Της Ελένης Πετρόπουλου
«Φαγοπότι» εκατομμυρίων ευρώ έχει στηθεί γύρω από την καθαριότητα των δημόσιων νοσοκομείων, εις βάρος του δημόσιου χρήματος αλλά κυρίως εις βάρος των εργαζομένων στα ιδιωτικά συνεργεία καθαριότητας. Αν και οι επώνυμες καταγγελίες για ευνόητους λόγους… εκλείπουν, οι ψίθυροι στους διαδρόμους των νοσοκομείων μεταξύ των εργαζομένων είναι εκκωφαντικοί. Εκβιασμοί για επικείμενες απολύσεις και μίζες αποτελούν καθημερινότητα.
Τέσσερις – πέντε εταιρείες, κομματικοί φίλοι, κάθε φορά μοιράζονται την «πίτα» που μόνο για ένα νοσοκομείο όπως είναι ο «Ευαγγελισμός» ξεπερνά τα 6 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο! Όπως, μάλιστα, καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, οι ίδιοι επιχειρηματίες μοιράζουν τις δουλειές μεταξύ τους πριν ακόμη γίνουν οι προκηρύξεις. Υπάρχουν, μάλιστα, περιπτώσεις που επιχειρηματίες «κλείνουν» δουλειά με το Δημόσιο χωρίς να διαθέτουν φορολογική ενημερότητα. Συχνό είναι και το φαινόμενο επιχειρηματίες να προχωρούν σε πτώχευση της εταιρείας, να μένουν απλήρωτοι οι εργαζόμενοι, αλλά να ξαναπαίρνουν τη δουλειά μέσω της συζύγου ή των τέκνων.
Δεν ελέγχουν οι διοικήσεις
Μηνιαίος μισθός μόλις 350 ευρώ!
«Η εκμετάλλευση των εργαζομένων στα συνεργεία καθαριότητας είναι μεγάλη», τόνισε η αντιπρόεδρος της Παναττικής Ένωσης Καθαριστριών και Οικιακού Προσωπικού κ. Βασιλική Τσούνη. Ενδεικτικά ανέφερε την περίπτωση εργαζομένου σε ιδιωτική εταιρεία καθαριότητας που έχει σύμβαση με το ψυχιατρικό νοσοκομείο στο Δαφνί.
«Ο μηνιαίος μισθός του εργαζόμενου ήταν μόλις 350 ευρώ για εξαήμερη επτάωρη απασχόληση, ενώ στην απόδειξη που έπαιρνε αναγραφόταν ότι αμείβεται με 780 ευρώ!», κατήγγειλε η κ. Τσούνη. Τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα ιδιωτικά συνεργεία. «Οι εργαζόμενοι δεν μιλούν για να μην χάσουν τη δουλεία τους», σημείωσε η αντιπρόεδρος της Ένωσης, κατηγορώντας τις διοικήσεις των νοσοκομείων «οι οποίες δεν ελέγχουν τίποτα». Υπάρχουν και οι περιπτώσεις εργαζομένων που δεν μιλούν γιατί δεν γνωρίζουν… ελληνικά. Αυτή η κατηγορία εργαζομένων είναι και η πλέον ευάλωτη αλλά και επικίνδυνη. «Κάποιες ιδιωτικές εταιρείες για να περιορίσουν το κόστος και να αυξήσουν το κέρδος απασχολούν αλλοδαπούς», είπε η κ. Τσούνη. Η οικονομική τους εκμετάλλευση είναι δεδομένη, ενώ κανείς δεν γνωρίζει εάν διαθέτουν βιβλιάρια υγείας, σύμφωνα με την Ένωση. «Υπήρξε περίπτωση αλλοδαπής καθαρίστριας η οποία ανέμιξε χλωρίνη με υδροχλωρικό οξύ προκαλώντας αναθυμιάσεις, με αποτέλεσμα να πάθει ισχυρό αναπνευστικό σοκ. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο σε θάλαμο με ασθενή που είχε αναπνευστικό πρόβλημα, τι θα γινόταν;» αναρωτήθηκε η κ. Τσούνη.
