Αιμιλία Σταθάκου-Κώστας Καντούνης
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει προσβάλει ο ιός της νέας γρίπης. Τα νοσοκομεία λυγίζουν κάτω από το βάρος των αυξημένων αναγκών ανέτοιμα να αντιμετωπίσουν την πανδημία, η οποία δεν έχει ακόμα φθάσει στην κορύφωσή της.
Στην έρευνά της η «Α» διαπίστωσε το χάος που επικρατεί στα δημόσια νοσοκομεία. Αποδυναμωμένα περαιτέρω από την κυβέρνηση, η οποία την ώρα που η κρίση ζυγώνει, απολύει ελαφρά τη καρδία συμβασιούχους και επικουρικό προσωπικό.
Οι γιατροί βρίσκονται στις επάλξεις για απεργιακές κινητοποιήσεις, επιτείνοντας την εικόνα της διάλυσης, τη στιγμή που χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα κινδυνεύουν από τον απειλητικό ιό.
Οι περισσότεροι από αυτούς που πάνε στα δημόσια νοσοκομεία θα φύγουν χωρίς ιατρική εξέταση και θα καταφύγουν στον ιδιωτικό τομέα για να κάνουν τον απαραίτητο διαγνωστικό έλεγχο.
Ανάμεσά τους εκατοντάδες παιδιά, με συμπτώματα του Η1Ν1 που οι γιατροί τα έστειλαν στο σπίτι τους, χωρίς να τα εξετάσουν ή να πάρουν ιστορικό, χορηγώντας μόνο κάποιο αντιπυρετικό!
Στα εξωτερικά ιατρεία συρρέουν ασθενείς με γρίπη απειλώντας να μεταδώσουν τον ιό και στους υπολοίπους. Τα κέντρα υποδοχής για τη νόσο υπολειτουργούν σε χώρους τις περισσότερες φορές ακατάλληλους για την περίσταση. Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμα και το νοσηλευτικό προσωπικό δεν είναι ενημερωμένο για το πού πρέπει να κατευθύνονται οι ασθενείς.
Το χειρότερο είναι ότι η κατάσταση αυτή επικρατεί και στα αντικαρκινικά νοσοκομεία, όπου πολλοί σπεύδουν να κάνουν το τεστ και το εμβόλιο για να αποφύγουν το συνωστισμό που υπάρχει αλλού, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη ζωή των καρκινοπαθών.
Στην επαρχία ο πληθυσμός βρίσκεται στο έλεος του ιδιωτικού τομέα, καθώς μόνον εκεί μπορεί να κάνει άμεσα το τεστ. Σε αντίθετη περίπτωση θα περιμένει τουλάχιστον ένα τριήμερο μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα από το Ινστιτούτο Παστέρ που είναι το μόνο δημόσιο εργαστήριο που κάνει την εξέταση.
Παράλληλα, με τον ιό της γρίπης εξαπλώνεται και ο ιός της σύγχυσης και της παραπληροφόρησης. Η ανασφάλεια του πολίτη αυξάνεται μέσα στον κυκεώνα των αντικρουόμενων επιστημονικών απόψεων για την ασφάλεια του εμβολίου.
Το τεστ για τη νέα γρίπη
Για το ΕΣΥ, ένα μόνο δημόσιο εργαστήριο στο Ινστιτούτο Παστέρ κάνει τον έλεγχο για τον ιό της νέας γρίπης. Εκατοντάδες δείγματα φτάνουν εκεί καθημερινά απ’ όλα τα νοσοκομεία της χώρας για να γίνει η εξέταση.
Οι γιατροί των δημόσιων νοσοκομείων έχουν οδηγίες να μην κάνουν το τεστ παρά μόνον εάν ο ασθενής δείχνει βαριά κλινική εικόνα. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, επίχρισμα λαμβάνεται από όσους έχουν αναπνευστική λοίμωξη (πνευμονία), υψηλό πυρετό (38,5 και πάνω), υποκείμενη νόσο ή έγκυες.
