Της Χριστινας Κοψινη
Η πλαστή συνταγογράφηση φαρμάκων στα ασφαλιστικά Ταμεία έχει ρόλους, μηχανισμό δικτύωσης, διαβαθμίσεις, γλωσσικό κώδικα και… εποχή. Και η καλύτερη εποχή είναι το καλοκαίρι. Οταν φαρμακοποιοί της επαρχίας πουλάνε εκτός ρουτίνας σε παραθεριστές. «Για παράδειγμα», εξηγεί ένας καλός γνώστης της διαδικασίας, «πουλάει κάποιος ένα αντιβιοτικό σε περαστικό που δεν έχει βιβλιάριο υγείας. Ο φαρμακοποιός κρατάει το κουπόνι, δεν το αχρηστεύει όπως οφείλει, και το βάζει στην άκρη. Οταν μαζέψει αρκετά κουπόνια τα πάει σε ένα “δικό του” γιατρό, για να “γράψουν τη σαβούρα” προσθέτοντάς τα σε βιβλιάρια αδαών, ντόπιων συνταξιούχων. Ποιος από αυτούς θα καταλάβει ότι εκτός από τα αντισακχαρώδη και τα αντιφλεγμονώδη που πρέπει να πάρει, ο γιατρός τον φόρτωσε και με αντισυλληπτικά;».
«Η οργάνωση κάποιων φαρμακείων είναι κάτι ασύλληπτο», υποστηρίζει ανωνύμως γιατρός Ταμείου. «Εχουν προσλάβει νεαρούς με μηχανάκια που πάνε στα σπίτια των συνταξιούχων και μεταφέρουν τα βιβλιάριά τους στους γιατρούς του ΙΚΑ, μετράνε την πίεση, τους εφοδιάζουν με τα δώρα των φαρμακαποθηκών, με κρέμες, κολώνιες, οδοντόκρεμες, τσάντες».
Στα ογκολογικά νοσοκομεία
Μεγάλη σπατάλη εκδηλώνεται στα γνωστά ογκολογικά νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, όπου επαληθεύεται το ρητό «ο θάνατός σου η ζωή μου». «Ο ασθενής έχει προχωρημένη και μη αναστρέψιμη πάθηση», αποκαλύπτει διοικητικός υπάλληλος. «Είναι ζήτημα εάν θα ζήσει στα επόμενα 24ωρα. Ο διευθυντής της Κλινικής το γνωρίζει. Παρ’ όλα αυτά συστήνει ενέσιμα ή επιλογές σχημάτων που μπορεί να κοστίζουν πάνω από 3.000 ευρώ η δόση. Οταν ο άνθρωπος πεθαίνει, ποιος τολμάει να πει όχι σε αυτήν την αγωγή που όλοι γνωρίζουν ότι είναι ανώφελη».
Αλλο αμαρτωλό κεφάλαιο αφορά τα φάρμακα νέας γενιάς που αντικαθιστούν παλαιότερα και μπορεί να κοστίζουν έως και 500% ακριβότερα. Στο όργιο κατασπατάλησης πόρων ίσως συνέβαλε και η κατάργηση της λίστας φαρμάκων στην πρώτη περίοδο διακυβέρνησης από τη Ν.Δ. Η επίσημη παραδοχή αυτής της επίπτωσης είναι εντυπωσιακή. «Οι δαπάνες περίθαλψης υπαλλήλων του Δημοσίου εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν αύξηση κατά 10,6% και θα διαμορφωθούν στα 1,15 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των δικαιούχων, της αναπροσαρμογής των ιατρικών πράξεων και της κατάργησης του καταλόγου των συνταγογραφούμενων φαρμάκων», αναφέρεται στο προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2008.
Προσφορές σε είδος
Πώς πληροφορούνται οι εταιρείες ποιοι γιατροί «γράφουν τη σαβούρα» και ποιοι όχι; «Kατά κανόνα, αυτοί που δίδουν την κατάλληλη πληροφόρηση στις εταιρείες είναι οι φαρμακοποιοί. Αυτοί μάς “δίνουν”», λέει καρδιολόγος Ταμείου που διατηρεί και ιδιωτικό ιατρείο σε συνοικία της Αθήνας. «Οι εταιρείες μέσω της πληροφόρησης που έχουν στις τοπικές αγορές καταλαβαίνουν ποιος πουλάει και ποιος όχι. Πλησιάζουν τους δύσκολους και αρχίζουν τις προσφορές. Συνήθως, οι προσφορές είναι πάντα σε είδος. Συμμετοχή στα καρδιολογικά συνέδρια, με διαμονή σε καλό ξενοδοχείο, μέσα μετακίνησης ή απλώς ταξίδια αναψυχής». Σίγουρα ούτε όλοι οι γιατροί ούτε όλοι οι φαρμακοποιοί απομυζούν κατ’ αυτόν τον τρόπο τα ασφαλιστικά Ταμεία. Ομως το σύστημα φαίνεται ότι δουλεύει καλά, αξιοποιώντας την προκλητική ζήτηση και την πολυφαρμακία του Ελληνα. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα και με τις ανακοινώσεις της Ομοσπονδίας προσωπικού του ΙΚΑ, η φαρμακευτική δαπάνη από το 2003 μέχρι και το 2007 αυξήθηκε κατά 60%. Στο σύνολο των ασφαλιστικών Ταμείων, αρμοδιότητας του υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, η φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 19% το 2004. Εκτοτε, παρουσιάζει σχετική μείωση, με το ποσοστό αύξησης στο 17% το 2006.
Κουτιά πεταμένα στο ποτάμι…
Πάντως, το μεγάλο κακό άρχισε αρκετά χρόνια πριν. Κάποιοι, θυμούνται τι γινόταν στην επαρχία, όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’80 η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατήργησε τη συμμετοχή των ασφαλισμένων στην αγορά φαρμάκου. «Εκανα το αγροτικό μου στο νησί κι όπως καταλαβαίνετε ήμουν ψαρωμένος. Μού ζητάγανε να γράφω δεκάδες κουτιά φάρμακα. Μη φανταστείτε ότι έπαιρνα χρήματα. Λίγο κατσικίσιο γάλα και φρέσκα αυγά. Αυτά ήταν όλα κι όλα. Οταν πίναμε ένα βράδυ με το φαρμακοποιό και μού είπε πώς μέσα σε ένα καλοκαίρι είχε βγάλει εκατομμύρια δραχμές, κατάλαβα τι συνέβαινε. Οσο πιο πολλά κουτιά υπήρχαν πεταμένα στο ποτάμι, τόσο πιο πολλά λεφτά κέρδιζε ο Νότης», λέει ο γιατρός.