Μεγάλοι χαμένοι όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση, με την καθυστέρηση να φτάνει τα δύο χρόνια. Αιτίες οι ελλείψεις προσωπικού, το αλαλούμ με τις ενοποιήσεις και η μηχανογράφηση
Περισσότερες από 150.000 αιτήσεις για συντάξεις και εφάπαξ «στοιβάζονται» στα Ταμεία, με τους ασφαλισμένους να κάνουν υπομονή έως και δύο χρόνια για την έκδοση της… πολυπόθητης απόφασης. Οι σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό, η καθυστέρηση στη μηχανοργάνωση, το «αλαλούμ» που προκάλεσαν οι ενοποιήσεις αλλά και η έλλειψη ρευστού αποτελούν μερικά μόνο από τα εμπόδια στην έκδοση της σύνταξης.
Σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, περισσότεροι από 70.000 υποψήφιοι συνταξιούχοι περιμένουν αυτή τη στιγμή την έκδοση της σχετικής απόφασης από τα ταμεία κύριας ασφάλισης. Επιπλέον άλλες 80.000 αιτήσεις για επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ είναι σε εκκρεμότητα.
Παρά τις κατά καιρούς κυβερνητικές υποσχέσεις και τις συσκέψεις που έκαναν οι εκάστοτε υπουργοί Απασχόλησης, η κατάσταση δεν έχει αντιμετωπιστεί. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμη και το μέτρο της προσωρινής σύνταξης δεν περπατά, καθώς οι ασφαλισμένοι φοβούνται πως αν υποβάλουν τη σχετική αίτηση, θα καθυστερήσει ακόμα περισσότερο η έκδοση της τελικής απόφασης.
Μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση, καθώς η… επικοινωνία μεταξύ των Ταμείων είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση (για το θέμα αυτό έχει συσταθεί επιτροπή). Στην καλύτερη περίπτωση οι υποψήφιοι συνταξιούχοι χρειάζεται να περιμένουν 10 μήνες, ωστόσο υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου η έκδοση της σύνταξης καθυστερεί έως και 2 χρόνια.
Σημαντικές καθυστερήσεις στην έκδοση της σύνταξης παρατηρούνται ακόμα και σε όσους καλύπτονται από ένα μόνο Ταμείο. Για παράδειγμα, στον ΟΑΕΕ οι υποψήφιοι συνταξιούχοι περιμένουν από 8 έως 10 μήνες για να βγει η σχετική απόφαση.
Τρεις είναι οι βασικές αιτίες για την καθυστέρηση στην έκδοση των συντάξεων και του εφάπαξ:
- Οι σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό, τις οποίες η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει με ανασφάλιστους εργαζόμενους μέσω των προγραμμάτων stage. Στο σύνολο των ασφαλιστικών φορέων υπολογίζεται πως 8.500 θέσεις είναι κενές, κάτι που σημαίνει πως οι ελλείψεις σε προσωπικό αγγίζουν το 30%
Είναι χαρακτηριστικό πως με βάση τα στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων (ΠΟΣΕ) ΙΚΑ, οι κενές θέσεις διοικητικών υπαλλήλων στον μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα της χώρας ανέρχονται σε 3.570 επί συνόλου 12.448. Μάλιστα ο αριθμός αυτός αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς λόγω της ανασφάλειας του Ασφαλιστικού και των αποχωρήσεων υπαλλήλων, οι οποίες έχουν ήδη τριπλασιαστεί.
- Η καθυστέρηση που παρατηρείται στην ολοκλήρωση της μηχανογράφησης. Την κατάσταση περιγράφει ο πρόεδρος της ΠΟΣΕ ΙΚΑ, Βασίλης Κόκκαλης, ο οποίος χαρακτηριστικά επισημαίνει πως «η ολοκλήρωση της μηχανοργάνωσης όλων των Ταμείων είναι όνειρο θερινής νυκτός, αφού δεν υπάρχει συντονισμός για αυτόνομη μηχανογράφηση ανά φορέα και σύνδεση μεταξύ τους για λειτουργική αποτελεσματικότητα».
