Στην κατάργηση των περισσότερων ρυθμίσεων της ελληνικής νομοθεσίας προχωρά η κυβέρνηση.
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
Στην κατάργηση των περισσοτέρων ρυθμίσεων της ελληνικής νομοθεσίας που προβλέπουν αυτοτελή φορολόγηση εισοδημάτων και απαλλαγές από την επιβολή φόρων θα προχωρήσει η κυβέρνηση. Παράλληλα, θα επανεξετάσει και θα τροποποιήσει τις διατάξεις με βάση τις οποίες υπολογίζονται οι εκπτώσεις δαπανών από τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων και μειώνονται οι φόροι εισοδήματος, προκειμένου τα οφέλη από αυτές να είναι μεγαλύτερα για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Στο στόχαστρο του υπουργείου Οικονομικών θα μπουν κυρίως τα φορολογικά προνόμια συγκεκριμένων κατηγοριών δημοσίων λειτουργών, εργαζομένων και επαγγελματικών ομάδων, όπως οι περιπτώσεις της αυτοτελούς φορολόγησης αμοιβών και εισοδημάτων που λαμβάνουν οι βουλευτές, οι δικαστικοί λειτουργοί, οι ιπτάμενοι της πολιτικής αεροπορίας, οι εφοριακοί, οι τελωνειακοί, οι υπάλληλοι του Γενικού Χημείου του Κράτους, οι αθλητές, οι προπονητές, οι ιατροί του ΕΣΥ, οι δημοτικοί και νομαρχιακοί σύμβουλοι. Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες της “Μ”, σχεδιάζεται να επαναξιολογηθούν και δεν αποκλείεται να καταργηθούν οι απαλλαγές από το ΦΠΑ που προβλέπονται για τις υπηρεσίες που παρέχουν οι δικηγόροι, οι γιατροί, οι επιχειρήσεις ιδιωτικής εκπαίδευσης και οι συμβολαιογράφοι. Πληροφορίες αναφέρουν, επίσης, ότι θα εξετασθεί ακόμη και η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού ορισμένων εκπτώσεων δαπανών από το εισόδημα ή από το φόρο, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των σχετικών διατάξεων ως προς τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας.
Ειδικότερα:
1. Οι διατάξεις περί αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων που θα καταργηθούν είναι αυτές που προβλέπουν ότι:
– Το 50% των αποζημιώσεων ΔΙΒΕΕΤ, ΔΕΤΕ και ΔΕΧΕ που λαμβάνουν οι εφοριακοί, οι τελωνειακοί και οι υπάλληλοι του Γενικού Χημείου του Κράτους φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 15%.
– Οι αμοιβές του ιπταμένου προσωπικού της πολιτικής αεροπορίας φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15%.
– Τα ειδικά επιδόματα επικίνδυνης εργασίας (πτητικό, καταδυτικό, ναρκαλιείας, αλεξιπτωτιστών, δυτών και υποβρύχιων καταστροφών) που καταβάλλονται στις ένοπλες δυνάμεις, στα σώματα ασφαλείας, στην πυροσβεστική και στο λιμενικό φορολογούνται με 15%.
– Η ειδική αποζημίωση που καταβάλλεται στους γιατρούς, στα πληρώματα ασθενοφόρων και στο νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΚΑΒ φορολογείται με 15%.
– Οι αποζημιώσεις για τις εφημερίες των ειδικευμένων και ειδικευόμενων ιατρών φορολογούνται με 20%.
– Το 50% του επιδόματος εφημερίας των διευθυντών ιατρών του ΕΣΥ της Α΄ ζώνης φορολογείται με 20%.
– Η αμοιβή όσων ασχολούνται ατομικώς με την ανέγερση οικοδομών προς πώληση, εφόσον αυτοί με την ιδιότητά τους ως αρχιτέκτονες ή πολιτικοί μηχανικοί εκπόνησαν μερικώς ή ολικώς τη μελέτη ή επέβλεψαν την εκτέλεση του οικοδομικού έργου φορολογείται με 15%.
– Οι πάσης φύσεως παροχές που χορηγούνται στα πρόσωπα που εκλέγονται για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης φορολογούνται με 15%.
– Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από το δημόσιο σε αθλητές εθνικών ομάδων ως επιβράβευση λόγω επίτευξης εθνικών στόχων φορολογούνται με 20%.
– Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται σε ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές και λοιπούς αθλητές καθώς και στους προπονητές κατά την υπογραφή συμβολαίων μεταγραφής ή την ανανέωση των συμβολαίων τους φορολογούνται με 20%.
– Οι αποδοχές των υπαλλήλων σε δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς και των δημάρχων και νομαρχών για τις εκτός έδρας υπηρεσίες που έχουν αναλάβει φορολογούνται με 15%.
– Η αποζημίωση των βουλευτών και οι αμοιβές των δικαστικών λειτουργών φορολογούνται ξεχωριστά από τα λοιπά εισοδήματά τους, δηλαδή δεν προστίθενται σε τυχόν άλλες απολαβές από μισθώματα, γεωργικές εκμεταλλεύσεις κτλ.
2. Τα εισοδήματα για τα οποία σήμερα προβλέπεται η αυτοτελής φορολόγηση με την επιβολή χαμηλού φορολογικού συντελεστή 1%, 3%, 5%, 15% ή 20%, όπως αυτά αναφέρονται παραπάνω, θα φορολογούνται από τη 1-1-2010 με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, στην οποία οι συντελεστές φορολόγησης θα κυμαίνονται από 25% έως 40% για συνολικά ετήσια εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ. Έτσι, οι φορολογικές επιβαρύνσεις των συγκεκριμένων κατηγοριών εισοδημάτων θα αυξηθούν σημαντικά από το 2010.
3. Οι ειδικές περιπτώσεις των βουλευτών και των δικαστικών λειτουργών, στις οποίες τα εισοδήματα τα προερχόμενα από την άσκηση των λειτουργημάτων τους φορολογούνται ξεχωριστά από τα λοιπά εισοδήματά τους και δεν αθροίζονται όλα μαζί στη φορολογική κλίμακα, θα αντιμετωπισθούν με διαφορετικό τρόπο. Πιθανότατα θα θεσπισθεί ένα νέο σύστημα φορολόγησης για τα λοιπά εισοδήματα αυτών των δημοσίων λειτουργών, ώστε να μην υπόκεινται σε τόσο χαμηλή φορολόγηση.
4. Οι υπηρεσίες που παρέχουν ορισμένες κατηγορίες ελευθέρων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, όπως οι δικηγόροι, οι γιατροί, οι συμβολαιογράφοι και τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, θα πάψουν να απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ, όπως συμβαίνει σήμερα. Θα υπαχθούν απευθείας στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ 19%, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες από τις υπόλοιπες κατηγορίες επιτηδευματιών. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή το υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, για το έτος 2007, οι απαλλαγές που έχουν προβλεφθεί στη νομοθεσία για τον ΦΠΑ για δικηγόρους, γιατρούς, συμβολαιογράφους, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, μισθώσεις ακινήτων κτλ. κόστισαν 506 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό.
5. Οι διατάξεις που προβλέπουν εκπτώσεις δαπανών για παροχή υπηρεσιών (από εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, κομμωτήρια, γυμναστήρια, ινστιτούτα αδυνατίσματος, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρωματιστές κτλ.), για δίδακτρα, ενοίκια, ιατρική-νοσοκομειακή περίθαλψη και δικηγορικές αμοιβές θα τροποποιηθούν, ώστε να λειτουργούν καλύτερα προς την κατεύθυνση του περιορισμού της φοροδιαφυγής. Πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο να θεσπισθεί ενιαίος τρόπος υπολογισμού των εκπτώσεων αυτών, ώστε να ωφελούν περισσότερο τους φορολογούμενους με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και λιγότερο τους έχοντες υψηλά εισοδήματα. Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να προβλεφθεί η έκπτωση του 100% των δαπανών αυτών από τα χαμηλά και όχι από τα υψηλά κλιμάκια των φορολογούμενων εισοδημάτων. Με τον τρόπο αυτό, οι έχοντες ετήσια εισοδήματα έως 30.000 ευρώ, οι οποίοι σήμερα φορολογούνται με συντελεστή 25%, για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματός του από τα 12.000 έως τα 30.000 ευρώ, θα επωφελούνται με τη μορφή της επιστροφής του 25% των συγκεκριμένων δαπανών μέσω των εκκαθαριστικών σημειωμάτων της εφορίας. Δηλαδή θα έχουν μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης ίση με το 25% των δαπανών αυτών. Επειδή η μείωση αυτή θα είναι ισχυρό κίνητρο, θα αναγκασθούν να ζητούν επίμονα αποδείξεις για τις δαπάνες αυτές, συμβάλλοντας στη μείωση της φοροδιαφυγής.
