Το δίκαιο του ισχυρού και η ύβρις

Προανακρούσματα Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου όσα εκστομίζει ο Τράμπ για κατάληψη της Γροιλανδίας, του Παναμά και του Καναδά, προκειμένου να γίνει η America great again.  Και θυμηθήκαμε τον σημαδιακό διάλογο των Αθηναίων και των κατοίκων της Μήλου που παραθέτει ο Θουκιδίδης στα πεπραγμένα του Πελοποννησιακού Πολέμου, δείχνοντας το γκρεμό που μπορεί να οδηγήσουν η ύβρις και η αχαλίνωτη δύναμη.

Το 416 π.Χ. οι Αθηναίοι επιτέθηκαν στη Μήλο, με σκοπό να την αναγκάσουν να ενταχθεί στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Οι Μήλιοι ζήτησαν να γίνει σεβαστό το δικαίωμά τους να μείνουν ουδέτεροι στη σύγκρουση των Αθηναίων με τη Σπάρτη. Τελικά οι Αθηναίοι εκμεταλλευόμενοι την τεράστια στρατιωτική τους υπεροχή καταλαμβάνουν τη Μήλο, εκτελούν όλους τους ενήλικους άνδρες, και εξανδραποδίζουν τις γυναίκες και τα παιδιά, εγκαθιστώντας στο νησί Αθηναίους εποίκους.

Η επιχείρηση αυτή δεν είναι από τις σημαντικές του Πελοποννησιακού πολέμου. Παρ’ όλα αυτά ο Θουκυδίδης στο ιστορικό του έργο της δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα, διότι θεωρεί την περίπτωση των Mηλίων ως ευκαιρία να αναλύσει το επεκτατικό σχέδιο της Αθηναϊκής Συμμαχίας, η οποία τώρα εξελίχτηκε σε Ηγεμονία.

Ο Θουκυδίδης δεν βάζει ρήτορες να εκφωνούν λόγους, αλλά αφήνει να μιλάνε οι πρέσβεις και οι άρχοντες της Μήλου. Αυτό δίνει την ευκαιρία στον Θουκυδίδη να περιγράψει καθαρότερα τις θέσεις των ισχυρών Αθηναίων και των αδύναμων Μηλίων.

Μήλιοι.: Μας βάζετε σε δίλημμα: ή δεν συμφωνούμε  και μας κάνετε πόλεμο ή συμφωνούμε και γινόμαστε δούλοι – όχι σύμμαχοί σας;

Αθηναίοι.: Δεν επικαλούμαστε την μεγάλη μας προσφορά στους Περσικούς Πολέμους, αλλά για το αν είναι δίκαιο αυτό που σας ζητάμε. Για δίκαιο όμως μιλάνε πόλεις με την ίδια δύναμη, διαφορετικά ο δυνατός επιβάλλει ό,τι του επιβάλλει η δύναμή του και ο αδύνατος συμβιβάζεται με ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του.

Δείτε εδώ ολόκληρο το διάλογο σε μετάφραση.