Ελλείψεις προσωπικού
Από τις τουαλέτες στα μαγειρεία
Οι εργαζόμενοι δεν κατηγορούν τις ιδιωτικές εταιρείες. Αυτές κάνουν τη δουλειά τους, είναι επιχειρήσεις και επιδιώκουν το κέρδος. Κατηγορούν, όμως, τις διοικήσεις των νοσοκομείων οι οποίες δεν ελέγχουν. Γιατί; «Όλοι γνωρίζουν ότι λόγω έλλειψης προσωπικού στα δημόσια νοσοκομεία οι καθαρίστριες των ιδιωτικών συνεργείων απασχολούνται και σε άλλους τομείς», είπε η κ. Τσούνη. Οι ίδιες γυναίκες -συνέχισε- από τις τουαλέτες πηγαίνουν στα μαγειρεία ή στα χειρουργεία, μεταφέρουν στις σακούλες ακόμη και «απορρίμματα» των χειρουργείων που μπορεί να είναι ακόμη και ακρωτηριασμένα μέλη ή μέρη από ανθρώπινα όργανα. Ακόμη και τα φάρμακα αποθηκεύουν και διανέμουν, ενώ μεταφέρουν και ασκούς με αίμα.
Παρατυπίες
Το «μοίρασμα» των συμβάσεων
Ιδιωτικό συνεργείο καθαριότητας «έκλεισε» δουλειά με δημόσιο νοσοκομείο χωρίς να διαθέτει φορολογική ενημερότητα. Και αυτό όχι από αμέλεια αλλά λόγω των εκκρεμοτήτων που είχε με την εφορία. Παρ όλα αυτά πήρε τη δουλειά. «Εμείς το ανακαλύψαμε τυχαία», ανέφερε η κ. Τσούνη όταν το ίδιο νοσοκομείο διεκδικούσε και ένας άλλος εργολάβος.
«Όταν το αναφέραμε στη διοίκηση, η οποία θα έπρεπε να το γνωρίζει -εάν δεν το γνώριζε- τότε σταμάτησε να πληρώνει τον εργολάβο, ο οποίος με τη σειρά του σταμάτησε να πληρώνει τις εργαζόμενες», είπε για να προσθέσει ότι η υπόθεση βρίσκεται εδώ και τέσσαρα χρόνια στα δικαστήρια και σύντομα αναμένεται η απόφαση.Ακόμη όμως κι όταν ένα ιδιωτικό συνεργείο έχει «στιγματιστεί» από κακούς χειρισμούς κατά το παρελθόν, μπορεί εύκολα να ξαναπάρει δουλειά. «Είναι γνωστό ότι αν μπει στη μαύρη λίστα ένας επιχειρηματίας, τότε βάζει στην εταιρεία την σύζυγο ή κάποιον άλλο συγγενή», εξήγησε η κ. Τσούνη.
Απουσία καταγγελιών
«Πόσα θέλεις για να μη μιλήσεις;»
Τα εμπλεκόμενα συμφέροντα είναι τόσο μεγάλα και ισχυρά που βάζουν «φρένο» σε κάθε καταγγελία. Σύμφωνα με την κ. Τσούνη, οι εμπλεκόμενοι επιχείρησαν να εξαγοράσουν ακόμη και την ίδια. «Πήγαμε μια Επιτροπή Ελέγχου σε μεγάλο νοσοκομείο της Αττικής. Όταν ζήτησα τις καταστάσεις των εργαζομένων και τα βιβλιάρια υγείας, αρχικά αρνήθηκαν, λέγοντας ότι δεν έχω τέτοια αρμοδιότητα και όταν κατάλαβαν ότι πρέπει να συνεργαστούν η απάντηση ήταν: Πόσα θέλεις για να μην μιλήσεις;».
Παρανομίες
Οι εργαζόμενοι – κλώνοι
δδ Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η «κλωνοποίηση»… εργαζομένων! Όπως εξήγησε η αντιπρόεδρος της Ένωσης, στην Αττική υπάρχει ιδιωτικό συνεργείο καθαριότητας που έχει σύμβαση με 3-4 δημόσια νοσοκομεία. «Όταν γίνει έλεγχος για παράδειγμα στο Σωτηρία στο οποίο φαίνεται από τις καταστάσεις ότι απασχολούνται 200 άτομα, τότε η εταιρεία μαζεύει τους εργαζομένους της και από τα άλλα νοσοκομεία να δώσουν το παρών», ανέφερε.
