Το φακελάκι ζει στο ΕΣΥ
Περίπου ένας στους τρεις Έλληνες έχει δώσει “φακελάκι” τουλάχιστον μία φορά σε γιατρό δημόσιου νοσοκομείου.Μάλιστα ένας στους πέντε πολίτες που έβαλε το χέρι στην τσέπη δήλωσε ότι τα χρήματα “μου τα ζήτησε ο γιατρός, για να με χειρουργήσει”!
Της Νικολέτας Μπούκα
Σε ανίατη ασθένεια του Εθνικού Συστήματος Υγείας αναδεικνύεται το περίφημο “φακελάκι”, ή αλλιώς “κέρασμα”. Χιλιάδες πολίτες αναγκάζονται να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, καταβάλλοντας ως… γρηγορόσημο ποσά από 1.000 έως και 6.000 ευρώ, ανάλογα με το είδος της επέμβασης, τη φήμη και τη βαθμίδα του γιατρού, προκειμένου να λάβουν ιατρικές παροχές που κανονικά θα έπρεπε να τους προσφέρονται δωρεάν
Όπως ομολογούν στη “ΜτΚ” οι ίδιοι οι ασθενείς αλλά και οι φορείς της υγείας, το “λάδωμα” διογκώνεται χρόνο με το χρόνο. ¶λλωστε, οι λίστες αναμονής για πολλές εξετάσεις και χειρουργεία μεγαλώνουν, προκαλώντας αφάνταστη ταλαιπωρία στους ασθενείς. Αποτέλεσμα είναι ορισμένοι γιατροί να μη διστάζουν να ζητήσουν από κάποιον ασθενή μία μικρή ή μεγάλη… χρηματική ενίσχυση, προκειμένου να παραβιάσουν τη λίστα αναμονής και να τον χειρουργήσουν νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία.
Τα περισσότερα “φακελάκια” δίνονται στους χειρουργούς, τους παθολόγους, τους γυναικολόγους και τους οδοντιάτρους. Υπολογίζεται ότι η ιδιωτική δαπάνη για την υγεία σε νοσοκομεία, γιατρούς κι άλλους επαγγελματίες υγείας είναι περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά, η παραοικονομία ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 200 εκατομμύρια ευρώ είναι τα γνωστά “φακελάκια”.
Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη περίπτωση 47χρονου γυναικολόγου από το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, ο οποίος καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση με τριετή αναστολή με την κατηγορία ότι πήρε “φακελάκι” 400 ευρώ για να κάνει καισαρική τομή σε μια έγκυο γυναίκα από τη Δράμα.
Παρόμοια περιστατικά καταγράφηκαν και κατά το παρελθόν, και συγκεκριμένα στο νοσοκομείο “Θεαγένειο” της Θεσσαλονίκης, όπου το 2005 γιατρός καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκιση με αναστολή γιατί ζήτησε “γρηγορόσημο” ύψους 300 ευρώ, προκειμένου να επισπεύσει την εγχείρηση ασθενούς. Ανάλογο περιστατικό είχε σημειωθεί το 2003 στο νοσοκομείο “¶γιος Δημήτριος”, όπου χειρουργός γυναικολόγος είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης 12 ετών με τριετή αναστολή διότι ζήτησε και εισέπραξε “φακελάκι” ύψους 400 ευρώ πριν από τη χειρουργική επέμβαση μιας 44χρονης γυναίκας.
Σε φυλάκιση οκτώ μηνών με τριετή αναστολή καταδικάστηκε το 2007 κι ένας 55χρονος ψυχίατρος του νοσοκομείου “Παπανικολάου”, ο οποίος ζήτησε αμοιβή 80 ευρώ για να χορηγήσει ιατρική γνωμάτευση.
ΕΝΑΣ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ
ΔΙΝΕΙ “ΦΑΚΕΛΑΚΙ”
Σύμφωνα με μελέτη του Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών (τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Αθηνών), σχεδόν ένας στους τρεις Έλληνες που έχει νοσηλευτεί σε δημόσιο νοσοκομείο έχει δώσει “φακελάκι”, ή “φιλοδώρημα”, τουλάχιστον μία φορά σε γιατρό. Από αυτούς, το 42% δήλωσε ότι έβαλε το χέρι στην τσέπη “για να με προσέξουν καλύτερα”, ενώ το 20% ανέφερε ότι “μου το ζήτησε ο γιατρός, για να με χειρουργήσει”. Μόνο το 18% από αυτούς που έδωσαν “φακελάκι” το έκαναν μετά τη νοσηλεία, για να “ευχαριστήσουν” τον γιατρό.
