Οι κίνδυνοι της νεύρωσης και οι συμβουλές των ειδικών
ΣΤΟ ΝΤΙΒΑΝΙ του ψυχολόγου – εκτός από τα νοσοκομείαστέλνει τους Ελληνες η νέα γρίπη. Μια καινούργια φοβία προστέθηκε στις ήδη υπάρχουσες: γριποφοβία, Η1Ν1φοβία, πανδημοφοβία.
Οποιο όνομα κι αν τελικά της αποδοθεί, είναι γεγονόςότι έχει «χτυπήσει» περισσότεραάτομα από όσα ο ίδιος ο ιός της νέας γρίπης. Και μάλιστα δεν είναι λίγα τα «θύματα»
της νέας νεύρωσης που δεν διστάζουν να ζητήσουν τη βοήθεια των ειδικών. «Το Βήμα»μίλησε με ψυχολόγους και παρουσιάζει ιστορίες καθημερινής…γριπιασμένης «τρέλας».
Η γενική ανησυχία για την πανδημία γρίπης είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, φυσιολογική. Φυσιολογική όταν σταματά σε ένα απλό πλύσιμο των χεριών μόλις μπαίνει κανείς στο σπίτι ή στο γραφείο και στην προσπάθεια σωστής ενημέρωσης για το θέμα. Οταν, όμως, το πλύσιμο των χεριών γίνει εμμονή, όταν αρχίσει κάποιος να απομονώνεται, όταν ακυρώνει διακοπές χωρίς λόγο και κυκλοφορεί με μάσκα (δίχως να υπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας που να δικαιολογεί μια τέτοια στάση) τότε πρόκειται για μια παθολογική συμπεριφορά που χρήζει βοηθείας. Τα «ψυχολογικά κρούσματα» της γρίπης Α που αρχίζουν να φθάνουν στα γραφεία των ψυχολόγων δεν αφορούν τους φορείς του ιού της νέας γρίπης, όπως συνήθως συμβαίνει με τις άλλες ασθένειες. Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγοψυχοθεραπεύτρια κυρία ΚατερίναΠαπανικολάου, αφορά ανθρώπους που έχουν καταληφθεί από άγχος γύρω από τον ιό, είτε πρόκειται για κάποιους που με αφορμή την επικείμενη πανδημία επισκέπτονται για πρώτη φορά έναν ειδικό, είτε συχνότερα για άλλους που ήδη έχουν ξεκινήσει ψυχοθεραπεία αλλά η νέα γρίπη εγείρει νέα άγχη τα οποία «κουβαλούν» μαζί τους στις συνεδρίες τους.
Η κυρία Παπανικολάου τούς κατατάσσει σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά άτομα που έχουν την τάση να ανησυχούν συνεχώς για διάφορα θέματα και βιώνουν έντονο άγχος όταν αντιμετωπίζουν καταστάσεις που δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχό τους.
Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει «άτομα με καταθλιπτικά στοιχεία χαρακτήρα, που αναφέρουν συχνάαισθήματα ενοχής και έντονηδυσκολία να χειριστούν τον αποχωρισμό και την απώλεια κάποιουαγαπημένου προσώπου» αναφέρει η ειδικός. Σε αυτούς τους ανθρώπους ο φόβος της νέας γρίπης παίρνει μια διαφορετική μορφή: Είτε τη μορφή της απειλής σχετικά με το να προσβληθεί κάποιος δικός τους από τον ιό και να τον χάσουν, είτε τη μορφή της ενοχής, ότι δηλαδή με κάποια δική τους ενέργεια μπορεί να γίνουν οι ίδιοι υπαίτιοι να κολλήσουν κάποιοι άλλοι τον ιό, για παράδειγμα με το να διοργανώσουν μια συγκέντρωση ή ένα ταξίδι. Σε δημοσκόπηση δικτυακού τόπου που ασχολείται με ιατρικά θέματα (Ιatronet) φαίνεται ότι από τους περίπου 3.000
που απάντησαν στην ερώτηση «Ποια αισθήματα σας προκαλεί η εξάπλωση του ιού της νέας γρίπηςστην Ελλάδα;» το 5% δήλωσε ότι έχει πανικοβληθεί και το 16% ότι ανησυχεί αρκετά. Πάντως κύρια «θύματα» της νέας φοβίας είναι άτομα που έχουν ήδη εκδηλώσει κάποια μικροβιοφοβία.
Από τη νεύρωση στην κατάθλιψη
«Οι φοβίες είναι από τις πιο συνήθεις μορφές νευρώσεων» εξηγεί η ψυχολόγος-γνωσιακή ψυχοθεραπεύτρια κυρία Ασημίνα Χριστοπούλου. Χαρακτηρίζονται από έντονο φόβο μπροστά σε ορισμένα ερεθίσματα και καταστάσεις, ο οποίος όμως φόβος δεν προέρχεται από πραγματική αιτία. Οσον αφορά τη νέα φοβίαεξαιτίας της πανδημίας, με δεδομένο ότι οι επιστήμονες έχουν επανειλημμένως αναφέρει ότι σε γενικό πλαίσιο ο ιός είναι ήπιος και πλην εξαιρέσεων δεν συνιστά κίνδυνο, «τα άτομα που διαρκώςασχολούνται με τη νέα γρίπη πιθανότατα πάσχουν από ελαφράς μορφής ψυχικές διαταραχές που κύριο χαρακτηριστικότους είναι το υπερβολικό άγχος και μια διαρκής εσωτερικήανησυχία» υπογραμμίζει η ψυχολόγος. Πολύ συχνά τέτοιες καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε κατάθλιψη.
Πάντως τα στοιχεία δείχνουν ότι οι νευρώσεις σαν και αυτή που τώρα «γέννησε» ο ιός είναι μια κοινή μορφή παθολογικής συμπεριφοράςκυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον το 30% του πληθυσμού πάσχει από κάποια νεύρωση.Τα νευρωτικά άτομα γνωρίζουν ότι αυτό που λένε είναι παράλογοαλλά δεν μπορούν επιστρατεύοντας τη λογική να ξεπεράσουν τον εκνευρισμό και τα συναισθήματαφόβου και πανικού. Ας φροντίσουμε η πανδημοφοβία να μη μετατραπεί χωρίς κανένανλόγο σε… πανδημική τρέλα.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Γυναίκα στα πρόθυρα νευρικής κρίσης
Η 40χρονη Ν., μητέρα ενός γιου πέντε ετών, ύστερα από πιέσεις του συζύγου της έκλεισε τελικά ραντεβού με ψυχολόγο διότι το άγχος της για τη νέα γρίπη είχε φθάσει στο απροχώρητο. Προτού καν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για πανδημία γρίπης στο τέλος της άνοιξης, η γυναίκα αυτή έψαχνε απεγνωσμένα Τamiflu. «Για καβάτζα», όπως η ίδια έλεγε. Οταν δεν κατάφερε να το προμηθευτεί από κάποιο φαρμακείο το άγχος της αυξήθηκε και έτσι άρχισε να μειώνει τις δικές της μετακινήσεις και προσπαθούσε να περιορίσει και εκείνες των κοντινών προσώπων της, από τα οποία ζητούσε επιτακτικά να μένουν σπίτι και να κυκλοφορούν στον δρόμο με μάσκα, κάτι που κανένας δεν έπραξε. Το γεγονός αυτό της προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη ένταση. Εννοείται ότι ακύρωσε τις διακοπές της στα νησιά και κατέληξε στο πατρικό της, ένα σπίτι στο μέσον του πουθενά, σε ένα ορεινό χωριό των Τρικάλων.