Ιστορίες τρόμου σε λεωφορείο!
Απίστευτο και όμως αληθινό. Η κ. Παπαθανάση αναφέρθηκε και σε ένα περιστατικό που της μετέφερε μια άλλη συνάδελφός της. Το περιστατικό διαδραματίστηκε σε κλινική που είναι συμβεβλημένη με το ΙΚΑ. Ανέθεσαν στην καθαρίστρια να πετάξει σε κατάλληλο χώρο που της υπέδειξαν και αρκετά χιλιόμετρα μακριά από την κλινική μια σακούλα. Περιεχόμενο της σακούλας ήταν ένα ακρωτηριασμένο ανθρώπινο μέλος. Η καθαρίστρια δεν είχε χρήματα για ταξί και έτσι χρησιμοποίησε το λεωφορείο για να φθάσει στον προορισμό της. Αναγκάστηκε δηλαδή να μεταφέρει το ανθρώπινο μέλος με το λεωφορείο με ότι συνεπάγεται αυτό για την ίδια, αλλά και τους συνεπιβάτες της. Η εισβολή των ιδιωτικών εταιρειών… δια πάσαν νόσον
Ευέλικτοι εργαζόμενοι παντός καθήκοντος στα νοσοκομεία
Το ετήσιο κόστος της καθαρότητας για το Γενικό Κρατικό Αθηνών ανέρχεται σε περίπου 1,73 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, δηλαδή 144.000 ευρώ τον μήνα. Με τα χρήματα αυτά, θα μπορούσαν να προσληφθούν περίπου 120 άτομα ως μόνιμο προσωπικό
Ιδιωτικές εταιρείες καθαριότητας «γενικών καθηκόντων» έχουν εισχωρήσει στα δημόσια νοσοκομεία, αναλαμβάνοντας -έναντι υψηλής αμοιβής- από αποστειρώσεις χειρουργικών εργαλείων, μεταφορές φαρμακευτικού και υγειονομικού υλικού, αρχειοθετήσεις απόρρητων ιατρικών εγγράφων ως και μεταφορά… αίματος! Έτσι, οι εργαζόμενοι στα ιδιωτικά συνεργεία καθαριότητας, λόγω έλλειψης προσωπικού, αντικαθιστούν τους τραυματιοφορείς, εργάζονται ως βοηθοί κουζίνας, ακόμη και ως τραπεζοκόμοι, με τα καθήκοντά τους να «μεταλλάσσονται» καθημερινά ανάλογα με τις κενές θέσεις που έχει το εκάστοτε νοσοκομείο.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του νοσοκομείου «Αλεξάνδρα», στο οποίο πριν από έναν χρόνο είχε αποκαλυφθεί ότι η ιδιωτική εταιρεία καθαριότητας είχε αναλάβει ακόμη και τη μεταφορά φιαλών αίματος. Τότε, εκπρόσωποι της διοίκησης είχαν παραδεχθεί ότι η εταιρεία μετέφερε φιάλες αίματος προς το νοσοκομείο μία, το πολύ δύο φορές, «σε όλες, όμως, τις περιπτώσεις», είχαν υποστηρίξει, «τηρήθηκαν τα μέτρα ασφαλούς μεταφοράς του αίματος».
Στο Γενικό Κρατικό Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» η καθαριότητα έχει επίσης ανατεθεί σε ιδιωτικά συνεργεία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στο νοσοκομείο κ. Θωμά Ζελενίτσα, το ετήσιο κόστος της καθαρότητας στο νοσοκομείο ανέρχεται σε περίπου 1,73 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, δηλαδή 144.000 ευρώ τον μήνα. Με τα χρήματα αυτά, σημείωσε, θα μπορούσαν να προσληφθούν περίπου 120 άτομα μόνιμο προσωπικό. Αντίθετα, στο Γενικό Κρατικό Αθηνών απασχολούνται από το ιδιωτικό συνεργείο καθαριότητας 111 εργαζόμενοι, για τους οποίους, όμως, κανείς δεν γνωρίζει τι γίνεται με τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα ή τα ημερομίσθια τους. «Υπάρχουν πληροφορίες ότι οι εργαζόμενοι αυτοί κάνουν διπλοβάρδιες, χρησιμοποιούνται και σε άλλα νοσοκομεία ή ακόμη καταπατούνται τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα», σημείωσε ο πρόεδρος του Σωματείου.
