Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας λειτουργούν 500 κλίνες, ενώ απαιτούνται 1.500
18/11/2007
Κράτος – φονιάς χιλιάδων ασθενών, εξ αμελείας», θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η χώρα μας, εξαιτίας της τρομακτικής έλλειψης κρεβατιών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας.
Στην «ΕΕ των 15» στο σύνολο των κρεβατιών των νοσοκομείων, το 20% είναι κρεβάτια ΜΕΘ. Το αντίστοιχο ποσοστό στη χώρα μας φτάνει μόλις στο 2%!
Στην Ελλάδα λειτουργούν μόνο 500 κλίνες ΜΕΘ και, παρά το γεγονός ότι και αυτές λειτουργούν με επικίνδυνα μειωμένο προσωπικό στο 50% του προβλεπόμενου, σώζουν κάθε χρόνο μέχρι 9.000 ζωές.
Σε «τρομακτικά μεγέθη» υπολογίζονται οι ζωές που χάνονται. Οι γιατροί των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας εκτιμούν ότι χρειαζόμαστε στην Ελλάδα τουλάχιστον 2.000 κλίνες ΜΕΘ, που θα μπορούσαν να σώζουν κάθε χρόνο άλλες 27.000 ζωές!
Και δεν μιλάμε για το «άπιαστο όνειρο» των 4.000 κλινών, με βάση τα στάνταρ που ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, υπολογίζοντας τις ελάχιστες ανάγκες στο 10% επί του συνόλου των κρεβατιών, που για τα νοσοκομεία της χώρας μας είναι 40.000.
Αλλο ένα στατιστικό δεδομένο που επισημαίνουν οι γιατροί ΜΕΘ είναι το ότι καθημερινά, μόνο στο Λεκανοπέδιο, 30 – 35 ασθενείς αναζητούν μάταια να αποδεσμευτεί ένα κρεβάτι εντατικής.
Στη μελέτη τους οι γιατροί συμπεριέλαβαν νοσοκομεία που διαθέτουν ΜΕΘ: σε αυτά καταγράφηκε ότι σε σύνολο 15.822 κρεβατιών, αντιστοιχούν μόνο 352 κρεβάτια ΜΕΘ.
Ετσι προέκυψε το 2,2% και εκτιμάται ότι στο σύνολο των κρεβατιών όλων των νοσοκομείων το πραγματικό ποσοστό είναι δραματικά μικρότερο.
Χαρακτηριστικό της κρατικής στάσης για το θέμα των ΜΕΘ είναι και το γεγονός ότι 150 διαθέσιμες με τον κατάλληλο εξοπλισμό, από 4ετίας, κλίνες ΜΕΘ σε δημόσια νοσοκομεία ουδέποτε λειτούργησαν. Ενώ το 2004, από αυτές που λειτουργούσαν, έκλεισαν 127 λόγω έλλειψης προσωπικού, αριθμός που το 2006 βελτιώθηκε ελάχιστα και έπεσε στις 115.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιλογές των αρμοδίων ήταν να μισθωθούν κάποιες δεκάδες κλίνες ΜΕΘ στον ιδιωτικό τομέα, που επίσης λειτούργησαν με προβληματικό τρόπο.
Γνώστες οι αρμόδιοι
Το θέμα των ΜΕΘ τέθηκε στο πρόσφατο συνέδριο της «Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας». Οπως εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο πρόεδρός της Αντώνης Μαυρομάτης, «οι γιατροί των Μονάδων περιέγραψαν την υπάρχουσα κατάσταση, μίλησαν για κλίνες ΜΕΘ που λείπουν και για άλλες που δεν χρησιμοποιούνται λόγω τεράστιων ελλείψεων προσωπικού, τόνισαν ότι όλα αυτά είναι γνωστά στους αρμόδιους και αναρωτήθηκαν τι άλλο χρειάζεται, για να κινητοποιηθεί επιτέλους ο κρατικός μηχανισμός».
