Αν και η πολιτική του Facebook για την επιβολή περιορισμών στους χρήστες που δημοσίευαν υλικό παραπληροφόρησης για τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού μπορεί να μείωσε τον αριθμό των δημοσιεύσεων σε αντιεμβολιαστικές σελίδες/ομάδες, ωστόσο δεν οδήγησε σε διαρκή μείωση της εμπλοκής με αντιεμβολιαστικό περιεχόμενο, σύμφωνα με μία μελέτη.
Οι ρητά αντιεμβολιαστικές σελίδες και ομάδες είχαν 2,13 φορές περισσότερες πιθανότητες να αφαιρεθούν από τις αντίστοιχες φιλοεμβολιαστικές και ο όγκος των αναρτήσεων κατά του εμβολιασμού μειώθηκε 1,47 φορές περισσότερο από τον όγκο των αναρτήσεων υπέρ του εμβολιασμού ανέφεραν ο David A. Broniatowski, PhD, του Πανεπιστημίου George Washington στην Ουάσινγκτον και οι συνεργάτες του στο Science Advances.
Οι δημοσιεύσεις σε ομάδες κατά του εμβολιασμού μειώθηκαν επίσης σε σχέση με τις τάσεις πριν από την πολιτική υπέρ του εμβολιασμού, και ο όγκος των δημοσιεύσεων σε ομάδες κατά του εμβολιασμού μειώθηκε 3,57 φορές περισσότερο από τον όγκο των δημοσιεύσεων σε ομάδες υπέρ του εμβολιασμού.
Οι συγγραφείς επεσήμαναν ότι το φιλοεμβολιαστικό περιεχόμενο αφαιρέθηκε επίσης, «και το αντιεμβολιαστικό περιεχόμενο έγινε πιο παραπληροφορητικό, πιο πολιτικά πολωμένο και πιο πιθανό να εμφανιστεί στις ροές ειδήσεων των χρηστών».
Ο συν-συγγραφέας Lorien C. Abroms, ScD, MA, επίσης από το Πανεπιστήμιο George Washington, δήλωσε ότι πλατφόρμες όπως το Facebook που θεσπίζουν πολιτικές σχετικά με την παραπληροφόρηση για τα εμβόλια «θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη δημόσια υγεία».
Όταν το Facebook ανακοίνωσε αυτή την πολιτική στα τέλη του 2020, ο Abroms σημείωσε ότι «σκεφτήκαμε ότι αυτή ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία για αξιολόγηση: θα μπορούσαν να περιορίσουν την παραπληροφόρηση όπως σκόπευαν να κάνουν;».
Η παραπληροφόρηση πήγε σε ανώτερο επίπεδο
Είπε ότι «είδαν ότι, ενώ ο καθαρός αριθμός των αναρτήσεων μειώθηκε, η εμπλοκή με την παραπληροφόρηση όχι μόνο ανέκαμψε, αλλά πήγε σε επίπεδο που ήταν υψηλότερο από το επίπεδο εμπλοκής της πριν από την ανακοίνωση της πολιτικής υπέρ των εμβολιασμών».
Μετά την εφαρμογή της πολιτικής, δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στην ενασχόληση με το περιεχόμενο των σελίδων κατά των εμβολίων. Στην πραγματικότητα, η εμπλοκή των αντιεμβολιαστικών ομάδων στο Facebook αυξήθηκε, όντας κατά μέσο όρο 33% υψηλότερη από ό,τι θα αναμενόταν με βάση τις τάσεις πριν από την πολιτική αν και η αύξηση αυτή δεν ήταν σημαντική σε σύγκριση με τις τάσεις των ομάδων υπέρ των εμβολίων.
Από τις παραπληροφορητικές αναρτήσεις, η μεγαλύτερη αύξηση αφορούσε εκείνες που ισχυρίζονταν σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες στο εμβόλιο COVID-19. Αυξήθηκαν επίσης και οι αναρτήσεις που προωθούσαν την εναλλακτική ιατρική (OR 1,32, 95% CI 1,28-1,35). Επιπλέον, αυξήθηκαν οι αναρτήσεις σχετικά με τις υποτιθέμενες αρνητικές επιπτώσεις των εμβολίων στην ανοσία, είτε λόγω τοξικών συστατικών, είτε με επίκεντρο τα παιδιά.