Κάλυψη αναγκών
Όπως αποκαλύπτει ο γενικός γραμματέας του Σωματείου κ. Αντώνης Τριγώνης, «οι εργαζόμενοι στα ιδιωτικά συνεργεία καθαριότητας έρχονται να καλύψουν με έμμεσο τρόπο τα κενά που υπάρχουν στα δημόσια νοσοκομεία». Εργάζονται στα πλυντήρια, άλλες φορές στις αποθήκες ως μεταφορείς, συχνά στα μαγειρεία κυρίως για την προετοιμασία του φαγητού. «Ακόμη και διοικητικές θέσεις καλύπτουν. Στο νοσοκομείο, το αρχείο και τις υπηρεσιακές μεταφορές φακέλων χειριζόταν το ιδιωτικό συνεργείο», τόνισε επισημαίνοντας ότι «δεν ελέγχετε από κανέναν και χειρίζεται φακέλους με προσωπικά δεδομένα».
Αποκαλυπτική είναι και η τοποθέτηση της Μαρίας Δρόσου, μέλος Δ.Σ. Σωματείου, σύμφωνα με την οποία «όλοι αυτοί οι εργολάβοι γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους και μοιράζουν μόνοι τους τα νοσοκομεία πριν ακόμη γίνει η προκήρυξη»!
Ανάλογη είναι η εικόνα στον «Ευαγγελισμό», στον οποίο, ωστόσο, υπάρχουν τρία μεγάλα συνεργεία καθαριότητας με 269 άτομα και το συνολικό κόστος να φθάνει τα 6.600.000 ευρώ τον χρόνο.
«Αν διαιρέσεις το ποσό αυτό με 269, προκύπτει ότι κάθε άτομο στοιχίζει στον Ευαγγελισμό περίπου 24.000 ευρώ τον χρόνο ή αλλιώς περίπου 1.700 ευρώ μηνιαίως. Από αυτά, ο εργολάβος του συνεργείου δίνει 550-650 ευρώ στον εργαζόμενο», ανέφερε ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στο νοσοκομείο, Ηλίας Σιώρας.
Όπως είπε, πρόσφατα η Επιθεώρηση Εργασίας, σε επίσκεψή της στον «Ευαγγελισμό», διαπίστωσε ότι το συνεργείο καθαριότητας δεν τηρούσε τους όρους της σύμβασης. «Ο αριθμός των εργαζομένων ήταν μικρότερος, με αποτέλεσμα να εργάζονται διπλοβάρδιες και υπερωρίες, που δεν πληρωνόντουσαν κανονικά», είπε. «Ακόμη κι αν ο ιδιώτης τα κάνει όλα νόμιμα», τόνισε ο πρόεδρος του Σωματείου, «έχουμε υπολογίσει ότι από το συνολικό ποσό που διατίθεται στα συνεργεία καθαριότητας, το 1/3 πάει στην τσέπη του επιχειρηματία. Δηλαδή για κάθε εργαζόμενο κερδίζει τουλάχιστον 400 ευρώ».
Αναφερόμενος στο υψηλό κόστος, ο κ. Σιώρας υποστήριξε: «Αν τους 270 εργαζομένους το νοσοκομείο τους προσλάβει μόνιμα, θα στοίχιζαν τον μήνα 1.100 – 1.200 ευρώ, ποσό που περιλαμβάνει και τις εισφορές». «Ο εργαζόμενος θα ήταν καλύτερα αμειβόμενος και το νοσοκομείο θα έλεγχε το προσωπικό, ενώ θα περιοριζόταν το κόστος», τόνισε.
