Οι ειδικοί επιστήμονες εικάζουν ότι αυτό συμβαίνει διότι δεν έχουν αντισώματα παρόμοιων στελεχών του ιού
Τέσσερις άνθρωποι έχασαν χθες τη ζωή τους από επιπλοκές της νέας γρίπης, ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων στα 51. Ανάμεσά τους και ένας νέος άνδρας- μόλις 21 ετών- με παχυσαρκία. Από τους άλλους τρεις, οι μεν δύο (86 και 73 ετών) είχαν χρόνιο αναπνευστικό και καρδιαγγειακό πρόβλημα και ο τρίτος (56 ετών) σακχαρώδη διαβήτη. Παράλληλα άλλοι τέσσερις νοσηλεύονται από χθες σε κρίσιμη κατάσταση στην Εντατική. Πρόκειται για έναν 29χρονο, κατά τα άλλα υγιή, δύο 40χρονες παχύσαρκες και έναν 35χρονο με σακχαρώδη διαβήτη.
Αυτό που εξακολουθεί να προβληματίζει τους ειδικούς επιστήμονες είναι το γεγονός ότι η πανδημία προσβάλλει όχι μόνο ηλικιωμένους, όπως η εποχική γρίπη, αλλά νέους και υγιείς.
Οι ειδικοί επιστήμονες δεν μπορούν ακόμη να δώσουν εξήγηση. Εικάζουν όμως ότι αυτό συμβαίνει για τρεις λόγους: Οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν αντισώματα παρόμοιων στελεχών του ιού που είχαν «κυκλοφορήσει» ξανά πριν από το 1957.
Σε ορισμένα άτομα η φλεγμονή προχωρεί ταχύτατα από τον φάρυγγα στον πνεύμονα προκαλώντας βαριά πνευμονία. Οι νέοι έχουν μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας και καθυστερούν να επισκεφθούν γιατρό. Από ΄κεί και πέρα- προσθέτουν οι ειδικοί- σημαντικό ρόλο παίζουν οι άμυνες του οργανισμού κάθε ανθρώπου.
«Είναι νωρίς για να δώσουμε ακριβείς απαντήσεις. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το 40% του πληθυσμού έχει αντισώματα, διότι είχε εκτεθεί στον ιό πριν από το 1957 οπότε είχε ξανακυκλοφορήσει. Ωστόσο, μεγάλη μερίδα του πληθυσμούκάτω των 60 ετώνδεν έχει αντισώματα» αναφέρει η πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Πανδημίας Γρίπης κυρία Ελένη Γιαμαρέλου.
Οπως επισημαίνει, ο ιός φαίνεται ότι προκαλεί έντονη φλεγμονή στους πνεύμονες σε ορισμένους ανθρώπους, με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να μην μπορεί να ανταποκριθεί.
«Ουσιαστικά είναι σαν να απογυμνώνει το αμυντικό σύστημα» σημειώνει, και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρχει και κάποια γενετική προδιάθεση σε ορισμένα άτομα που νοσούν σοβαρά.
Α λλωστε, όπως έχει ήδη εξηγήσει ο πρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) κ. Γ. Σαρόγλου, σε ορισμένα άτομα η φλεγμονή προχωρεί πολύ γρήγορα από τον φάρυγγα στον πνεύμονα και προκαλεί σοβαρή πνευμονία.
Ο πνεύμονας αντιδρά στον ιό με ευαισθησία, κάτι το οποίο μπορεί να προκαλέσει σε κάποια άτομα αναπνευστική ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο. Ο καθηγητής Μικροβιολογίας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας κ. Αλκ. Βατόπουλος δίνει και μία ακόμη εξήγηση. «Οι μεγάλοι άνθρωποι δεν κυκλοφορούν όσο οι νεότεροι, οπότε είναι πιο δύσκολο να εκτεθούν στον ιό» τονίζει.
Από την πλευρά του ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας και Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνεργάτης του ΚΕΕΛΠΝΟ κ. Σωτ. Τσιόδρας δηλώνει ότι ο αριθμός των νέων ατόμων που νοσούν σοβαρά και πεθαίνουν από επιπλοκές της νέας γρίπης είναι μικρότερος αναλογικά από τον αριθμό σοβαρών περιστατικών σε άτομα μεγάλης ηλικίας, παρά την πιθανή ανοσία που έχουν πολλοί ηλικιωμένοι.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από μελέτες που έχουν γίνει στην Καλιφόρνια και στο Μεξικό, απ΄ όπου προέκυψε ότι υπήρχε υψηλότερη θνητότητα από τη νέα γρίπη σε πολύ μεγάλες ηλικίες (άνω των 70 ετών) αλλά και σε πολύ μικρές ηλικίες (κάτω των τεσσάρων ετών). «Οπωσδήποτε η θνητότητα που παρατηρείται σε νέα άτομα προκαλεί μεγαλύτερη αίσθηση, λανθασμένα ίσως, σε σύγκριση με αυτήν που κάθε χρόνο καταγράφεται από την εποχική γρίπη και η οποία αφορά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με υποκείμενα νοσήματα» σημειώνει.
Α πό τα σενάρια που μπορούν να εξηγήσουν το φαινόμενο, σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα, αναφέρουμε δύο:
* Οι νεότεροι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας για την ατομική τους υγεία και μπορεί γι΄ αυτόν τον λόγο να καθυστερούν να επισκεφθούν τον γιατρό, ακόμη και αν εμφανίζουν σοβαρότερα από το συνηθισμένο συμπτώματα.