Όπως προκύπτει από τη μελέτη, η πιθανότητα καταβολής “φιλοδωρήματος” σε γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων είναι κατά 72% μεγαλύτερη για όσους η εισαγωγή έγινε με τη μεσολάβηση τρίτου σε σύγκριση με όσους εισήχθησαν μέσω των τυπικών διαδικασιών. Επίσης, όσοι υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση έχουν κατά 137% μεγαλύτερη πιθανότητα καταβολής “άτυπων πληρωμών” σε σύγκριση με όσους δεν έκαναν εγχείρηση κατά τη νοσηλεία τους.
Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η μελέτη δείχνει ότι το “φακελάκι” δεν σχετίζεται με το εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι είναι πλέον συνήθεια και όχι δαπάνη επιλογής ή πολυτέλειας. Εξάλλου, μόλις στο 4% των περιπτώσεων όπου ο ασθενής προσφέρθηκε να δώσει “φακελάκι” ο γιατρός αρνήθηκε.
Αυστηρά μέτρα ζητά ο Ιατρικός Σύλλογος
Όπως δηλώνει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Αθανάσιος Νικολαΐδης, οι γιατροί που παραβαίνουν το νόμο δεν είναι η πλειονότητα, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούνται φαινόμενα χρηματισμού.
“Οι καταγγελίες για γιατρούς που πήραν ΅φακελάκιΆ φτάνουν σε εμάς είτε μέσω καταγγελιών που κάνουν οι ασθενείς είτε μέσω του δικαστηρίου. Το δ.σ. του συλλόγου μας εξετάζει τις καταγγελίες αυτές και παραπέμπει τους γιατρούς στο πειθαρχικό συμβούλιο. Συνήθως, οι ποινές που επιβάλλονται είναι η αφαίρεση της άδειας για ένα χρόνο το λιγότερο και η καταβολή προστίμου στον ασθενή ύψους έως και 200.000 ευρώ. Ωστόσο, κατά κύριο λόγο ακολουθεί προσφυγή στο ανώτατο πειθαρχικό συμβούλιο του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου”, αναφέρει ο κ. Νικολαΐδης.
Παράλληλα σημειώνει ότι ήδη έχουν τιμωρηθεί από το πειθαρχικό του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης δύο χειρουργοί, εκ των οποίων ο ένας με αφαίρεση άδειας για ένα χρόνο και επιβολή προστίμου 30.000 ευρώ.
“Αναμφίβολα, υπάρχει ένα ποσοστό γιατρών που παρανομεί. Όμως δεν υπάρχει καμία δικαιολογία γιΆ αυτό, ακόμη κι αν οι μισθοί των γιατρών είναι χαμηλοί. Πιστεύω ότι πρέπει να αυξηθούν οι μισθοί των γιατρών και ταυτόχρονα να ληφθούν πιο αυστηρά μέτρα. Δηλαδή, να τροποποιηθεί ο ισχύων νόμος και να προβλέπει την απόλυση του γιατρού που χρηματίζεται και τη μη επαναπρόσληψή του στο ΕΣΥ”, επισημαίνει ο κ. Νικολαΐδης.
Ο γραμματέας της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Χαλκιδικής και μέλος της εκτελεστικής γραμματείας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Δημήτρης Βαρνάβας τονίζει ότι το “φακελάκι” δεν δίνεται στους γιατρούς μόνο από τους ασθενείς αλλά και από τις προμηθεύτριες εταιρείες.
“Μία από τις βασικές αιτίες είναι οι λίστες αναμονής που υπάρχουν στα δημόσια νοσοκομεία και οι οποίες λειτουργούν σαν εργαλεία εκβιασμού. Όσο για τον ισχυρισμό των χρηματιζόμενων, ότι η πολιτεία δίνει μικρούς μισθούς, με συνέπεια να χρησιμοποιούν τα ΅φακελάκιαΆ ως συμπλήρωμα, τον θεωρώ τελείως ανήθικο. Διότι οι λεγόμενοι ΅φακελάκηδεςΆ είναι αυτοί που δεν έχουν κάνει ούτε μία μέρα απεργία για να αγωνιστούν για τα δικαιώματα των γιατρών”, εξηγεί ο κ. Βαρνάβας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, παρά τα κατά καιρούς περιστατικά με χρηματισμούς γιατρών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, το υπουργείο Υγείας δεν λαμβάνει μέτρα, ούτε καν στο επίπεδο της πρόληψης ή της ενθάρρυνσης των ίδιων των ασθενών προκειμένου να μη δίνουν λεφτά στους γιατρούς.