Πρόσφατα, η διοίκηση του Ευαγγελισμού -ανέφερε ο πρόεδρος του Σωματείου- επέλεξε ιδιωτική εταιρεία για να καλύψει την μία βάρδια θέρμανσης με ετήσιο κόστος 70.000 ευρώ, όταν με το ποσό αυτό θα μπορούσε να πάρει τέσσερις μόνιμους θερμαστές.
Σισμανόγλειο
Κόστος καθαριότητας 142.000 ευρώ τον μήνα
Σύμφωνα με την πρόεδρο στο Σωματείο Εργαζομένων στο «Σισμανόγλειο» Κατερίνα Παπαϊωάννου, το ιδιωτικό συνεργείο καθαριότητας στοιχίζει στο νοσοκομείο 142.000 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 1.704.000 ευρώ τον χρόνο. Η σύμβαση προβλέπει τη διάθεση 122 ατόμων.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Παπαϊωάννου, «τα άτομα των ιδιωτικών συνεργείων καθαριότητας γίνονται τραπεζοκόμοι, εργάτες ή απασχολούνται στα μαγειρεία ή μεταφέρουν με καροτσάκια διάφορα υλικά».
Η πρόεδρος της Παναττικής Ένωσης Καθαριστριών και Οικιακού Προσωπικού κ. Βλασσία Παπαθανάση εξηγεί ότι οι ίδιες εργαζόμενες που καθαρίζουν τις τουαλέτες κ.α. στη συνέχεια μπαίνουν στην κουζίνα και δεν πλένουν μόνο τα σκεύη, αλλά βοηθούν και στο κόψιμο των λαχανικών. Οι ίδιες μπαίνουν στα χειρουργεία, πλένουν τα εργαλεία και τα μεταφέρουν προς και από την αποστείρωση. Ανάλογες καταγγελίες, έχουν γίνει και για άλλα νοσοκομεία όπως το «Σωτηρία», το «Λαϊκό», το «Αγλαϊα Κυριακού», το «Ασκληπιείο Βούλας».
ΑΠΟΨΗ
Δεν ελέγχονται οι συμβάσεις
Tου Σταύρου Κουτσιούμπελη Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ).
«Τα ιδιωτικά συνεργεία συμβάλλουν ουσιαστικά στην εκτόξευση των χρεών των νοσοκομείων, καθώς οι αμοιβές των συνεργείων αυτών είναι από τα ίδια έσοδα των νοσοκομείων. Εκείνο το οποίο παρατηρείται -μετά από την αποδέσμευση του ύψους των συμβάσεων από τις κενές οργανικές θέσεις των αντίστοιχων κλάδων- είναι η δραματική τους αύξηση με γεωμετρική πρόοδο. Έχουν παρατηρηθεί σε πάρα πολλά νοσοκομεία αδικαιολόγητα υψηλές αμοιβές των συνεργείων, αμοιβές που δεν δικαιολογούνται από το ύψος των αμοιβών των εργαζομένων σε αυτά. Οι συνθήκες εργασίας των εργαζομένων αυτών είναι απαράδεκτες και πάρα πολλές φορές δεν τολμούν να τις καταγγείλουν, ενώ υπάρχουν και πληροφορείς ότι αναγκάζονται να υπογράφουν για αμοιβές τις οποίες δεν παίρνουν.
Η ελαστική απασχόληση, η απασχόληση από περισσότερα του ενός νοσοκομεία, αλλά και η απασχόληση σε περισσότερα από ένα αντικείμενα είναι σύνηθες φαινόμενο και πάρα πολλές φορές έχει γίνει αντικείμενο καταγγελιών από τους εργαζόμενους. Έτσι καθαρίστριες απασχολούνται σε μαγειρεία, γίνονται τραυματιοφορείς κ.α.
Εκείνο το οποίο δραματικά υστερεί είναι ο έλεγχος των συμβάσεων τόσο για την ποιότητα των υπηρεσιών όσο και αν διατίθενται το προσωπικό που προβλέπει η σύμβαση. Τις καταγγελίες αυτές τις έχουμε μεταφέρει στο υπουργείο Υγείας και έχουμε ζητήσει παρέμβαση του Σώματος Επιθεωρητών Υγείας-Πρόνοιας, αλλά για κάποιο λόγο δεν υπάρχει ανταπόκριση».