ΠΟΥ: Το ταλκ μπορεί να ενέχεται για την αύξηση του καρκίνου

Το ταλκ είναι «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο». Αυτό έχει διαπιστώσει ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC). Ο οργανισμός, ο οποίος αποτελεί μέρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), εξέτασε όλη τη διαθέσιμη επιστημονική βιβλιογραφία για να επιβεβαιώσει ότι το ταλκ «παρουσιάζει βασικά καρκινογόνα χαρακτηριστικά σε ανθρώπινα πρωτογενή κύτταρα».

«Οι υπάρχουσες μελέτες υποδηλώνουν, αν και όχι με επαρκή ισχύ, ότι το ταλκ θα μπορούσε να προκαλέσει αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, ιδίως καρκίνου των ωοθηκών», εξήγησε ο Alejandro Pérez Fidalgo, γιατρός στο Ογκολογικό Τμήμα του Hospital Clínico de Valencia και ερευνητής στο Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών INCLIVA, στην πλατφόρμα πληροφοριών Science Media Centre (SMC). Ο ειδικός διευκρινίζει ότι αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος που χρησιμοποιεί τακτικά ταλκ κινδυνεύει, καθώς η ανάπτυξη όγκου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως οι δόσεις έκθεσης, ο χρόνος και η μορφή επαφής.

Το ταλκ είναι ένα φυσικό ορυκτό που εξορύσσεται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Η έκθεση λαμβάνει χώρα σε περιβάλλοντα όπου εξορύσσεται, επεξεργάζεται ή κατασκευάζονται προϊόντα που περιέχουν ταλκ. Η έκθεση του γενικού πληθυσμού μέσω της χρήσης καλλυντικών και πούδρας σώματος είναι καλύτερα τεκμηριωμένη. Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία για τις επιπτώσεις του μέσω των τροφίμων, των φαρμακευτικών προϊόντων και άλλων καταναλωτικών προϊόντων.

Η σύσταση του ΠΟΥ βασίζεται στην αξιολόγηση δύο μελετών, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό The Lancet Oncology. Και οι δύο εκθέσεις περιλαμβάνουν γυναίκες που χρησιμοποιούσαν ταλκ για την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Σύμφωνα με τον Perez, «αυτό έδειξε μια μικρή, αλλά όχι σημαντική, αύξηση του καρκίνου των ωοθηκών σε μια πρώτη μελέτη που αφορούσε περισσότερα από 250.000 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες». Μια δεύτερη ανάλυση, συνεχίζει ο ειδικός, είχε παρόμοια αποτελέσματα και, επιπλέον, απέδειξε ότι αν το ταλκ χρησιμοποιούνταν σε άλλες περιοχές του σώματος, ο κίνδυνος καρκίνου δεν αυξανόταν.

Ο ογκολόγος προειδοποιεί ότι υπάρχει ένας σημαντικός συγχυτικός παράγοντας στις μελέτες σε ανθρώπους για το θέμα αυτό που «εμποδίζει την ισχυρή πρόβλεψη της σχέσης της χρήσης ταλκ ή της έκθεσης σε ταλκ με τον καρκίνο». Πρόκειται για τον αμίαντο, μια επιβλαβή ουσία που προκαλεί όγκους και η οποία έχει αποτελέσει ρυπαντή του ταλκ. Οι κλασικές μελέτες συνήθιζαν να περιλαμβάνουν ταλκ μολυσμένο με αμίαντο. Για την παρούσα ταξινόμηση, ωστόσο, χρησιμοποιήθηκαν μελέτες με ταλκ χωρίς επίδραση αμιάντου. «Εστιάζοντας σε αυτές, ένα από τα προβλήματα είναι ότι στις αναλύσεις των επαγγελματιών των ορυχείων ταλκ, τα περισσότερα άτομα ήταν άνδρες και η παρουσία γυναικών ήταν πολύ χαμηλή, οπότε δεν μπορεί να συσχετιστεί σε αυτή την περίπτωση με τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών», επισημαίνει ο Perez.

Σύμφωνα με την IARC, πολυάριθμες αναφορές έχουν «σταθερά» δείξει αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αυτού του τύπου όγκου σε άτομα που χρησιμοποιούσαν ταλκ στην περιοχή του περινέου. Αν και η αξιολόγηση επικεντρώθηκε σε ταλκ που δεν περιείχε αμίαντο, η μόλυνση αυτή «δεν μπορούσε να αποκλειστεί στις περισσότερες μελέτες σε εκτεθειμένους ανθρώπους».

Δεδομένων των ευρημάτων, ο εμπειρογνώμονας συνιστά να αποφεύγεται όσο το δυνατόν περισσότερο η χρήση ταλκ στα γεννητικά όργανα, ιδίως στις γυναίκες. Ωστόσο, επιμένει: «Αυτό δεν σημαίνει ότι η προηγούμενη χρήση ταλκ θα οδηγήσει σε καρκίνο, ούτε ότι η προηγούμενη έκθεση σε ταλκ είναι σαφώς υπεύθυνη για την ανάπτυξη ενός όγκου».

Επίσης, σε ζωικά μοντέλα, η θεραπεία με ταλκ προκάλεσε αυξημένη συχνότητα κακοήθων νεοπλασιών σε θηλυκά άτομα (μυελός επινεφριδίων και πνεύμονας) και συνδυασμό καλοήθων και κακοήθων νεοπλασιών σε αρσενικά άτομα ενός μόνο είδους (αρουραίος). «Στα ζώα, το ταλκ έχει αποδειχθεί ότι έχει ιδιότητες παραγωγής κακοήθων όγκων, αλλά αυτή η έκθεση των ζώων είναι πειραματική και δεν αναπαράγει πάντα αυτό που συμβαίνει στους ανθρώπους. Παρ’ όλα αυτά, αποδεικνύει την ικανότητα του ταλκ να προκαλεί όγκους σε εργαστηριακές συνθήκες», λέει ο Pérez