Τρία μεροκάματα την εβδομάδα. Απασχόληση όποτε υπάρχουν παραγγελίες. Μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών με «σύμφωνη» γνώμη του εργαζόμενου. Αμοιβή σε… είδος λόγω έλλειψης ρευστότητας. Αποζημιώσεις σε δόσεις.
Η εικόνα που περιγράφει ο νομικός σύμβουλος του ΕΚΑ, Γ. Μελισσάρης, θυμίζει δεκαετία του ’60 και φαίνεται να επιβεβαιώνει πλήρως την εκτίμηση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, σχετικά με την εγκατάλειψη για πρώτη φορά μετά το 1968 –σε μεγάλη κλίμακα– του μοντέλου της μόνιμης απασχόλησης.
Σε άλλες επιχειρήσεις, το 8ωρο έγινε 7ωρο και οι αμοιβές περικόπηκαν με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Κι όλα αυτά είναι πραγματικά γεγονότα, που έλαβαν και λαμβάνουν χώρα μέσα στην κρίση και που δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση.
Η απορρύθμιση στην αγορά εργασίας, την ώρα που ακόμη και οι κερδοφόρες φαρμακοβιομηχανίες σπεύδουν σήμερα σε τριμερείς συναντήσεις για τον αριθμό των απολύσεων ιατρικών επισκεπτών, είναι και μια ένδειξη των αντανακλαστικών αυτοσυντήρησης της αγοράς να τα βρει όπως όπως μέχρι να περάσει το κύμα της μεγάλης ύφεσης. Εξηγεί εν τέλει γιατί στο εννεάμηνο του 2010, παρόλο που καταγράφεται μεγάλη πτώση της ζήτησης, οι απολύσεις και οι «οικειοθελείς» αποχωρήσεις κατέγραψαν μείωση 3,7% έναντι του αντίστοιχου περσινού διαστήματος και 9,6% έναντι του 2008 (όπως παρατηρεί στο τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων η Alpha Bank).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Η πρόσφατη έκθεσή του καταγράφει ανάγλυφα τη στροφή προς τη μερική απασχόληση. «Διακρίνεται σαφώς μείωση των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης και αύξηση –που αγγίζει τα όρια του διπλασιασμού– στις μερικής και εκ περιτροπής συμβάσεις. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι την ίδια τάση έχουν και οι μετατροπές των συμβάσεων, οι οποίες κινούνται περισσότερο προς την κατεύθυνση της μερικής απασχόλησης, καθώς σε σύγκριση με το 2009 έχουμε κατά το α΄ εννεάμηνο του τρέχοντος έτους, 1.255 περισσότερες μετατροπές συμβάσεων σε μερικής απασχόλησης» δηλώνει στην «Κ» ο ειδικός γραμματέας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας κ. Μ. Χάλαρης. «Κατά το ελεγκτικό έργο της Επιθεώρησης Εργασίας καθίσταται αντιληπτό ότι ένας ικανός αριθμός αυτών των συμβάσεων –μερικής και εκ περιτροπής– εργασίας υποκρύπτει μεγάλο ποσοστό αδήλωτης εργασίας, καθώς η μετατροπή υφίσταται μόνο στα χαρτιά και όχι στην πραγματικότητα».
Κίνδυνος αναταραχής
Δεν διστάζει να θέσει και το πρόβλημα των «ορίων». «Παρά το γεγονός ότι οι αριθμοί δηλώνουν μία έφεση διόγκωσης των ευέλικτων μορφών, κρίνουμε ότι η παρατεταμένη εφαρμογή τους θα οδηγήσει σε πιθανή κοινωνική αναταραχή, κατά την οποία θα υπάρξει νέα διαπραγμάτευση των όρων και των συνθηκών εργασίας» σημειώνει.
Επίσης, «η διατήρηση της ανωνυμίας των εργαζομένων που καταγγέλλουν παραβίαση των εργατικών διατάξεων και η άρνησή τους να μας πουν το όνομα των επιχειρήσεων στις οποίες απασχολούνται» όπως αναφέρει η κ. Μ. Ζαλαώρα, νομικός του Κέντρου Πληροφόρησης Εργαζομένων και ανέργων (ΚΕΠΕΑ), υποδηλώνει όχι μόνο το μέγεθος του προβλήματος αλλά και την ανασφάλεια των εργαζομένων που νιώθουν συμμέτοχοι στο πρόβλημα των επιχειρήσεων και διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχει διέξοδος με τα προγράμματα και τις εξαγγελίες της κυβέρνησης.