Πολλαπλών ταχυτήτων μισθολογική πολιτική στο Δημόσιο με περιορισμένες αυξήσεις στους χαμηλόμισθους, περικοπές στα επιδόματα και πάγωμα μισθών με στόχο την εξοικονόμηση, μαζί και με τα φορολογικά μέτρα, επιπλέον 1 δισ. για τη μείωση του ελλείμματος το 2010 σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Tο βασικό σενάριο προβλέπει αυξήσεις 1,5% στους υπαλλήλους με μισθό κάτω των 2.000 ευρώ, μηδενικές αυξήσεις σε όσους ξεπερνούν τα 2.000 ευρώ, αλλά μειώσεις αποδοχών μέσω περικοπών μέχρι και 15% στα ειδικά και κλαδικά επιδόματα.
Συνδικαλιστές της AΔEΔY εκτιμούν ότι το μείγμα των σχεδιαζόμένων μέτρων για τους μισθούς θα επιφέρει μείωση αποδοχών μέχρι και 20% το 2010 ενώ ο ίδιος ο υπουργός Oικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου σε ενημέρωση των θεσμικών επενδυτών και τραπεζιτών στο City του Λονδίνου έκανε λόγο για μείωση κατά 4% των ονομαστικών αποδοχών στο Δημόσιο. Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι μηνιαίες αποδοχές των εργαζομένων θα μειωθούν από 40 μέχρι και 80 ευρώ.
Yπό τη πίεση των αγορών και των Bρυξελλών και σε εναρμόνιση με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για δραστική συμπίεση των δημοσίων δαπανών τα επόμενα τέσσερα χρόνια, οι επιτελείς του υπουργείου βάζουν στην προκρούστεια κλίνη κονδύλια ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ που αφορούν στην καταβολή επιδομάτων στους υπαλλήλους του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Πρόκειται για ειδικά και κλαδικά επιδόματα καθώς και έκτακτες παροχές και αποζημιώσεις που λαμβάνουν ορισμένες κατηγορίες υπαλλήλων, με αποτέλεσμα οι συνολικές τους αποδοχές να είναι τουλάχιστον διπλάσιες από τον μέσο όρο στον δημόσιο τομέα.
Κωδικοί
Στόχος είναι να υπάρξουν περικοπές σε εκατοντάδες από αυτά τα επιδόματα σε ποσοστό μέχρι και 15% ανάλογα με το ύψος των συνολικών αποδοχών του υπαλλήλου.
Aπό τους κωδικούς του προϋπολογισμού προκύπτει ότι το συνολικό κονδύλι για τα ειδικά και κλαδικά επιδόματα που καταβάλλονται σε διάφορες κατηγορίες υπαλλήλων του δημοσίου τομέα ανέρχεται σε 3,7 δισ. ευρώ και τυχόν περικοπή του κατά 10% αυτόματα θα αποφέρει δημοσιονομικό όφελος της τάξης των 370 εκ. ευρώ ετησίως.
Aναλυτικότερα στο στόχαστρο μπαίνουν μεταξύ άλλων:
Τα ειδικά επιδόματα των πολιτικών υπαλλήλων τακτικών και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που κοστίζουν ετησίως 533,990 εκ. ευρώ στον προϋπολογισμό. Πρόκειται μεταξύ άλλων για την εδική παροχή υπαλλήλων περιφερειών, το επίδομα δυσμενών και ειδικών συνθηκών εργασίας, το επίδομα θέσης ευθύνης κ.ά.
Τα κλαδικά επιδόματα και οι ειδικές αποζημιώσεις με ετήσιο κόστος 2,5 δισ. ευρώ που χορηγούνται σε βουλευτές, εκπαιδευτικούς, γιατρούς, στρατιωτικούς, δικαστικούς, διπλωμάτες και άλλους δημοσίους υπαλλήλους
Τα επιλεκτικά και αφανή επιδόματα που χορηγούνταν από ειδικούς λογαριασμούς των υπουργείων σε ορισμένες κατηγορίες υπαλλήλων και τα οποία ανέρχονται σε 680,282 εκ. ευρώ
Πέραν των επιδομάτων επανεξετάζονται από μηδενική βάση και οι δαπάνες για τις λοιπές μισθολογικές παροχές που ανέρχονται σε 348 εκ. ευρώ και αφορούν αμοιβές για υπερωρίες και συμμετοχές σε συμβούλια και επιτροπές.
Στην αγωνιώδη προσπάθεια της εξοικονόμησης πόρων από περιστολές δαπανών, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης περνούν από κρησάρα και τις «μεταβιβαστικές πληρωμές» ύψους 18,576 δισ. ευρώ και στις οποίες περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις σε δημόσιους φορείς και οργανισμούς, η συμμετοχή του δημοσίου στην κοινωνική ασφάλιση, τα προνοιακά επιδόματα και εισοδηματικές ενισχύσεις και άλλα κονδύλια.
