Σε αποσύνθεση η δημόσια υγεία από τη μη ανανέωση του τεχνολογικού εξοπλισμού
Της Γαληνης Φουρα
Για να κάνεις μια επείγουσα μαγνητική μπορεί να περιμένεις και τρεις μήνες. Οι λίστες αναμονής για ακτινοθεραπεία φθάνουν τους τρεις, τέσσερις μήνες. Η αναγκαστική εσωτερική μετανάστευση ασθενών, «ανθεί» γιατί στη περιφέρειά δεν υπάρχουν τα στοιχειώδη για εξετάσεις. Τα παραπάνω είναι μερικά στοιχεία της καθημερινότητας του ΕΣΥ, όπως τα βιώνουν ο ασθενείς και οι γιατροί. Ως απόρροια χρόνιας αδράνειας, η μη ανανέωση του τεχνολογικού εξοπλισμού και των ιατρικών μηχανημάτων, που έχουν ημερομηνία λήξης, οδηγεί σε «λουκέτο» δυναμικές μονάδες των κρατικών νοσοκομείων και ωθεί τους ασθενείς στον ιδιωτικό τομέα. Ενας από τους καίριους τομείς στον οποίο παρατηρούνται μεγάλα κενά, είναι και η θεραπεία του καρκίνου, όπου για μερικές εκατοντάδες, χιλιάδες ευρώ, χάνουμε τον πόλεμο.
Παρότι ο αριθμός των ασθενών αυξάνεται και οι προβλέψεις είναι ακόμη πιο δυσοίωνες για το μέλλον, όχι μόνο δεν δημιουργούνται νέα τμήματα, αλλά και τα υπάρχοντα κλείνουν. Πρόκειται για το πιο ακραίο παράδειγμα της απορρύθμισης, στην οποία έχει περιέλθει το σύστημα υγείας.
Ενώ έχει ήδη κλείσει το ακτινοθεραπευτικό τμήμα των νοσοκομείων «Ευαγγελισμός» και ΝΙΜΤΣ, υπολειτουργεί και θα κλείσει, εάν δεν ανανεωθεί ο εξοπλισμός, η μονάδα του νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» και η Αλεξανδρούπολη «λειτουργεί» με μόνο ένα μηχάνημα ακτινοθεραπείας, SOS εκπέμπει το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών.
Πρόκειται για τη μοναδική μονάδα στην Πελοπόννησο, μετά την αναστολή της λειτουργίας (λόγω μη διορθώσιμων βλαβών) και του αντίστοιχου τμήματος του κρατικού νοσοκομείου της πόλης «Αγιος Ανδρέας». Με έγγραφο που υπογράφεται από τον διευθυντή και τους γιατρούς της μονάδας, οι αρμόδιοι ενημερώνονται ότι από τις 4 Απριλίου οι ασθενείς δεν θα γίνονται δεκτοί για ακτινοθεραπεία. Επί ένα χρόνο λειτουργούν χωρίς εξομοιωτή, που αποτελεί και νομικά απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία κάθε κλινικού εργαστηρίου Ακτινολογίας Ακτινοθεραπείας.
Oυδεμία απάντηση
Παρότι έθεσαν γραπτώς το ερώτημα, μέχρι στιγμής «δεν έλαβαν ουδεμία απάντηση» για το τι πρέπει να κάνουν με τους ασθενείς, τους οποίους στέλνουν κατά περίπτωση στην Αθήνα, τον Πειραιά ή τα Ιωάννινα. Αυτό όμως δεν γίνεται πλέον αποδεκτό, καθώς «αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος ιατρικών λαθών». Κατά τον τελευταίο χρόνο, που ο εξομοιωτής έχει τεθεί εκτός λειτουργίας, οι γιατροί είχαν συνεχείς διαβεβαιώσεις ότι η αγορά νέου μηχανήματος «είναι θέμα χρόνου».
Τώρα κρίνουν ότι είναι αδύνατον να παραταθεί άλλο αυτή η εκκρεμότητα γιατί θα θεωρηθούν υπεύθυνοι για τους αυξημένους κινδύνους και κυρίως γιατί κινδυνεύει η ζωή των ασθενών και δεν μπορούν, ως πανεπιστημιακό τμήμα, να δώσουν ειδικότητα σε νέους γιατρούς. Οι λίστες αναμονής για ακτινοθεραπεία είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας Παναγιώτη Παντελάκο, τρεις με τέσσερις μήνες. Οι ασθενείς ωθούνται στον ιδιωτικό τομέα, όπου ένα ακτινοθεραπευτικό σχήμα κοστίζει από 3.000 έως 18.000 ευρώ.
