Στα λίγα τετραγωνικά μέτρα της κλινικής του ΑΧΕΠΑ όπου νοσηλεύονται παιδιά με καρκίνο, το βαρύ ψυχολογικό κλίμα ελαφρύνουν τα πλατιά βαμμένα χαμόγελα της Chiara και του Glauko. Φορούν κοστούμια σε έντονα χρώματα, έχουν κόκκινες μύτες και με τα παιχνίδια τους διώχνουν τη στενοχώρια από τα πρόσωπα της Σωτηρίας, της Δήμητρας και των άλλων μικρών ασθενών. Μπορεί να μην είναι γιατροί, έχουν όμως το μοναδικό τρόπο να κάνουν «ενέσεις» χαράς στους ασθενείς!
Oι δυο πρωτοπόροι κλόουν, γνωστοί στα νοσοκομεία της Ιταλίας, ήρθαν στη Θεσσαλονίκη και απέδειξαν πώς διακωμωδούν καταστάσεις και απαλύνουν τον πόνο των άρρωστων παιδιών. Μόλις μπήκαν στη Β’ Παιδιατρική του ΑΧΕΠΑ, οι «κλόουν – γιατροί», όπως αποκαλούνται στη χώρα τους, σκόρπισαν το γέλιο και τη θετική ενέργεια. O Glauko Siviero και η Chiara Artenio συστήθηκαν στα αγγλικά, μοίρασαν τα πολύχρωμα μπαλόνια τους και ξεκίνησαν τις πλάκες και τα ταχυδακτυλουργικά τρικ. «Καλημέρα», «Oλα καλά;», είναι λίγες από τις μετρημένες ελληνικές λέξεις που γνωρίζουν, στηρίζουν όμως τα παιδιά σε μια «άλλη» γλώσσα, τη δική τους, που δίνει άλλο χρώμα στην ατμόσφαιρα του νοσοκομείου. «Υπάρχει κάτι περίεργο που αναπτύσσεται ανάμεσα σε εμάς και στα νοσηλευόμενα παιδιά. Στα παιδιατρικά νοσοκομεία δεν είμαστε οι κλόουν που συναντά κανείς στα πάρτι ή στους δρόμους. Με τα παιχνίδια αποβάλλουμε το άγχος και τα συναισθήματα κατάθλιψης των παιδιών, επιταχύνοντας την ανάρρωσή τους», ανέφερε στον «Α» η Chiara.
Σκορπίζουν… σκέρτσα
και χαμόγελα
Με αστείες γκριμάτσες, μουσική, τραγούδια, χιουμοριστικά σκετς και… σαπουνόφουσκες, η παρέα των κλόουν μετέτρεψε το ΑΧΕΠΑ σε ένα «μαγικό νοσοκομείο». Ενα αγοράκι με ορό χαμογελά κάθε λίγο, με τα μάτια καρφωμένα στους κλόουν. Η μικρή Δέσποινα ξεκαρδίζεται με τα ταχυδακτυλουργικά κόλπα, ενώ και οι συνοδοί των παιδιών χαλαρώνουν και αποκτούν καλύτερη διάθεση. «Προσπαθούμε να βοηθάμε το θεραπευτικό έργο των γιατρών, δίνοντας παράλληλα φροντίδα και υποστήριξη στα παιδιά. Η αντίδρασή τους είναι… θεραπευτική. Βλέπουμε να βγαίνει μέσα από τα παιδιά ενέργεια και χαμόγελο, που πολλές φορές τα χάνουν όσο νοσηλεύονται», λέει ο ψυχολόγος, κλόουν – γιατρός και πρόεδρος της Εθνικής Oμοσπονδίας Κλόουν – Γιατρών (Federazione Nazionale Clowndottori – FNC) από την Ιταλία δρ Roberto Flangini.
Λίγο νωρίτερα, ο ίδιος και οι «συνάδελφοί» του μιλούσαν στο ελληνικό κοινό για το ρόλο των κλόουν στα παιδιατρικά νοσοκομεία της Ιταλίας, που είναι πολύ δημοφιλής τα τελευταία χρόνια. Στη διημερίδα «Oι κλόουν – γιατροί», που πραγματοποιήθηκε στο Ιταλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου και Παντομίμας Κιλκίς, τονίστηκε ότι η… ειδικότητα εντάσσεται από το 2008 στο εθνικό πιλοτικό πρόγραμμα «Clownforma. net», στο οποίο συμμετέχουν όλες οι ιταλικές περιφέρειες.
Κέρδισαν τις εντυπώσεις
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους ειδικούς, η «κλοουνοθεραπεία» αποτελεί κάτι άγνωστο, ενώ η λεγόμενη «art therapy (θεραπεία μέσω της τέχνης)» βρίσκεται ακόμη σε εμβρυϊκό στάδιο. Αν και το ενδιαφέρον ειδικών καλλιτεχνών – θεραπευτών να εφαρμοστούν ανάλογα προγράμματα στα ελληνικά νοσοκομεία δεν έχει διερευνηθεί, οι εντυπώσεις από την παρέμβαση των «κλόουν – γιατρών» ήταν θετικές. Oι συμμετέχοντες πήραν το μήνυμα για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος πιο ανθρώπινου και κοντινού στις ανάγκες των νοσηλευόμενων παιδιών.
«Ενθαρρύνουμε τέτοιες προσπάθειες, που έχουν να κάνουν με την προαγωγή της ψυχικής και πνευματικής υγείας των παιδιών. Απαλύνουν τον πόνο και διευκολύνουν τα παιδιά να προσεγγίσουν καλύτερα τους θεραπευτές τους. Η καλή ψυχική διάθεση συντομεύει το χρόνο νοσηλείας και επισπεύδει την ανάρρωση του παιδιού. Oι παρεμβάσεις αυτές βοηθούν όμως και εμάς τους γιατρούς, γιατί πολλές φορές ο φόρτος της εργασίας δεν μας επιτρέπει να ασχοληθούμε ξεχωριστά με το κάθε παιδί αλλά μόνο με το πρόβλημα υγείας του», τόνισε στον «Α» η πρόεδρος τους Παραρτήματος Θεσσαλονίκης της Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής Υγείας, παιδίατρος – αναπληρώτρια διευθύντρια του ΕΣΥ, Σοφία Καραγιαννοπούλου – Κόγιου.
Ανέκτησαν δυνάμεις
Εξάλλου, τα εντυπωσιακά αποτελέσματα από την παρουσία κλόουν στα παιδιατρικά νοσοκομεία δείχνει έρευνα σε 43 παιδιά ηλικίας 6 – 12 ετών που νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο «Σαν Καμίλο». Το δείγμα χωρίστηκε σε δύο ομάδες, ώστε να μελετηθεί η πορεία της κατάστασής τους. Τα παιδιά της πρώτης ομάδας απασχολούνταν για τρεις ώρες καθημερινά από έναν κλόουν. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι μικροί ασθενείς ανέκτησαν τις δυνάμεις τους δύο μέρες γρηγορότερα σε σχέση με τα παιδιά της δεύτερης ομάδας, ο πυρετός τα ταλαιπώρησε κατά μέσο όρο 1,33 μέρες σε σύγκριση με τις 2,38 της άλλης ομάδας, ενώ απέβαλαν από νωρίς το άγχος και τα συναισθήματα κατάθλιψης μετά τη χημειοθεραπεία.