Πλημμύρες, φωτιές και κύματα καύσωνα γίνονται ολοένα πιο σφοδρά και συχνότερα. Ήδη, 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε περιοχές που είναι εξαιρετικά ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Και το 2024 ήταν το θερμότερο έτος στην ιστορία. Σε αυτό το «φόντο» υπέγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.
Από το 2030 έως το 2050, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να προκαλέσει 250.000 επιπλέον θανάτους τον χρόνο, μόνο λόγω υποσιτισμού, ελονοσίας, διάρροιας και θερμικού στρες.
Αυτή ήταν η δεύτερη φορά που ο Τράμπ υπέγραψε ένα τέτοιο εκτελεστικό διάταγμα. Το είχε κάνει και το 2017, αλλά όταν ο Τζο Μπάιντεν ανέλαβε πρόεδρος επανέφερε τις ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού.
Τώρα, η κίνηση του Τραμπ ήρθε μόλις λίγες ημέρες μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Λος Άντζελες και στον απόηχο των αποκαλύψεων ότι το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Και από το 2017 που πήρε για πρώτη φορά αυτή την απόφαση έως τώρα, η κλιματική αλλαγή έχει γίνει ακόμα πιο έντονη.
Η απόσυρση από τη Συμφωνία του Παρισιού σηματοδοτεί το πρώτο βήμα μιας επιθετικής ατζέντας για την ανάκληση της αμερικανικής πολιτικής για το κλίμα, από έναν πρόεδρο που αμφισβητεί τα επιστημονικά θεμέλια της κλιματικής αλλαγής.
Όλα αυτά από τις ΗΠΑ, τη χώρα που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης από άνθρακα μετά την Κίνα, η οποία αυξάνει τη θερμοκρασία του πλανήτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αποχωρώντας από τη Συμφωνία του Παρισιού, οι ΗΠΑ θα γίνουν μία από τις- τέσσερις πλέον- χώρες των Ηνωμένων Εθνών που δεν συμμετέχουν σε αυτή τη συνθήκη. Οι άλλες τρεις είναι το Ιράν, η Λιβύη και η Υεμένη.
Τι είναι η Συμφωνία του Παρισιού
Αποτελεί μία νομικά δεσμευτική διεθνή συνθήκη για την κλιματική αλλαγή, που υιοθέτησαν 196 χώρες στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Νοεμβρίου 2016.
Πρωταρχικός στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού είναι να περιοριστεί «η αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας πολύ κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου από τα προβιομηχανικά επίπεδα» και να επιδιώξει προσπάθειες «για να περιορίσει την αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς πάνω από τα προ βιομηχανικά επίπεδα».
9 τρομακτικά στοιχεία του ΠΟΥ για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
1. Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Οι επιπτώσεις της ήδη βλάπτουν την υγεία μέσω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, των ασθενειών, των ακραίων καιρικών φαινομένων, του αναγκαστικού εκτοπισμού, της διατροφικής ανασφάλειας και των πιέσεων στην ψυχική υγεία. Κάθε χρόνο, περιβαλλοντικοί παράγοντες κοστίζουν τη ζωή περίπου 13 εκατομμυρίων ανθρώπων.
2. Η επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού θα μπορούσε να σώσει περίπου ένα εκατομμύρια ζωές τον χρόνο παγκοσμίως έως το 2050, μόνο μέσω του περιορισμού της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η αποφυγή των χειρότερων συνέπειών της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποτροπή 250.000 επιπλέον θανάτων τον χρόνο που σχετίζονται με το κλίμα, από το 2030 έως το 2050, κυρίως από υποσιτισμό, ελονοσία, διάρροια και θερμική καταπόνηση.
3. Η αξία των οφελών για την υγεία από τη μείωση των εκπομπών άνθρακα θα είναι περίπου διπλάσια από το παγκόσμιο κόστος εφαρμογής των μέτρων για τον περιορισμό του άνθρακα.
4. Πάνω από το 90% των ανθρώπων αναπνέουν ανθυγιεινά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων, η οποία προκαλεί την κλιματική αλλαγή. Το 2018 το υγειονομικό και οικονομικό κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από ορυκτά καύσιμα έφτασε τα 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου 8 δισεκατομμύρια τη μέρα.
5. Οι μεταφορές παράγουν περίπου το 20% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. Εναλλακτικές όπως το περπάτημα και το ποδήλατο δεν είναι μόνο «πράσινες» αλλά έχουν και σημαντικά οφέλη για την υγεία, όπως η μείωση του κινδύνου για πολλές χρόνιες παθήσεις. Επίσης, βελτιώνουν την ψυχική υγεία.
6. Τα συστήματα παραγωγής, συσκευασίας και διανομής τροφίμων ευθύνονται για το ένα τρίτο των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Μια πιο βιώσιμη παραγωγή θα μετριάσει τις κλιματικές επιπτώσεις και θα υποστηρίξει πιο θρεπτικούς τρόπους διατροφής, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτρέψουν σχεδόν 11 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως.
7. Τα υγειονομικά συστήματα αποτελούν την κύρια γραμμή άμυνας απέναντι στις αναδυόμενες απειλές για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής. Για να προστατευθεί η υγεία και να αποφευχθεί η διεύρυνση των ανισοτήτων στον τομέα, οι χώρες πρέπει να δημιουργήσουν υγειονομικά συστήματα ανθεκτικά στο κλίμα.
8. Η πλειονότητα των χωρών αναγνωρίζει την υγεία ως τομέα προτεραιότητας που είναι ευάλωτος στην κλιματική αλλαγή. Όμως, παραμένει ένα τεράστιο κενό χρηματοδότησης. Λιγότερο από το 2% της πολυμερούς χρηματοδότησης για το κλίμα διατίθεται για πρότζεκτ στην υγεία.
9. Οι υγιείς κοινωνίες βασίζονται σε οικοσυστήματα που λειτουργούν καλά για την παροχή καθαρού αέρα, νερού, φαρμάκων και επισιτιστικής ασφάλειας. Αυτά βοηθούν στον περιορισμό των ασθενειών και τη σταθεροποίηση του κλίματος. Ωστόσο, είναι πρωτοφανής ο ρυθμός της απώλειας της βιοποικιλότητας, κάτι που επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία παγκοσμίως και αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών.