Του Γιαννη Τουντα*
Το άρρωστο ΕΣΥ πάσχει κυρίως από ανεπαρκές μοντέλο χρηματοδότησης, αναχρονιστική διοίκηση και απουσία ολοκληρωμένης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ).
Οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία, που ανέρχονται στο 5 – 6% του ΑΕΠ, είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη και σαφώς δεν επαρκούν για τη χρηματοδότηση του ΕΣΥ. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν σημαντικό μέρος των δαπανών αυτών ξοδεύονται από την κοινωνική ασφάλιση ανεξέλεγκτα στον ιδιωτικό τομέα. Ετσι, δεν υπάρχουν αρκετές πιστώσεις για την κάλυψη των ελλείψεων σε προσωπικό και για τον εκσυγχρονισμό της ιατρικής τεχνολογίας. Αλλά ακόμα και αν υπήρχαν περισσότεροι πόροι, θα ήταν αμφίβολης αποτελεσματικότητας, όσο το ΕΣΥ διοικείται κεντρικά από το γραφείο του εκάστοτε υπουργού Υγείας και τα νοσοκομεία από βραχύβιες διοικήσεις, κομματικής κατά κανόνα προέλευσης. Η δε ΠΦΥ περιορίζεται μόνο στην περίθαλψη, χωρίς να προσφέρει πρόληψη και φροντίδα, βασιζόμενη όλο και περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα.
Απαιτείται λοιπόν ένα νέο μοντέλο χρηματοδότησης, όπου το κράτος θα επιχορηγεί την κοινωνική ασφάλιση για να καταβάλλονται πραγματικά και όχι εικονικά νοσήλια, ενώ παράλληλα πρέπει να προσελκυσθεί μέρος των ιδιωτικών δαπανών, επεκτείνοντας τον θεσμό των απογευματινών ιατρείων σε όλη τη λειτουργία του δημόσιου νοσοκομείου και συνάπτοντας συμβάσεις με την ιδιωτική ασφάλιση.
Θα πρέπει επίσης το ΕΣΥ να αποκτήσει δική του κεντρική διοίκηση, ισχυρά περιφερειακά συστήματα, νοσοκομεία με ένα σύγχρονο δημόσιο θεσμικό καθεστώς (ούτε ΝΠΔΔ, αλλά ούτε ΝΠΙΔ ή Α.Ε.) και διοικήσεις με αξιοκρατικά και υπερκομματικά κριτήρια.
* Ο κ. Γ. Τούντας είναι αν. καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, υπεύθυνος του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.