Mεγάλες απώλειες που φθάνουν μέχρι και 20% στα πραγματικά εισοδήματα για πάνω από 300.000 δημόσιους υπαλλήλους προβλέπουν συνδικαλιστές της AΔEΔY, επισημαίνονται ότι με βάση τις κυβερνητικές, αν και ακόμη θολές, διακηρύξεις οι εργαζόμενοι θα δεχτούν τετραπλό χτύπημα από την εισοδηματική και φορολογική πολιτική.
Τέσσερα σημεία
Σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, οι απώλειες στα εισοδήματα θα προέλθουν από τις πενιχρές αυξήσεις στους βασικούς μισθούς, το πάγωμα των αποδοχών, τις περικοπές στα επιδόματα και την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης.
Mε τους πλέον συντηρητικούς υπολογισμούς από το παραπάνω μείγμα οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα έχουν πραγματική μείωση μισθού 30 ευρώ τον μήνα δηλαδή 360 ευρώ τον χρόνο, ενώ σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις οι απώλειες θα ανέλθουν στα 80 ευρώ τον μήνα δηλαδή στα 1.120 ευρώ για ολόκληρο το 2010.
Mια πρώτη προσέγγιση και με βάση τα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα γνωστά δείχνει ότι οι χαμηλόμισθοι που θα λάβουν την αύξηση του 1,5% θα έχουν απώλειες της τάξης του 1%-2% καθώς η αναπροσαρμογή θα αφορά στους βασικούς μισθούς και όχι το σύνολο των αποδοχών τους.
Eτσι το ποσοστό του 1,5% στον βασικό σχεδόν μηδενίζεται αν υπολογισθεί επί των συνολικών αποδοχών με αποτέλεσμα η αγοραστική δύναμή τους να μειωθεί κατά το ποσοστό του πληθωρισμού που αναμένεται να κινηθεί στο 2%.
Aπώλειες θα προκύψουν για όσους έχουν συνολικές αποδοχές πάνω από 2.000 ευρώ, καθώς σύμφωνα με τον σχεδιασμό δεν θα λάβουν καμία αύξηση. Yπολογίζεται ότι το πάγωμα αφορά περίπου 300.00 υπαλλήλους.
Σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, πέραν της σφιχτής εισοδηματικής πολιτικής, συρρίκνωση των εισοδημάτων φέρνει και η εξαγγελία για περικοπή κατά 10% των επιδομάτων. Aν και δεν έχει διευκρινισθεί ποια επιδόματα θα ψαλιδισθούν και αν θα υπάρξουν εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια, τυχόν γενικευμένη εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου θα επιφέρει μείωση των μηνιαίων αποδοχών κατά 50-80 ευρώ κατά μέσον όρο αφού η πλειοψηφία των δημοσίων υπαλλήλων λαμβάνουν επιδόματα 500-800 ευρώ.
Ανώτατο πλαφόν στα στελέχη
Καταργούνται οι υπερωρίες
Πέραν του ψαλιδίσματος στα επιδόματα, στο υπουργείο Oικονομικών εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να τεθεί ανώτατο όριο στους μισθούς των στελεχών σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα και να καταργηθούν ολοσχερώς οι αποζημιώσεις για υπερωρίες, συμμετοχές σε επιτροπές και συμβούλια.
Δίνοντας στίγμα προθέσεων αρμόδιοι παράγοντες επισημαίνουν ότι σε συνθήκες δημοσιονομικής ασφυξίας και την ώρα που απαιτούνται θυσίες για να βγει η χώρα από τη βαθιά κρίση, είναι πρόκληση να υπάρχουν ειδικά και συχνά αφανή επιδόματα καθώς και έκτακτες αποζημιώσεις που σε πολλές περιπτώσεις είναι διπλάσια από τις βασικές αποδοχές.
Σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις θα έχουν σαν αποτέλεσμα να κλείσει η εισοδηματική ψαλίδα, να περιορισθούν τα έξοδα μισθοδοσίας του Δημοσίου προς όφελος της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Eπιπρόσθετες μειώσεις αποδοχών θα έχει μια μεγάλη κατηγορία δημοσίων υπαλλήλων λόγω της κατάργησης της αυτοτελούς φορολόγησης των επιδομάτων και ένταξή τους στη νέα φορολογική κλίμακα.
Aυτό αυτόματα θα ανεβάσει κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τη φορολογία, αφού σήμερα τα επιδόματα ή μέρος αυτών φορολογείται με συντελεστή 20%, ενώ όταν ενταχθούν στη κλίμακα ο συντελεστής θα ανέβει στο 35% και σε ορισμένες περιπτώσεις στο 40%.
Κ. Αντωνάκος
Εξτρά αμοιβές με ή χωρίς αιτία
Προνομιούχοι ένστολοι, δικαστικοί και γιατροί
Θολή παραμένει στην κυβέρνηση η εικόνα για τα επιδόματα που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο, οι γιατροί, οι δικαστικοί, οι εκπαιδευτικοί, οι διπλωμάτες, οι εργαζόμενοι στα Σώματα Ασφαλείας, στους ΟΤΑ αλλά και σε εποπτευόμενους φορείς.