Παρά τα εξαντλητικά ωράρια και τις υπάρχουσες δυσμενέστατες συνθήκες, η απόδοση των γιατρών στις υπάρχουσες λιγοστές ΜΕΘ της χώρας μας, όπως διαπιστώνουν διεθνείς φορείς, είναι σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, που ξεπερνά τα διεθνή στάνταρτ. Οι 4 στους 5 που καταφέρνουν να βρουν κρεβάτι ΜΕΘ σώζονται, η επιβίωση δηλαδή είναι 80%. Υπάρχει ωστόσο μια τεράστια ζήτηση κρεβατιών ΜΕΘ, που δεν καλύπτεται.
Τα προβλήματα επιδεινώνονται και οι γιατροί των ΜΕΘ κάνουν λόγο για «αδιαφορία της Πολιτείας, που σκοτώνει»!
«Μια σύγκριση με το τι συμβαίνει διεθνώς και ποιες είναι οι ανάγκες μας με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα», λέει ο κ. Μαυρομάτης, «δείχνει ότι στον τομέα αυτό η κατάσταση στη χώρα μας είναι στην καλύτερη περίπτωση «τριτοκοσμική».
Στα νοσοκομεία των ΗΠΑ, το ποσοστό των μη συμβατικών κρεβατιών, δηλαδή Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, φθάνει το 30% των κλινών του νοσοκομείου.
Αδύνατη η επιβίωση
Στην Ευρώπη το ποσοστό αυτό είναι περίπου 20%, ενώ μόνο στη Μεγάλη Βρετανία οι κλίνες εντατικής αυξήθηκαν κατά 30% τα τελευταία 5 χρόνια
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θεωρεί απαραίτητο τουλάχιστον το 8-12% του συνόλου των νοσοκομειακών κλινών μιας χώρας να είναι κρεβάτια Εντατικής.
Στη χώρα μας, ακόμα και το 2,2% γίνεται τελικά 1,9%, καθώς, λόγω έλλειψης προσωπικού, σταματούν να λειτουργούν υπάρχοντα κρεβάτια.
Σαν να μην αρκεί αυτό, υπάρχουν στα δημόσια νοσοκομεία κλειστές πάνω από 150 κλίνες, που δεν λειτούργησαν ποτέ και θα μπορούσαν να περιθάλψουν ακόμη 4.500 ασθενείς τον χρόνο.
Από τους ασθενείς αυτούς, όπως εκτιμούν οι γιατροί των ΜΕΘ, στατιστικά θα επιβίωναν περί τους 3.000, για τους οποίους η πιθανότητα να επιβιώσουν εκτός ΜΕΘ είναι μηδαμινή».
Α. Αρμαγιαννίδης, αντιπρόεδρος ΕΕΜΕΘ
Χειροτερεύει συνεχώς η αναλογία νοσηλευτικού προσωπικού – ασθενών
«Με τεράστια προβλήματα λειτουργούν και οι λιγοστές υπάρχουσες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας», εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας ΜΕΘ Απόστολος Αρμαγιαννίδης.
«Το 70% των ΜΕΘ έχουν κλειστές κλίνες που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν διότι δεν υπάρχουν νοσηλευτές. Στο 35% των ΜΕΘ υπάρχει επίσης έλλειψη ιατρικού προσωπικού και στο 55% είναι προβληματικός ο εξοπλισμός.
Η δυσκολία να βρεθεί επαρκές νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό για τις ΜΕΘ υπάρχει διεθνώς και μάλιστα πολλές μελέτες αναφέρονται στο λεγόμενο «σύνδρομο burn out», το οποίο περιγράφει τη σωματική αλλά και συναισθηματική εξουθένωση των εργαζομένων στις ΜΕΘ.
Ενώ λοιπόν στις προηγμένες χώρες έχουν ξεκινήσει καμπάνιες και εκστρατείες για να προσελκύσουν γιατρούς και νοσηλευτές να εργασθούν σε ΜΕΘ, στην Ελλάδα τα εργασιακά προβλήματα γιατρών και νοσηλευτών στις Εντατικές είναι τεράστια και υπάρχει παντελής έλλειψη κινήτρων για όσους επιτελούν αυτό το δύσκολο, σωματικά και ψυχικά, έργο.
Κατέβηκε το όριο
Το αποτέλεσμα είναι η αναλογία νοσηλευτών προς ασθενείς συνεχώς να χειροτερεύει.
Είχαμε κατά μέσο όρο 3 νοσηλευτές επί τον αριθμό των κρεβατιών ΜΕΘ σε μελέτη της Εταιρείας μας το 2004, πέσαμε κάτω από 2,5 νοσηλευτές το 2006 και πρόσφατα στοιχεία αναφέρουν περαιτέρω μείωση νοσηλευτικού προσωπικού στο 73% των ερωτηθέντων ΜΕΘ».
«Μέσα στο 2007 ολοκληρώθηκε ένα ειδικό πρόγραμμα που χρηματοδότησε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα (CoBaTrICE), το οποίο είχε σαν στόχο τον καθορισμό των γνωστικών αντικειμένων και των δεξιοτήτων που απαιτούνται για να γίνει εντατικολόγος ένας Ευρωπαίος γιατρός, καθώς και του τρόπου με τον οποίο πρέπει να γίνεται η διδασκαλία και η αξιολόγηση των γνώσεων σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο» λέει ο κ. Αρμαγιαννίδης.
«Η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας βρίσκεται σε συνεχή επαφή και συνεργασία με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή και συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση αυτών των εξελίξεων στον ευρωπαϊκό χώρο.
Δυστυχώς, στη χώρα μας, δεν υπάρχει θεσμική συμμετοχή της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας σε κανένα από τα όργανα της Πολιτείας για τον σχεδιασμό και λήψη αποφάσεων σε θέματα υγείας, παρά τις αντίθετες κατά καιρούς υποσχέσεις των αρμοδίων υπουργών την τελευταία δεκαετία.
«Δεν συμμετέχουμε»Ούτε ακόμη σε καθαρά επιστημονικά θέματα σχετικά με την εκπαίδευση, τις εξετάσεις των ειδικευομένων γιατρών ή τα συμβούλια επιλογής και αξιολόγησης των εντατικολόγων για πρόσληψη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν υπάρχει», καταλήγει ο κ. Αρμαγιαννίδης, «καμία θεσμική συμμετοχή της εταιρείας μας, κάτι που αποτελεί πιθανά παγκόσμια πρωτοτυπία».α. μαυροματησ, πρόεδρος ΕΕmeθ
Η λειτουργία τους επαφίεται στον… πατριωτισμό γιατρών και νοσηλευτών
«Σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας με βαριά περιστατικά, δηλαδή Μονάδες επιπέδου 3, ο απαραίτητος αριθμός νοσηλευτών είναι 6 φορές ο αριθμός κλινών ΜΕΘ, δηλαδή για 10 κλίνες χρειάζονται 60 νοσηλευτές», τονίζει ο κ. Μαυρομάτης. «Οι ανάγκες μειώνονται σε 4 νοσηλευτές επί τον αριθμό κρεβατιών, εάν η βαρύτητα των νοσηλευομένων περιστατικών δεν είναι μεγάλη.
Ο αριθμός αυτός των νοσηλευτών είναι απαραίτητος για να καλυφθούν τρεις 8ωρες βάρδιες καθημερινά για 365 ημέρες τον χρόνο και κάθε νοσηλευτής να επιβλέπει 2 ασθενείς το πολύ στη βάρδια του. Στη χώρα μας η κατάσταση είναι και πάλι… τριτοκοσμική. Λιγότεροι και από 2,5 νοσηλευτές επί τον αριθμό των κρεβατιών για το 2006, δηλαδή κάτω και από το 50% των διεθνών στάνταρ.