Ετσι καθυστερεί η έγκαιρη έναρξη θεραπείας, η οποία ενδεχομένως να απέτρεπε σοβαρές επιπλοκές της νόσου σε αυτά τα άτομα.
* Μερικοί οργανισμοί αντιδρούν με μεγαλύτερη ένταση σε μια οποιαδήποτε επίθεση στο αμυντικό σύστημα από ένα μικρόβιο ή έναν ιό.
Αυτή η υπερβολική αντίδραση, που στη γλώσσα των επιστημόνων ονομάζεται φλεγμονώδης καταρράκτης, οδηγεί σε μια αλυσιδωτή αντίδραση που έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο την εξόντωση του «εισβολέα» (δηλαδή του ιού) αλλά και των πασχόντων ιστών του οργανισμού (π.χ. καταστροφή στον πνεύμονα με κατάληξη την αναπνευστική ανεπάρκεια).
Εκτός από τη νέα γρίπη, αυτό έχει παρατηρηθεί και σε άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού (SΑRS και γρίπη των πτηνών).
Ο διευθυντής του Εθνικού Εργαστηρίου Αναφοράς Γρίπης Νοτίου Ελλάδος κ. Α. Μεντής αναφέρει ότι σε κάθε πανδημία προσβάλλονται νεαρότερες ηλικίες, χωρίς να μπορεί να δοθεί εξήγηση. Πάντως επισημαίνει ότι αυτοί που νοσηλεύονται και χάνουν τη ζωή τους από επιπλοκές της γρίπης είναι μειοψηφία.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες από το εμβόλιο
Π ερισσότερες από 300 ανεπιθύμητες ενέργειες έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής στην Ελλάδα από το πανδημικό εμβόλιο της νέας γρίπης. Οι δέκα από αυτές είναι πιο σοβαρές και αφορούν κυρίως νευρολογικές διαταραχές και αλλεργικές εκδηλώσεις, όπως ανακοινώθηκε από τη διοίκηση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του ΕΟΦ, ως και την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου είχαν χορηγηθεί 212.217 δόσεις εμβολίων για τη νέα γρίπη. Στο διάστημα αυτό οι αναφορές ανεπιθύμητων ενεργειών που εστάλησαν στον ΕΟΦ ανέρχονταν σε 323. Από αυτές οι 69 έγιναν από επαγγελματίες υγείας και οι 254 από πολίτες. Οι περισσότερες αφορούσαν αναμενόμενες μη σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες και είναι σύμφωνες με τις πληροφορίες που περιέχονται στις οδηγίες χρήσης των δύο εμβολίων. Μεταξύ αυτών, τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, πυρετός, ναυτία, κεφαλαλγία, μυαλγίες, αρθραλγίες, κακουχία και γαστρεντερικές διαταραχές (διάρροια, εμετοί). Οι δέκα πιο σοβαρές αναφορές ανεπιθύμητων ενεργειών αφορούσαν τέσσερα περιστατικά με αλλεργικές εκδηλώσεις (οίδημα υπερώας, δυσκαταποσία, αλλεργική αντίδραση, αντίδραση υπερευαισθησίας, ερύθημα προσώπου και τραχήλου αμέσως μετά τη χορήγηση του εμβολίου), έξι περιστατικά με νευρολογικές διαταραχές (οπτική νευρίτιδα, γενικευμένος τρόμος, αδυναμία εκφοράς λόγου, διαταραχή επιπέδου συνείδησης, εντοπισμένο αίσθημα αιμωδίας, δυσκολία στη βάδιση) και ένα με συνυπάρχουσα μεταβολική διαταραχή (διαβητική κετοξέωση).
Πάντως, σύμφωνα με τον ΕΟΦ τα συμπτώματα που περιγράφονται σε κάποιες αναφορές ενδέχεται να μη σχετίζονται με τον εμβολιασμό, αλλά να προκύπτουν από υποκείμενη παθολογική κατάσταση ή συγχορηγούμενα φάρμακα. Σημειώνεται ότι ως τις 11 Δεκεμβρίου είχαν εμβολιαστεί 300.484 άτομα.
Πώς θα προστατευθούμε από τον ιό Η1Ν1
Ο εμβολιασμός του πληθυσμού είναι η καλύτερη προστασία από τη νέα γρίπη, τονίζει ο κ. Τσιόδρας. Οπως σημειώνει, ακόμη κι αν το κύμα της πανδημίας υποχωρήσει, θα εξακολουθήσουμε να βλέπουμε περιστατικά στην Ελλάδα. «Ως εκ τούτου συνεχίζουμε να τονίζουμε τον προστατευτικό ρόλο του εμβολιασμού σε επίπεδο ατομικής προστασίας» προσθέτει. Οσοι όμως δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν, θα πρέπει να επισκεφθούν το ταχύτερο δυνατόν τον γιατρό τους ή υγειονομική μονάδα στην περίπτωση που εμφανίσουν συμπτώματα τα οποία επιμένουν. Σε ό,τι αφορά τους γονείς, πρέπει να τηρούν οι ίδιοι, αλλά να διδάξουν και στα παιδιά τους, όλα τα μέτρα ατομικής υγιεινής, δηλαδή να πλένουν καλά τα χέρια τους με νερό και σαπούνι ή με αλκοολούχο διάλυμα (ποσοστό αλκοόλης 70% και άνω). Επίσης να καλύπτουν τη μύτη και το στόμα με χαρτομάντιλο κατά τη διάρκεια του βήχα και του φτερνίσματος. Αν το παιδί ασθενήσει, θα πρέπει να παραμείνει στο σπίτι και οι γονείς να ακολουθήσουν αυστηρά τις οδηγίες του παιδιάτρου.