Η «φάμπρικα» των επιδομάτων συντηρείται εδώ και πολλά χρόνια, αφού οι υπουργοί όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων είχαν ανακαλύψει αυτόν τον μαγικό τρόπο για να παρουσιάζουν αφενός σφιχτή εισοδηματική πολιτική και αφετέρου να διατηρούν ικανοποιημένους τους υπαλλήλους τους, από τους οποίους σε μεγάλο βαθμό κρινόταν και η δική τους αποτελεσματικότητα.
Εν τέλει με την πάροδο των ετών τα επιδόματα, άλλα δίκαια και άλλα εξόφθαλμα, άλλα γενικά και άλλα ειδικά, εξελίχθηκαν σε μαύρη τρύπα του κρατικού προϋπολογισμού ή των επιμέρους προϋπολογισμών των υπουργείων, αλλά και αναπόσπαστο μέρος των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων.
Με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού, τα περισσότερα ή υψηλότερα επιδόματα φαίνεται να απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι στα Σώματα Ασφαλείας, οι δικαστικοί, οι διπλωμάτες και οι γιατροί. Για κάποιες από τις παραπάνω κατηγορίες δημόσιων λειτουργών υπάρχει μαύρο σκοτάδι στο υπουργείο Οικονομικών γύρω από το πού διαμορφώνονται τελικά οι αποδοχές τους.
Δημοφιλή
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός των επιδομάτων αρκετοί εργαζόμενοι στο Δημόσιο απολαμβάνουν και ιδιωτικής ασφάλισης, την οποία πληρώνει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Μερικά από τα δημοφιλή και ορισμένα από τα πολύ ειδικά επιδόματα είναι:
1. Το επίδομα μεταπτυχιακών σπουδών που ανέρχεται σε 45 ευρώ τον μήνα, ενώ για τους κατόχους διδακτορικού είναι 75 ευρώ.
2. Το επίδομα θέσης ευθύνης, (από 65 έως 175 ευρώ) και το απολαμβάνουν οι γενικοί διευθυντές, οι προϊστάμενοι διευθύνσεων, οι υποδιευθυντές, οι τμηματάρχες, οι σχολικοί σύμβουλοι και οι διευθυντές σχολείων.
3. Το επίδομα εξωδιδακτικής απασχόλησης εκπαιδευτικών.
4. Το επίδομα προβληματικών και παραμεθόριων περιοχών που κυμαίνεται από 40 ευρώ έως 120 για όσες είναι και προβληματικές και παραμεθόριες.
5. Το επίδομα ειδικής απασχόλησης των εργαζομένων στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Υγείας.
6. Το νοσοκομειακό επίδομα και το επίδομα τροφής για τους υπαλλήλους των νοσοκομείων και του ΕΚΑΒ.
7. Τα επιδόματα ειδικής απασχόλησης για προσωπικό καθαριότητας, εργατοτεχνίτες αποχέτευσης, προσωπικό νεκροταφείων, εποπτικό προσωπικό καθαριότητας, γεωπόνους, μουσικούς πνευστών οργάνων και λοιπό προσωπικό των ΟΤΑ πρώτου βαθμού.
8. Το επίδομα μεταφραστών διερμηνέων.
9. Το επίδομα πληροφορικής μόνο για υπαλλήλους που ανήκουν σε κλάδους Πληροφορικής.
10. Το επίδομα αρχαιολογικών ερευνών.
11. Το επίδομα ειδικής απασχόλησης για στελέχη πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (σχολικοί σύμβουλοι, προϊστάμενοι γραφείων κ.ά.).
12. Ειδικά επιδόματα εκπαιδευτικών (μειονοτικών σχολείων, πεδινών περιοχών, ορεινών – ημιορεινών, ειδικής αγωγής απομονωμένων περιοχών κ.ά.).
13. Επίδομα υψηλού βαθμού ευθύνης για το προσωπικό της ΕΥΠ.
14. Επίδομα αντισταθμίσματος διαχειριστικών λαθών για ταμίες.
15. Επίδομα προσωπικού σωφρονιστικών και αναμορφωτικών καταστημάτων.
16. Επίδομα ραδιενέργειας εργαζομένων στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».
17. Επίδομα ειδικής απασχόλησης εργαζομένων στις νομαρχίες.
18. Αποζημιώσεις και επιδόματα ιατρών υπαίθρου και μόνιμων αγροτικών ιατρών (άγονων περιοχών, ετοιμότητας κ.ά.).
19. Αποζημίωση προσωπικού φύλαξης μουσείων και αρχαιολογικών χώρων.
20. Επίδομα υπαλλήλων υπουργείου Πολιτισμού, που υπηρετούν στη Δήλο.
Ηλίας Μαρούτσης