Τελικά, ο Broniatowski και η ομάδα του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «δεδομένου ότι τα επίπεδα εμπλοκής με το περιεχόμενο της αντιεμβολιαστικής σελίδας δεν διέφεραν σημαντικά από τις τάσεις πριν από την πολιτική, αυτό ενδεχομένως αντικατοπτρίζει την επιθυμία των χρηστών που αντιδρούν στον εμβολιασμό για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με ένα νέο εμβόλιο σε μια εποχή που οι συγκεκριμένοι ψευδείς ισχυρισμοί δεν είχαν ακόμη ρητά καταρριφθεί».
Πρόβλημα με τις ξένες γλώσσες
Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι τα ευρήματα αυτής της μελέτης φωτίζουν «πόση δουλειά πρέπει να γίνει ακόμη αλλά και το όλο και πιο πολωμένο κλίμα στο οποίο προσπαθούν να εργαστούν οι γιατροί και οι επιστήμονες της δημόσιας υγείας». Επειδή η μελέτη εξέτασε μόνο τις αναρτήσεις στα αγγλικά, αναφέρεται ότι η έρευνα δεν ήταν σε θέση να καταγράψει την αλλαγή των μηνυμάτων για τα εμβόλια μεταξύ άλλων ομάδων.
«Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι πολιτικές και τα εργαλεία που έχουν σχεδιαστεί για τον εντοπισμό παραπληροφόρησης είναι ακόμη χειρότερα στον εντοπισμό παραπληροφόρησης στα ισπανικά», δήλωσαν οι επιστήμονες, προσθέτοντας ότι η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να αναλύσει την αποτελεσματικότητα παρόμοιων πολιτικών σε αναρτήσεις από άλλες γλώσσες. «Η παραπληροφόρηση σκοτώνει και θα υπάρξουν περισσότερες πανδημίες στη διάρκεια της ζωής μας», τονίστηκε.
Για τη μελέτη αυτή, ο Broniatowski και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν το CrowdTangle για να αντλήσουν δεδομένα από δημόσιες σελίδες και ομάδες του Facebook.
Η προ-πολιτική αναζήτηση κατέληξε σε 216 σελίδες σχετικές με τα εμβόλια (114 αντιεμβολιαστικές και 102 φιλοεμβολιαστικές) καθώς και 100 ομάδες (92 αντιεμβολιαστικές και 8 φιλοεμβολιαστικές)- μέσα σε αυτές υπήρχαν 119.091 δημοσιεύσεις σε σελίδες (73% αντιεμβολιαστικές) και 168.419 δημοσιεύσεις σε ομάδες (97% αντιεμβολιαστικές) που δημιουργήθηκαν από τις 15 Νοεμβρίου 2019 έως τις 15 Νοεμβρίου 2020.
Υπήρχαν 177.615 αναρτήσεις σε αυτές τις ίδιες σελίδες (62% αντιεμβολιαστικές) και 244.981 αναρτήσεις σε αυτές τις ίδιες ομάδες (95% αντιεμβολιαστικές) που δημιουργήθηκαν από τις 16 Νοεμβρίου 2020 έως τις 28 Φεβρουαρίου 2022. Το 5% των δημόσιων αντιεμβολιαστικών ομάδων μετατράπηκε σε ιδιωτικές, γεγονός που απέφυγε το CrowdTangle.
Οι συγγραφείς σημείωσαν αρκετούς περιορισμούς στη μελέτη τους, μεταξύ άλλων ότι μπορούσαν να αναλύσουν μόνο δημόσιες σελίδες και ομάδες στο Facebook και επομένως τα αποτελέσματά τους δεν ισχύουν για τις ιδιωτικές. Επιπλέον, είναι πιθανό το CrowdTangle να έχασε κάποια δεδομένα, ιδίως από χώρους υπέρ του εμβολιασμού. Τέλος, το εργαλείο δεν μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ ατόμων και διαχειριστών σελίδων που δημοσιεύουν.