Τα κλειστά τμήματα, ΜΕΘ, χειρουργεία, διογκώνουν τις λίστες αναμονής, όχι μόνο στην ογκολογία, αλλά και στους άλλους τομείς, στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας. Ενα παράδειγμα: Στο ΚΑΤ τα τελευταία τέσσερα χρόνια λειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού μόνο οι έξι από τις εννέα χειρουργικές αίθουσες για ορθοπεδικά περιστατικά. «Τρεις αίθουσες επί πέντε ημέρες», λέει ο ορθοπεδικός Νίκος Τζινιέρης, «είναι εξήντα αίθουσες λιγότερες τον μήνα. Με ένα μέσον όρο τριών ασθενών την ημέρα, σημαίνει ότι χειρουργούμε 180 λιγότερους ασθενείς».
Οι ασθενείς πολλές φορές αποφασίζουν να πληρώσουν για να μην περιμένουν: «Για να κάνεις μαγνητική μπορεί να περιμένεις και τρεις μήνες. Σε αυτό συμβάλλουν κα οι διαδικασίες. Εάν ο θεράπων ιατρός εκτιμά ότι απαιτείται μαγνητική, το ΙΚΑ σε στέλνει για αξονική, που (εκτός από την ακτινοβολία) έχει κόστος 100 ευρώ. Επειδή όμως το διαγνωστικό πρόβλημα δεν λύνεται, σε αφήνει να περιμένεις άλλους τρεις μήνες ή να πληρώσεις πολύ περισσότερα στον ιδιωτικό τομέα».
Ασθενείς απευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα, όπου μια διπλή ακτινογραφία καρπού κοστίζει 107 ευρώ και μια μαγνητική στο ίδιο σημείο 435 ευρώ, πολλές φορές εξ ανάγκης και χωρίς να έχουν ιδιωτική ασφάλιση. Εκεί διαπιστώνουν ότι ένα ρωγμώδες κάταγμα στον καρπό αρκεί για να πέσει έξω ο οικογενειακός τους προϋπολογισμός. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις πολυήμερης παραμονής σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, ή χειρουργικών επεμβάσεων, οι οικονομολόγοι της Υγείας μιλούν για «καταστροφικές» δαπάνες υγείας.
Εκτιμάται, από έρευνα του Τομέα Οικονομικών της Υείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, ότι σε αυτήν τη δυσμενή θέση περιέρχονται 25.000 ελληνικά νοικοκυριά το χρόνο, μια πόλη μεσαίου μεγέθους.
Μια άλλη παράμετρος αυτής της απορρύθμισης είναι ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην εκπαίδευση των νέων γιατρών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας.
Πέτρινα χρόνια
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από τα αρχεία του ΙΣΑ, μόνο στην Αθήνα 4.348 γιατροί δηλώνουν ότι δεν έχουν δουλειά. Οι περισσότεροι περιμένουν για ειδικότητα τέσσερα και πέντε χρόνια. Σε αυτά τα πέτρινα χρόνια, άλλοι εργάζονται όπου βρουν, ακόμη και σε fast food, και άλλοι σε ιδιωτικές κλινικές όπου εφημερεύουν για 40 ευρώ από τις 2.30 το μεσημέρι έως το πρωί της επόμενης μέρας.
Το ενδιαφέρον είναι ότι δεν έχουμε μόνο άνεργους γιατρούς, ο «πληθωρισμός» των οποίων είναι γνωστός, αλλά και 6.000 άνεργους νοσηλευτές οι οποίοι θεωρούνται είδος εν ανεπαρκεία. Την τελευταία πενταετία έγιναν 6.000 προσλήψεις μονίμων νοσηλευτών στα νοσοκομεία, ενώ οι συνταξιοδοτήσεις υπερέβησαν τις 10.000. Το υπουργείο Υγείας, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ Σταύρο Κουτσιουμπέλη, ωραιοποιεί την πραγματικότητα καθώς στον συνολικό αριθμό περιλαμβάνει και τις προσλήψεις νοσηλευτών με οκτάμηνη σύμβαση του ΟΑΕΔ. Μάλιστα προστίθενται αθροιστικά όσοι προσλαμβάνονται χωρίς να αφαιρείται ο αριθμός όσων απολύονται, λόγω λήξης του οκταμήνου…