Η αναμονή για όλους αυτούς τους ασθενείς στα μεγάλα νοσοκομεία ξεπερνάει τις 3 ώρες. Οι περισσότεροι όταν θα φτάσει η σειρά τους θα φύγουν χωρίς να κάνουν το τεστ, πολλές φορές χωρίς καν να τους εξετάσει κάποιος γιατρός και χωρίς να ληφθεί ιστορικό προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει άτομο στο περιβάλλον τους που ανήκει σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι… εξοικειωμένοι με τις οδηγίες ασθενείς και επισκέπτες ενημερώνουν τους υπολοίπους: «Αν δεν έχετε πάνω από 39 πυρετό, άδικα περιμένετε».
Και όμως! Οι νέες οδηγίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας συστήνουν τη λήψη αντι-ιικών φαρμάκων εγκαίρως, γιατί όταν εμφανιστούν οι επιπλοκές η δράση τους δεν είναι αποτελεσματική.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» το προσωπικό δεν γνώριζε σε ποιον όροφο είναι το Κέντρο Υποδοχής Γρίπης! «Βγείτε έξω, και ακολουθήστε την πράσινη γραμμή στο οδόστρωμα», απαντούσε μια νοσηλεύτρια, οδηγώντας ωστόσο τους ερωτώντες στο σημείο που γίνονται οι εμβολιασμοί και όχι οι εξετάσεις. Καθημερινά σε αυτό το νοσοκομείο καταφεύγουν μόνο για εμβολιασμό περισσότερα από 500 άτομα.
«Έχουμε λάβει συγκεκριμένες οδηγίες από το υπουργείο. Δεν υπάρχει λόγος να εξεταστείτε, γυρίστε σπίτι και ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού σας!», ενημέρωσαν οι γιατροί στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου «Γεννηματάς» ένα ζευγάρι με συμπτώματα γρίπης που πήγε στα εξωτερικά ιατρεία. «Βρισκόμαστε σε πανδημία και υπάρχει συνωστισμός. Όλα τα περιστατικά αντιμετωπίζονται σαν να είναι Η1Ν1», τους εξήγησαν για να δικαιολογήσουν την αδυναμία να γίνει η εξέταση για τη νέα γρίπη.
Παιδιατρικά νοσοκομεία
Η ίδια, και ακόμα πιο δυσχερής, κατάσταση επικρατεί στα παιδιατρικά νοσοκομεία. Η Αντιγόνη Καλατζή περίμενε με τον 8χρονο γιο της επί τρεις και μισή ώρες στα εξωτερικά ιατρεία του «Αγία Σοφία»…
«Το παιδί μου έκανε την εξέταση και βρέθηκε θετικό στον ιό. Τους λέω ότι είναι επιβεβαιωμένο κρούσμα και με κοιτούν σαν να τους είπα “έχει συνάχι”. Ανήκει και σε ομάδα υψηλού κινδύνου γιατί έχει άσθμα.
Προσπαθώ επί ώρες να δω γιατρό και οι νοσηλεύτριες με ρωτούν εάν έχει πυρετό πάνω από 38,5 και 39 αλλιώς να το πάρω σπίτι. Φεύγω και πάω τώρα σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Δεν θα βάλω σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού μου», έλεγε προχωρώντας με βήμα ταχύ προς την έξοδο του νοσοκομείου.
Η εξέταση για γρίπη με φαρυγγικό επίχρισμα κοστολογείται στα 150 ευρώ.
Ουρές για το εμβόλιο
Πολλά είναι τα παράπονα για την πολυδιαφημισμένη γραμμή του υπουργείου Υγείας 1135. Το προσωπικό που απαντά δεν γνωρίζει τις ώρες διεξαγωγής του εμβολιασμού στα κέντρα, ούτε τα νοσοκομεία που εφημερεύουν και δεν πραγματοποιούν εμβολιασμούς και ενημερώνει μόνο για τις διευθύνσεις τους! Επίσης παραπέμπουν για πληροφορίες στα νοσοκομεία ή για ραντεβού στα Κέντρα Υγείας.
Ο κόσμος, μη γνωρίζοντας τι να κάνει, συρρέει στα δημόσια νοσοκομεία προκαλώντας κομφούζιο, παρά το γεγονός ότι τα κέντρα σε αυτά λειτουργούν μόνο για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» καθημερινά σπεύδουν να εμβολιαστούν περισσότερα από 500 άτομα, εκ των οποίων οι μισοί είναι υγιείς και θα έπρεπε ν’ απευθυνθούν στην Πρωτοβάθμια Περίθαλψη (Δημοτικά Ιατρεία Κέντρα Υγείας, Ιατρεία του ΙΚΑ ).
«Πήγα να κάνω το εμβόλιο στο ιατρείο του ΙΚΑ και μου είπαν ότι δεν έχουν τα φυλλάδια που συνοδεύουν τον εμβολιασμό και μου είπαν να φύγω. Έτσι αναγκάστηκα να έρθω στο νοσοκομείο που ξέρω ότι είναι πάντα ανοιχτό», λέει ο 50χρονος Παναγιώτης Παπαδάκης.
Τα πιο σημαντικά προβλήματα, ωστόσο, αναφορικά με τους εμβολιασμούς, έχουν παρατηρηθεί στην επαρχία. «Είναι κωμικοτραγικό.
Υπάρχουν καταγγελίες από ανθρώπους, πιο πολύ στην επαρχία, που τους είπαν “δε σε εμβολιάζουμε γιατί έχουμε το φιαλίδιο των δέκα δόσεων και πρέπει να έχουμε δέκα άτομα”!», αναφέρει ο ιολόγος Σταύρος Κοτταρίδης. «Οι γιατροί ή οι νοσηλευτές που υποστήριξαν αυτό το πράγμα πρέπει να έχουν πλήρη άγνοια. Θα μπορούσαν να τον εμβολιάσουν και να το βάλουν στο ψυγείο και μέχρι την επομένη και την παρεπόμενη θα εμβολίαζαν και άλλους δίχως κανένα κίνδυνο. Γιατί τον έδιωξαν; Για να μην ανοίξουν το φιαλίδιο! Δεν έχουν ενημερωθεί. Δεν τους είπε κάποιος “αυτά πρέπει να λέμε”, “αυτή είναι η διαδικασία”. Υπάρχει πρόβλημα ενημέρωσης και συντονισμού», προσθέτει ο κ. Κοτταρίδης.
Ηλίας Σιώρας, μέλος Γεν. Συμβ. Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος
«Τα ειδικά Κέντρα για τη γρίπη που υποδέχονται τον κόσμο στα νοσοκομεία δεν επαρκούν. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι ασθενείς έρχονται σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο και υπάρχει κίνδυνος διασποράς του ιού.
Η έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι η αιτία για να μετακυλίεται όλο το βάρος στα νοσοκομεία. Το πρόβλημα επιτείνεται από τις τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό. Την ώρα που θα ‘πρεπε να γίνουν επιπλέον προσλήψεις, γίνονται απολύσεις. Ο ‘’Ευαγγελισμός’’ έχει τη δυνατότητα να κάνει την ειδική μοριακή εξέταση για τον ιό της γρίπης, καθώς διαθέτει υπερσύγχρονο εργαστήριο, όμως δεν έχει το απαιτούμενο προσωπικό. Το διαγνωστικό τεστ έχει γίνει εμπόριο και ο κόσμος πέφτει θύμα εκμετάλλευσης. Υπάρχουν καταγγελίες ότι σε κάποια ιδιωτικά σχολεία ζητούν προκαταβολικά από τους γονείς ένα χρηματικό ποσό στην περίπτωση που χρειαστεί το παιδί τους να κάνει το τεστ για τη γρίπη».
Σταύρος Κουτσουμπέλης, πρόεδρος Πανελ. Ομοσπ. Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία
«Η κατάσταση έχει δημιουργήσει μεγάλη επιβάρυνση στα δημόσια νοσοκομεία με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η λειτουργία τους. Το πρόβλημα έχει ενταθεί από κάποιες κακές επιλογές διοικήσεων που δεν οργάνωσαν σωστά τα εμβολιαστικά κέντρα και τα κέντρα υποδοχή γρίπης. Για παράδειγμα, το Κέντρο στο νοσοκομείο “Τζάνειο” ήταν σε τέτοιο σημείο που υπήρχε κίνδυνος για τους υπόλοιπους ασθενείς που έρχονταν σε επαφή με τους φορείς του ιού. Το μεγάλο πρόβλημα θα δημιουργηθεί όταν θα υπάρξει ανάγκη για κρεβάτια Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Εκεί φοβάμαι ότι θα δημιουργηθεί το μεγάλο κραχ».
