Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ απέδωσε την ανάγκη για πρόσθετα µέτρα στο γεγονός ότι η ύφεση θα είναι µεγάλη το 2010. Ωστόσο κοινοτικές πηγές έλεγαν πως απλώς δεν µπορούσε να προκαταβάλει τα στοιχεία για το έλλειµµα του 2009, που θα ανακοινωθούν την ερχόµενη ∆ευτέρα, ούτε τα στοιχεία για την υστέρηση στα έσοδα και την υπέρβαση στις δαπάνες, που ακόµη δεν έχουν δει το φως της δηµοσιότητας.
Πάντως, είναι η πρώτη φορά µετά τις 18 Οκτωβρίου που αξιωµατούχος της τρόικας µιλάει για πρόσθετα µέτρα – τότε το είχε πράξει ο επίτροπος Ολι Ρεν. Εκτοτε υπήρξε «µορατόριουµ» δηλώσεων εκ µέρους των Βρυξελλών, όπως αναβλήθηκε και η δηµοσιοποίηση των στοιχείων, προκειµένου να µην επηρεαστεί το εκλογικό αποτέλεσµα. Οι δηλώσεις του κ. Γιούνκερ έρχονται σε µια εξαιρετικά κρίσιµη συγκυρία: οι αγορές έδειξαν την ανακούφισή τους για την αποτροπή των πρόωρων εκλογών, συρρικνώνοντας εν µέρει τα ελληνικά spreads.
Στην Αθήνα έφθασε χθες το πρώτο κλιµάκιο της τρόικας, ενώ την ερχόµενη ∆ευτέρα θα έλθει και η ηγεσία της προκειµένου να καταρτιστεί το τελικό κείµενο του προϋπολογισµού και να κατατεθεί στη Βουλή µέχρι τις 20 Νοεµβρίου – αλλά και, φυσικά, να αποφανθεί εάν η ελληνική κυβέρνηση δικαιούται την τρίτη δόση του δανείου των 110 δισ. ευρώ, ποσού 9 δισ.
ευρώ, που θα εκταµιευθεί εάν δοθεί το πράσινο φως τον ∆εκέµβριο. Τέλος, την παραµονή της άφιξης της ηγεσίας της τρόικας θα έχει διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος των ελληνικών εκλογών για την Αυτοδιοίκηση.
Πάντως, χθες ο κ. Γιούνκερ χαρακτήρισε το πρόγραµµα της Ελλάδας όπως περιγράφεται στο Μνηµόνιο «αξιόπιστο», γεγονός «που θα φανεί στο µέλλον».
Πρόσθεσε µάλιστα πως «πρέπει να είµαστε προσεκτικοί, οι Ελληνες και άλλοι είναι υπερχρεωµένοι και αυτό δεν είναι φταίξιµο της Ενωσης. Νοµίζω ότι το προκάλεσαν µόνοι τους και τώρα είναι πρόβληµα για όλους µας. Η ελληνική κυβέρνηση – και θέλω να τονίσω τα θάρρος της – λέει ότι συµφωνεί µε τους όρους του Μνηµονίου και θα αντιµετωπίσει την κατάσταση, κάτι όχι εύκολο».
Η αποστροφή αυτή του προέδρου του Eurogroup ερµηνεύθηκε από τους αρµόδιους παράγοντες της Κοµισιόν ως υπαινιγµός για την υπέρβαση του ελλείµµατος το 2010 πολύ πάνω από τον στόχο του 8,1% που είχε τεθεί από τις Βρυξέλλες. Κατά πάσα πιθανότητα, έλεγαν, θα κινηθεί κοντά στο 10% λόγω της αναθεώρησης για το 2009, της υστέρησης των εσόδων και κάποιας υπέρβασης των δαπανών. Επιπλέον, η απροθυµία της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει ταχέως στις διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις θα στοιχίσει περαιτέρω στην ανάπτυξη, η οποία δεν αποκλείεται να κινηθεί και σε επίπεδα χαµηλότερα του -5%.
Ολα αυτά οδηγούν στο πρακτικό συµπέρασµα πως τα µέτρα που θα περιλαµβάνονται στον προϋπολογισµό του 2011 δεν θα πρέπει να αποδώσουν µία ποσοστιαία µονάδα µείωση του ελλείµµατος, όπως ήταν το αρχικό σχέδιο, αλλά περίπου τρεις. Εν ολίγοις, τα πρόσθετα µέτρα πρέπει να αποφέρουν κάπου 5,5 δισ. ευρώ επιπλέον αυτών που προέβλεπε το Μνηµόνιο – «κάτι όχι εύκολο», όπως είπε ο κ. Γιούνκερ.
Ιρλανδία – Πορτογαλία «υποψήφιες» για τον µηχανισµό στήριξης ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ελληνικού προβλήµατος, ο «πονοκέφαλος» της Ενωσης περιλαµβάνει και άλλα συναφή θέµατα – ο Ολι Ρεν, για παράδειγµα, ήταν χθες στην Ιρλανδία, προκειµένου να ζητήσει από την εκεί κυβέρνηση ακόµη πιο αυστηρά µέτρα λιτότητας. Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση Σόκρατες δυσκολεύεται να εφαρµόσει το δικό της πρόγραµµα λιτότητας, ενώ και οι δύο παραπάνω χώρες φέρονται υποψήφιες για τον µόνιµο µηχανισµό στήριξης που αποφάσισαν οι «27» στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής. Οι «αδυναµίες» της περιφέρειας να προσαρµοσθεί σε σκληρά δηµοσιονοµικά προγράµµατα και το ενδεχόµενο συνακόλουθης πολιτικής αστάθειας έχουν προκαλέσει ανησυχία στις Βρυξέλλες, µε ουκ ολίγους κοινοτικούς παράγοντες να αναρωτιούνται πλέον φωναχτά «πόση λιτότητα µπορούν να αντέξουν ακόµη αυτοί οι λαοί;». Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει καµιά ένδειξη υποχώρησης από τα αυστηρά πλαίσια.