίστοιχη ικανότητά τους να διαχειρίζονται τα πιο σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή περιστατικά. Ως Κέντρα Τραύματος Επιπέδου Ι, μεταξύ αυτών και το “Παπαγεωργίου” έχουν χαρακτηριστεί νοσοκομεία που διαθέτουν όλες τις ειδικότητες που μπορεί να χρειαστούν στην πρώτη κρίσιμη φάση στην αντιμετώπιση του τραυματία: χειρουργική, ορθοπαιδική, νευροχειρουργική, εξειδικευμένο ακτινολογικό εργαστήριο με επεμβατικό τμήμα για να μπορούν να γίνουν εμβολισμοί, οργανωμένες αίθουσες χειρουργείων, ΜΕΘ κ.ά. “Όλα αυτά υπάρχουν σε πολλά νοσοκομεία, λείπει όμως το οργανωμένο πλαίσιο για την αντιμετώπιση του τραυματία, παρατηρεί ο κ. Φορτούνης.
Δεν αρκεί η μεταφορά στο κοντινότερο νοσοκομείο
Στις χώρες με οργανωμένο σύστημα αντιμετώπισης τραυματιών, τα εξειδικευμένα κέντρα εφημερεύουν 7 ημέρες την εβδομάδα σε 24ωρη βάση. Αυτό για την Ελλάδα θεωρείται μακροπρόθεσμος στόχος, καθώς απαιτεί δραστικές αλλαγές στο σύστημα εφημέρευσης και στη σύνθεση του προσωπικού. Σε πρώτη φάση, στόχος είναι να υπάρχει κάλυψη στις μεγάλες πόλεις και στη συνέχεια σε περιφερειακά.
“Οι τραυματίες δεν πρέπει να μεταφέρονται απλώς στο κοντινότερο νοσοκομείο. Πρέπει να μεταφέρονται στο κοντινότερο, καταλληλότερο και με δυνατότητα οριστικής αντιμετώπισης των κακώσεων. Οι ενδιάμεσοι σταθμοί έχει αποδειχθεί ότι επιβαρύνουν την πρόγνωση”, επισημαίνει χειρουργός, συμπληρώνοντας πως η λέξη – κλειδί είναι οι εκπαιδευμένες και αφοσιωμένες ομάδες, και όχι περιστασιακή αντιμετώπιση ανάλογα με το σύστημα εφημέρευσης.
Σε όλες τις χώρες που ανέπτυξαν οργανωμένα συστήματα αντιμετώπισης τραύματος η λειτουργία Κέντρων Τραύματος επιπέδου Ι σχετίζεται με σημαντική μείωση της θνητότητας, δηλαδή αύξηση της επιβίωσης των τραυματιών. Αυτό, όπως επισημαίνει, είναι μετρήσιμο, με τις ομάδες να αξιολογούνται σε ετήσια βάση από τις αρμόδιες επιτροπές, ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν ως Κέντρα Τραύματος υψηλού επιπέδου.
ΠΗΓΗ: Iatronet.gr / Βασ. Ιγνατιάδης