Της Λινας Γιανναρου
Μια φίλη ανησύχησε, λέει, που τα κουνούπια δεν την τσιμπάνε φέτος. «Λες να έχω καμιά σπάνια ασθένεια;» είπε μισοαστεία – μισοσοβαρά. Για καλό και για κακό, ωστόσο, ρώτησε και τον οικογενειακό γιατρό. Διαβάζοντας το παραπάνω, είναι βέβαιο πως ο Μηνάς Βουλγαρίδης θα κοίταξε ψηλά, σχηματίζοντας ένα «έλεος» με τα μάτια…
Πάνε λίγοι μήνες που ο Ελληνας γιατρός επέστρεψε από την Ουγκάντα, στο πλαίσιο αποστολής των Γιατρών του Κόσμου Χανίων -πνευμονολόγος ο ίδιος, κρίσιμη ειδικότητα για την περιοχή- και οι εικόνες που αντίκρισε, τα μάτια, τα δάκρυα, οι ψυχές, δεν λένε να τον εγκαταλείψουν. Ενα φορτίο που δεν μπορεί να αποχωριστεί, τις κουβαλά στο ιατρείο και στο σπίτι, βλέποντας τηλεόραση και πηγαίνοντας ώς στο περίπτερο, συζητώντας με φίλους και μόνος το βράδυ στο κρεβάτι.
Πρέπει να είναι δύσκολο για κάποιον που έχει δει την «απέναντι» πλευρά να πρέπει να λειτουργήσει σε αυτήν εδώ. Ηδη από το 2005 δυσκολεύεται. Από την πρώτη του αποστολή στη Σουμάτρα που είχε χτυπηθεί από τσουνάμι. «Τόσα χρόνια γιατρός, αλλά ήταν εκεί που πρώτη φορά είδα τη δουλειά μου να πιάνει τόπο», λέει στην «Κ». «Τότε διαπίστωσα ότι μπορώ πράγματι να προσφέρω. Και τότε ένιωσα ότι ο κάθε γιατρός χαραμίζεται αντιμετωπίζοντας περιστατικά που μπορούν να ξεπεραστούν εύκολα – ή τουλάχιστον πιο εύκολα». Οπως λέει, τα ταξίδια του -ένα με δύο τον χρόνο- έχουν επηρεάσει και τον τρόπο που ασκεί την Ιατρική στην Ελλάδα. «Βλέπω ότι ασχολούμαστε με επουσιώδη ζητήματα, όταν ολόκληροι λαοί μαστίζονται από την πείνα και τις αρρώστιες. Είναι υπερβολή, για παράδειγμα, να απασχολείται ο γιατρός με πονοκεφάλους που είναι φως φανάρι ότι έχουν να κάνουν με την ψυχολογική διάθεση. Που μπορούν να λυθούν τόσο εύκολα με άλλους τρόπους. Με απλή ιατρική και με πρόληψη. Είναι πολυτελή τα προβλήματά μας».
Στην τελευταία αποστολή, στην Ουγκάντα, το διαπίστωσε για άλλη μια φορά. Εκεί, η ελονοσία ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό των θανάτων (18%), η φυματίωση για το 11% των θανάτων κ. ο. κ. Ακόμα πιο ενδεικτικός για την υγειονομική κατάσταση της χώρας ο δείκτης βρεφικής θνησιμότητας: στην Ουγκάντα είναι 8%, εδώ 1‰. Και όλα αυτά σε μια χώρα χωρίς δημόσιο σύστημα υγείας. Είναι χαρακηριστικό ότι το Κέντρο Υγείας που έστησαν οι ΓτΚ σε συνεργασία με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουγκάντας (ο παπα-Αντώνης Μουτιάμπα επιτελεί πράγματι θεάρεστο έργο στην περιοχή) στο Μόντε, ένα χωριό 80 χλμ. από την Καμπάλα, αποτελεί τη μόνη δυνατότητα δωρεάν περίθαλψης για περισσότερους από 400.000 κατοίκους. Η ομάδα των γιατρών (πνευμονολόγος, ορθοπεδικός, αναισθησιολόγος, βοηθός μικροβιολογικού εργαστηρίου και ένας διοικητικός) μετέφεραν μαζί τους σημαντική ποσότητα φαρμάκων, υγειονομικού υλικού και εμβολίων. Στις 15 ημέρες της αποστολής εξέτασαν πάνω από 1.000 ασθενείς. Κύριες ασθένειες, η ελονοσία, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι δερματοπάθειες, τα γαστρεντερικά, οι ρευματοπάθειες.
Τις ημέρες που βρέθηκε εκεί η ελληνική αποστολή συνέρρευσαν στο Μόντε εκατοντάδες κάτοικοι από τα γύρω χωριά – πολλοί χρειάστηκε να κοιμηθούν στην ύπαιθρο περιμένοντας. «Δουλεύουμε όσο έχει φως. Πώς να πεις «σταματάω» όταν βλέπεις τους ανθρώπους να περιμένουν;». Διακόπτει για λίγο και συνεχίζει: «Είναι εκπληκτικό μάθημα η ευγένεια, η καρτερικότητα και η υπομονή που επιδεικνύουν αυτοί οι άνθρωποι μες στη δυστυχία τους. Και αναγνωρίζουν αυτό που κάνουμε, δεν ζητούν προσωπικές χάρες. Φτωχοί, αλλά πολύ αξιοπρεπείς. Σε πολλά χωριά δεν ήταν δυνατόν να φύγουμε εάν δεν τρώγαμε μαζί τους».
Τα φάρμακα που έμειναν αδιάθετα, παραχωρήθηκαν στο νοσοκομείο της Καμπάλα. Θα τα χρησιμοποιήσουν οι ντόπιοι γιατροί ή θα τα βρουν οι Ελληνες που θα ξαναβρεθούν σύντομα εκεί. «Πώς να πεις «σταματάω»;».