- Το «αλαλούμ» που προκάλεσαν οι πρόσφατες ενοποιήσεις των ασφαλιστικών φορέων. Για παράδειγμα, στο Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικών Υπαλλήλων (π.χ. φαρμακοϋπάλληλοι, ξενοδοχοϋπάλληλοι) το εφάπαξ έβγαινε σε 2 με 3 μήνες, ενώ μετά τις ενοποιήσεις ο χρόνος αναμονής εκτοξεύτηκε στους 11 με 12 μήνες. Είναι χαρακτηριστικό πως εκκρεμούν 4.500 αιτήσεις για εφάπαξ μόνο στο Ταμείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων.
- Η άσχημη οικονομική κατάσταση αρκετών ασφαλιστικών φορέων, που δεν έχουν χρήματα για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση αφορά στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, το οποίο αναζητά επειγόντως 670 εκατομμύρια ευρώ για να μπορέσει να καταβάλει το εφάπαξ.
Το Ταμείο έχει κυριολεκτικά ξεμείνει από ρευστό, με αποτέλεσμα σχεδόν 17.000 αιτήσεις να παραμένουν στα συρτάρια έως ότου βρεθεί λύση. Σημειώνεται πως σε περίπτωση που συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, ο χρόνος έκδοσης του εφάπαξ βοηθήματος θα εκτοξευτεί στα τρία χρόνια. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν παρεμβαίνει για να στηρίξει οικονομικά τον ασφαλιστικό φορέα και προτείνει τη λύση του δανεισμού (με εγγύηση του ελληνικού Δημόσιου). Η πρόταση αυτή αποτελεί «κόκκινο πανί» για την ΑΔΕΔΥ, η οποία ζητεί να υπάρξει άμεσα κρατική ενίσχυση.
Σε οικονομικό αδιέξοδο βρίσκεται και το Ταμείο Αλληλοβοήθειας της Γενικής Τράπεζας, που χορηγεί επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι 1.056 συνταξιούχοι του Ταμείου να είναι τρεις μήνες χωρίς επικουρική σύνταξη και οι 1.420 εργαζόμενοι της τράπεζας να ανησυχούν για το αν θα μπορέσουν να πάρουν το εφάπαξ.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι πως τα προβλήματα επεκτείνονται πλέον και στους κλάδους υγείας (π.χ. του ΤΥΔΚΥ, του ΤΑΞΥ), όπου παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις.
ΟΙ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΑ ΛΟΓΙΑ
- Σύνταξη σε 30 μέρες η και λιγότερο υποσχόταν τον Μάιο του 2007 το ΙΚΑ με την αξιοποίηση των υπηρεσιών του Κέντρου Ανακεφαλαίωσης Ενσήμων. Τα εγκαίνια του Κέντρου έγιναν πριν από μία διετία από την τότε ηγεσία του υπουργείου Απασχόλησης (Β. Μαγγίνας και Γ. Γιακουμάτος), τον πρώην διοικητή του ΙΚΑ Γ. Μέργο και τον τότε υποδιοικητή (και νυν διοικητή) Θ. Αμπατζόγλου.
- Τον Οκτώβριο του 2007 ο Βασίλης Μαγγίνας εκδίδει εγκύκλιο για την καταβολή προσωρινής σύνταξης στους ασφαλισμένους. Ωστόσο αμέσως γίνεται φανερό πως το μέτρο δεν περπατά και εντός 15 ημερών συγκαλεί σύσκεψη με τους εκπροσώπους των εργαζομένων στα Ταμεία.
- Η υπουργός Απασχόλησης, Φάνη Πάλλη – Πετραλιά, είχε υποσχεθεί πως με τις ενοποιήσεις θα επιταχυνθεί η εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων από τα Ταμεία.
Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε αύξηση του χρόνου αναμονής για την έκδοση των συντάξεων και του εφάπαξ.
- Τώρα η υπουργός Απασχόλησης, Φάνη Πάλλη – Πετραλιά, επανέρχεται στο θέμα και ανακοινώνει πως η εφαρμογή του ΑΜΚΑ (Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης) θα συμβάλει στη μείωση του χρόνου έκδοσης και απονομής συντάξεων (αποφεύγοντας ωστόσο να προσδιορίσει σε πόσο χρόνο προσδοκά πως θα βγαίνουν οι συντάξεις).
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