Δηλαδή, ενώ χρειάζεται ένας νοσηλευτής για κάθε βαρέως πάσχοντα στη ΜΕΘ, στη χώρα μας ειδικότερα στη νυχτερινή βάρδια μπορεί ένας νοσηλευτής να έχει την ευθύνη για τη νοσηλεία τριών ή και περισσότερων ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση.
Ορισμένες ΜΕΘ μένουν χωρίς διευθυντή μέχρι και 76 μήνες και χωρίς επιμελητές 46 μήνες.
Η κατάληψη μίας δημόσιας κλίνης ΜΕΘ κοστίζει ανά ημέρα 1.000 ευρώ.
Για να εξοπλιστεί μια κλίνη ΜΕΘ κοστίζει πάνω από 150.000 ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ανάγκες και οι κανόνες λειτουργίας των ΜΕΘ στα δημόσια νοσοκομεία στη χώρα μας δεν προβλέπονται(!) και δεν κατοχυρώνονται με καμιά νομοθετική ρύθμιση.
Σήμερα οι περισσότερες ΜΕΘ στα Δημόσια Νοσοκομεία συνεχίζουν να λειτουργούν επειδή οι εργαζόμενοι σε αυτές νοσηλευτές και γιατροί δεν διαπραγματεύονται την ποιότητα της φροντίδας του βαρέως πάσχοντος και παλεύουν καθημερινά για να καλύψουν τα κενά από την έλλειψη προσωπικού, τον παρωχημένο τεχνολογικά εξοπλισμό και την αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
Τα περιθώρια όμως και οι αντοχές εξαντλούνται και οδηγούμεθα με μαθηματική ακρίβεια στη συρρίκνωση των ΜΕΘ στα Δημόσια Νοσοκομεία.
Θεωρούμε επομένως αναγκαία», καταλήγει ο πρόεδρος της ΕΕΜΕΘ, «τη δυναμική παρέμβαση της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας, η οποία με τη μέχρι σήμερα πορεία της έχει αποδείξει ότι έχει τις γνώσεις, τη διάθεση, την αντικειμενικότητα και την ευαισθησία που απαιτεί η διαχείριση θεμάτων από τα οποία κρίνεται στην κυριολεξία η ζωή των πολιτών».
Ποιοι χρειάζονται ΜΕΘ
Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
Πολυτραυματίες
Αναπνευστική ανεπάρκεια
Οξέα εμφράγματα μυοκαρδίου
Σοβαρές λοιμώξεις με γενικευμένη φλεγμονή
Επιπλοκές από ογκολογική αιτία
Οξέα παθολογικά, νευρολογικά, νεφρολογικά περιστατικά κ.ά. λειπουν κρεβατια, χανονται ζωεσΤο 2,2% των συνολικών κλινών των νοσοκομείων λειτουργούν στην Ελλάδα ως Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ είναι 30%, στην Ευρώπη των 15 είναι 20% και η ΠΟΥ ορίζει ως μίνιμουμ το 10%.
30 – 35 ασθενείς αναζητούν κάθε μέρα στο λεκανοπέδιο της Αττικής ένα κρεβάτι εντατικής.
150 κλίνες που παραμένουν κλειστές στα νοσοκομεία της χώρας θα μπορούσαν να περιθάλψουν άλλους 4.500 ασθενείς τον χρόνο.
4 στους 5 ή ποσοστό 80% που κατορθώνουν να βρουν κρεβάτι σε ΜΕΘ σώζονται.
Στο 35% των ΜΕΘ υπάρχει έλλειψη ιατρικού προσωπικού, ενώ κατά 55% ο εξοπλισμός τους είναι προβληματικός.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΗΤΗΚΟΣ