Ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», και επειδή αυτό το γνωρίζουν καλά, οι εταιρείες προμήθειας αντιδραστηρίων και αναλώσιμων υλικών ξεσκονίζουν τις λεπτομέρειες, περιμένοντας την επίσημη διακήρυξη του μεγάλου κεντρικού διαγωνισμού της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας.
Του Κωστή Κεκελιάδη
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο “διάβολος” -ή το φάντασμά του- πλανάται από το 2005, όταν κατά τη διενέργεια ανάλογου διαγωνισμού όλες οι εταιρείες πλην μίας (οι εξαιρέσεις έχουν πάντα ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όταν πρόκειται για προμήθειες) κατέθεσαν ενστάσεις καταγγέλλοντας “φωτογραφικές διατάξεις”, που συνιστούν αθέμιτο ανταγωνισμό. Έγιναν δικαστικές προσφυγές, παραιτήθηκαν γιατροί από επιτροπές, μεσολάβησαν αλλαγές προσώπων στις δύο υγειονομικές περιφέρειες της Μακεδονίας και της Θράκης και η έκβαση των συγκρούσεων καθόριζε το ρυθμό προώθησης της προμήθειας υλικών. Το αποτέλεσμα είναι ότι έκτοτε δεν προκηρύχθηκε άλλος διαγωνισμός και οι αγορές των υλικών γίνονται μέχρι σήμερα με επιβάρυνση του δημοσίου, αφού τα νοσοκομεία αγοράζουν με τιμές στα επίπεδα του 2005, αν και κάθε χρόνο το κόστος αγοράς μειώνεται, δεδομένου ότι η τεχνολογία με την οποία γίνονται τέτοιου είδους εξετάσεις (οι βιοχημικές για παράδειγμα) είναι ίδια από τη δεκαετία του ’80.
Τώρα υπό την πίεση του υπουργείου Υγείας να γίνουν εσπευσμένα κεντρικοί διαγωνισμοί, ώστε να σταματήσει η εξωσυμβατική προμήθεια υλικών, η 3η ΥΠΕ διοργανώνει μεγάλο διαγωνισμό για αντιδραστήρια και αναλώσιμα για βιοχημικές, αιματολογικές, ανοσολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις με συνοδευτικό εξοπλισμό στα δεκαεπτά νοσοκομεία, κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία που καλύπτει η συγκεκριμένη υγειονομική περιφέρεια σε Κεντρική και Δυτική Μακεδονία. Η βιασύνη -εντός του Ιουλίου θα τρέξουν όλοι οι κεντρικοί διαγωνισμοί κατά δήλωση της υπουργού Υγείας- ευνοεί την επιλογή δοκιμασμένων συνταγών, που δεν προβλέπουν τη λεπτομερή καταγραφή των αναγκών ανά νοσοκομείο και το συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να χαρτογραφηθεί το τοπίο. Από τις έξι εταιρείες που διακινούν στην Ελλάδα τα συγκεκριμένα υλικά ζητήθηκε να καταθέσουν τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους για τις προδιαγραφές. “Καταλαβαίνω ότι οι εταιρείες του χώρου φοβούνται μήπως επαναληφθεί ο διαγωνισμός του 2005, τα τεχνικά χαρακτηριστικά του οποίου καταγγέλθηκε ότι προσδιόριζαν μία συγκεκριμένη εταιρεία. Εμείς δεν θέλουμε να αποκλείσουμε κανέναν. Θα προσπαθήσουμε να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι”, δήλωσε στη “Θ” ο υποδιοικητής της 3ης ΥΠΕ Βασίλης Τσινασλανίδης, που έχει οριστεί αρμόδιος για τις προμήθειες.
Οι επιτροπές
Αυτές τις ημέρες καθορίζεται το -κρίσιμης σημασίας- ζήτημα της σύνθεσης των πενταμελών επιτροπών ανά είδος υλικού για το διαγωνισμό. Άλλωστε δεν είναι και πολλοί οι γιατροί και οι υγειονομικοί υπάλληλοι που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε τέτοιου είδους διαδικασίες και κάποια από τα πρόσωπα που διαδραματίζουν κομβικό ρόλο είτε συναντώνται συχνά είτε συμμετέχουν στις επιτροπές αλλά είναι πολύ νέοι, για να έχουν εμπειρία χειρισμού ανάλογων υποθέσεων.
Άνθρωποι που δουλεύουν στο χώρο των αντιδραστηρίων επισημαίνουν τη δυσκολία να γίνουν κεντρικοί διαγωνισμοί σε αυτό το πεδίο υλικών, επειδή χρησιμοποιούνται για διαφορετικές εξετάσεις σε κλινικές νοσοκομείων με άνιση δυναμικότητα και διαβαθμίσεις στον όγκο της δουλειάς τους. Αυτό που έχει σημασία -λένε- είναι να κατανεμηθούν με έναν δίκαιο τρόπο οι προμήθειες, γεγονός που αφενός θα μειώσει τις τιμές αγοράς από το δημόσιο, αφετέρου θα επιτρέψει και στις έξι εταιρείες να παραμείνουν στο χώρο των προμηθειών.
Επιλογές
Απαντώντας στο δίλημμα “εξωσυμβατικές προμήθειες ή κεντρικοί διαγωνισμοί” η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) επεξεργάστηκε και κατέθεσε μία άλλη πρόταση, που προβλέπει τη σύσταση δημόσιου φορέα προμήθειας, αποθήκευσης και διανομής φαρμάκου και υγειονομικού υλικού στα νοσοκομεία με αυστηρό έλεγχο στο κύκλωμα της προκλητής ζήτησης, της υπερτιμολόγησης, της σπατάλης και της συναλλαγής με εταιρείες, καθώς και σχεδιασμό Εθνικής Φαρμακοβιομηχανίας για την παρασκευή βασικών φαρμάκων και την παραγωγή υγειονομικών υλικών. Επίσης προτείνει τη συγκρότηση ανά νοσοκομείο επιτροπών φαρμάκου – υγειονομικού υλικού από γιατρούς με κύρος, εντιμότητα και αποδοχή για τον προσδιορισμό κριτηρίων ορθολογικής και επιστημονικά τεκμηριωμένης χρήσης των φαρμάκων, της τεχνολογίας και των διαθέσιμων πόρων.