Όσο πιο ακριβό είναι ένα φάρμακο, τόσο πιο επιρρεπείς φαίνεται πως γίνονται οι άνθρωποι – κατά βάση στο μυαλό τους- στο να νιώσουν περισσότερες παρενέργειες, σύμφωνα με μια νέα γερμανική επιστημονική έρευνα.
Η τάση αυτή αποδίδεται στο λεγόμενο φαινόμενο «νοσίμπο» (nocebo), το αντίθετο του «πλασίμπο» (placebo). Ενώ στο δεύτερο, που είναι το πιο γνωστό, οι άνθρωποι συχνά νιώθουν καλύτερα μετά από μια φαρμακευτική ή άλλη θεραπεία (ιδίως αν είναι ακριβή), επειδή περιμένουν ότι θα γίνουν καλύτερα, στο «νοσίμπο» οι ασθενείς ανησυχούν εκ των προτέρων για τις παρενέργειες των φαρμάκων και τελικά όντως νιώθουν διάφορα αρνητικά συμπτώματα κατά τη θεραπεία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη νευροεπιστήμονα δρα Αλεξάντρα Τίνερμαν του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Αμβούργου-Έπεντορφ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, μελέτησαν 49 υγιείς εθελοντές, οι οποίοι χωρίσθηκαν τυχαία σε δύο ομάδες και κλήθηκαν να δοκιμάσουν δύο ιατρικές κρέμες κατά της φαγούρας.
Στην πραγματικότητα οι κρέμες ήσαν ίδιες και δεν περιείχαν καθόλου δραστικά συστατικά, αλλά οι επιστήμονες παραπλάνησαν σκοπίμως τους συμμετέχοντες πως οι κρέμες μπορεί να είχαν ως παρενέργεια αυξημένο ερεθισμό και ευαισθησία στον πόνο. Επιπλέον, τους είπαν ότι δήθεν η μία κρέμα ήταν ακριβή και η άλλη φθηνή.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια συσκευή για να προκαλέσουν τοπική θερμότητα στο μπράτσο των εθελοντών (γύρω στους 45 βαθμούς Κελσίου). Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν χρησιμοποιήσει την «ακριβή» κρέμα, έδειξαν μεγαλύτερη ευαισθησία και ένιωθαν μεγαλύτερο πόνο όσο περνούσε η ώρα, ενώ όσοι είχαν δοκιμάσει τη «φθηνή» κρέμα, δεν ανέφεραν σχεδόν καμία παρενέργεια.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι άνθρωποι περιμένουν ότι ένα ακριβό φάρμακο θα είναι πιο ισχυρό, άρα θα έχει περισσότερες παρενέργειες, τις οποίες τελικά το μυαλό τους τις δημιουργεί. Και δεν πρόκειται πλέον μόνο για φαντασία αλλά για πραγματική ενόχληση ή πόνο.