Γιώργος Πατούλης, αντιπρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών
«Είναι απόλυτη ανάγκη η ηγεσία του υπουργείου Υγείας να οργανώσει άμεσα την πρωτοβάθμια περίθαλψη. Εάν αυτό είχε γίνει όλα αυτά τα περιστατικά που δημιουργούν σήμερα τη συμφόρηση στο σύστημα θα είχαν απορροφηθεί. Προς το παρόν βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο. Δεν είναι, όμως, δυνατόν ο κόσμος να πηγαίνει στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και να τον διώχνουν. Πρέπει να υπάρχουν πρωτόκολλα λειτουργίας, έγκριτα, τα οποία να ακολουθούν οι υπεύθυνοι. Από την άλλη βέβαια πλευρά, θα πρέπει και εμείς οι πολίτες να αποφεύγουμε την τρομολαγνεία και να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση με ψυχραιμία. Έτσι δεν θα υπάρχουν τόσα περιστατικά και θα μπορέσει να αντεπεξέλθει το σύστημα».
Παναγιώτης Σπυρίδης, αναπλ. καθηγ. Παιδ. Παν. Αθηνών
«Οι ιδιώτες παιδίατροι έχουν αποκλειστεί από τις διαδικασίες αντιμετώπισης της γρίπης. Ποιος θα εξετάσει τόσα παιδιά; Ακόμη και το εμβόλιο τους το χορηγούν δίχως την πιο απλή εξέταση, σαν να εμβολιάζουν αγέλες. Αγνόησαν τελείως τους παιδιάτρους και τώρα στο ‘’Παίδων’’ γονείς και άρρωστα παιδιά αναμένουν για 4 και 5 ώρες μέχρι να τα δει κάποιος».
Σταύρος Κοτταρίδης, καθηγητής Ιολογίας
«Ελπίζω να ομαλοποιηθεί όλος αυτός ο τραγέλαφος, να πάψει η σύγχυση. Απαιτούνται πρωτοβουλίες, κάποιοι πρέπει να βάλουν τα πράγματα σε τάξη. Είδαμε όλοι τι γίνεται με το εμβόλιο. Έβγαινε στην τηλεόραση γιατρός από τη Θεσσαλονίκη κι έλεγε ‘’δεν το κάνω’’ και απαντούσε ο Αθηναίος ιατρός ‘’θα το κάνω’’. Και ουσιαστικά, δίχως επιχειρήματα. Δεν είναι δυνατόν να συμβαίνουν τα πράγματα αυτά όταν τόσος κόσμος αγωνιά. Παρήγγειλαν 15-16 εκατομμύρια εμβόλια. Δεν άκουσαν. Τους είπαμε μετά να μην κλείσουν τα σχολεία. Ότι θα μολυνθεί το 40%-50% των παιδιών και η νόσος θα καταλαγιάσει. Δεν άκουσαν. ¶λλα λέει ο ιατρικός κόσμος άλλα πράττει η πολιτεία».
Παναγιώτης Μπεχράκης, πνευμονολόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
«Η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί, στα νοσοκομεία είναι βεβαίως κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Πρέπει ο κόσμος να εμβολιαστεί. Όλα αυτά είναι απόρροια εσφαλμένης συμπεριφοράς του κοινωνικού συνόλου. Θα έπρεπε ήδη να έχουν εμβολιαστεί δεκαπλάσιοι. Φοβούμαι πως πολύς κόσμος έχει συλλάβει λάθος τη σημασία του εμβολιασμού. Και αυτό που συμβαίνει τώρα με τη γρίπη και τη συμφόρηση στα νοσοκομεία είναι μόνον η απαρχή. Η κατάσταση θα πάει χειρότερα. Είναι βέβαιο. Γιατί κανένα Tamiflu δεν μπορεί να αντιμετωπίσει καμία γρίπη, όταν έχουμε τη δυνατότητα να την προλάβουμε και δεν το έχουμε πράξει».