6. Τα σημαντικά αυξημένα ποσοστά εκπτώσεων από το φόρο εισοδήματος, τα οποία νομοθέτησε η Νέα Δημοκρατία ως κυβέρνηση για τις δαπάνες καταβολής τόκων στεγαστικών δανείων ενδέχεται να καταργηθούν. Η νέα κυβέρνηση σχεδιάζει να δώσει τις φορολογικές ελαφρύνσεις που θα απολεσθούν λόγω της κατάργησης των ρυθμίσεων αυτών μέσω της μείωσης του συντελεστή 25% της φορολογικής κλίμακας στο 15% για εισοδήματα μέχρι ένα όριο που θα καθορισθεί μεταξύ 15.000 και 20.000 ευρώ.
6,8 δισ. ευρώ μάς κοστίζουν οι απαλλαγές και οι μειώσεις φόρου
Οι εκατοντάδες νομοθετικές ρυθμίσεις που προβλέπουν ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση για συγκεκριμένες ομάδες φυσικών και νομικών προσώπων περιλαμβάνονται σε έναν ογκώδη τόμο που κατέθεσε στη Βουλή το Νοέμβριο του 2008 ο τότε υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφης. Σύμφωνα με στοιχεία που παρατίθενται στο συγκεκριμένο τόμο, ο συνολικός αριθμός των φοροαπαλλαγών φθάνει πλέον τις 984, ενώ το δημοσιονομικό κόστος που προκάλεσαν στον προϋπολογισμό του 2007 ανέρχεται σε 6,8 δισ. ευρώ. Μεταξύ άλλων:
– Οι διατάξεις που προβλέπουν εκπτώσεις δαπανών (ασφαλίστρων ζωής, διδάκτρων, ενοικίων, εισφορών στον ΟΑΕΕ, ιατρικών εξόδων, τόκων στεγαστικών δανείων κτλ.) από το εισόδημα ή από τον αναλογούντα φόρο προκάλεσαν απώλεια φορολογικών εσόδων συνολικού ύψους 1,02 δισ. ευρώ.
– Οι λοιπές ρυθμίσεις, με τις οποίες προβλέπονται μειώσεις φόρου εισοδήματος (πρόσθετο αφορολόγητο μισθωτών και συνταξιούχων, μειώσεις φόρου λόγω τέκνων και παραμεθορίου, ειδικός τρόπος φορολόγησης ναυτικών-ιπταμένων κτλ.), καθώς και οι διατάξεις περί αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων προκάλεσαν απώλεια εσόδων συνολικού ύψους 1,37 δισ. ευρώ.
– Οι φοροαπαλλαγές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που προβλέπει η νομοθεσία για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων (αφαίρεση επιχειρηματικής αμοιβής από τα κέρδη των προσωπικών εταιριών και φορολόγησή της με βάση τη φορολογική κλίμακα, αφορολόγητες εκπτώσεις αναπτυξιακών νόμων κτλ.) επέφεραν απώλεια εσόδων ύψους 83,7 εκατ. ευρώ.
– Οι διατάξεις με τις οποίες καθιερώθηκαν μειώσεις φόρου, εκπτώσεις δαπανών και φορολογικές απαλλαγές για τα εισοδήματα (κέρδη) των νομικών προσώπων (Α.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε., ΕΠΕ, φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κτλ.) προκάλεσαν απώλεια εσόδων ύψους 275,53 εκατ. ευρώ.
– Οι φοροαπαλλαγές για τις κληρονομιές, τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις μεταβιβάσεις ακινήτων προκάλεσαν απώλεια εσόδων ύψους 1,44 δισ. ευρώ.
– Οι απαλλαγές και οι μειώσεις επιβαρύνσεων που προβλέπονται στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης των ενεργειακών προϊόντων (πετρελαιοειδών, φυσικού αερίου, ηλεκτρικού ρεύματος), των καπνικών, των αλκοολούχων και των λοιπών προϊόντων επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό με απώλεια εσόδων ύψους 2,1 δισ. ευρώ.
– Οι διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές οχημάτων από τα τέλη ταξινόμησης κόστισαν 51,58 εκατ. ευρώ στα δημόσια ταμεία.