Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καταλογίζει στην Ελλάδα αδιαφάνεια
στον εφοδιασμό υγειονομικών υλικών από νοσοκομεία
Υγεία: ευρωκαταδίκη για τις προμήθειες
Η διαδικασία τής κατά το δοκούν απευθείας ανάθεσης σε εταιρείες παραβιάζει την
κοινοτική νομοθεσία
ΕΛΕΝΑ ΦΥΝΤΑΝΙΔΟΥ
Ο τρόπος με τον οποίο τα ελληνικά νοσοκομεία προμηθεύονται βηματοδότες (όπως
αυτοί της φωτογραφίας), φίλτρα αιμοκάθαρσης νεφροπαθών και άλλα υγειονομικά
υλικά προκάλεσε την καταδίκη της Ελλάδας από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Καταδίκασε την Ελλάδα το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τον τρόπο με
τον οποίο τα νοσοκομεία προμηθεύονται φίλτρα αιμοκάθαρσης νεφροπαθών,
βηματοδότες, υλικά οστεοσύνθεσης και άλλα υγειονομικά υλικά. Η απόφαση του
Δικαστηρίου, η οποία εξεδόθη στις 18 Δεκεμβρίου 2007, καταδικάζει την Ελλάδα
επειδή παραβίασε την κοινοτική νομοθεσία, «ειδικότερα δε την αρχή της ίσης
μεταχείρισης και την υποχρέωση της διαφάνειας».
Τα παραπάνω ιατρικά υλικά, η αξία των οποίων εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1
δισ. ευρώ, δεν διοχετεύονται στα νοσοκομεία έπειτα από διαγωνισμούς, αλλά με
απευθείας αναθέσεις. Και αυτό συμβαίνει διότι το 2001 με τον νόμο 2955 (άρθρο
7 παρ. 2) τα υλικά αυτά χαρακτηρίστηκαν «μη συγκρίσιμα μεταξύ τους». Με
απλά λόγια τα υλικά κάθε εταιρείας θεωρούνται – σύμφωνα με τον νόμο – μοναδικά
και καθένα από αυτά επιλέγεται από τους γιατρούς κατά το δοκούν… Η
διαδικασία έχει ως ακολούθως: ας υποθέσουμε ότι ένας ασθενής πάσχει από
καρδιακό πρόβλημα και πρέπει να βάλει βηματοδότη. Ο γιατρός επικοινωνεί με την
εταιρεία που συνεργάζεται και ζητεί έναν βηματοδότη. Δεν είναι λίγοι αυτοί που
κάνουν την… εξυπηρέτηση με το αζημίωτο. Σύμφωνα με παράγοντες του χώρου της
Υγείας, η μίζα του μεσάζοντα – περιλαμβάνεται στην τιμή πώλησης των υλικών –
φθάνει στο 10%-20%. Μάλιστα για κάποια αναλώσιμα υγειονομικά υλικά η «αμοιβή»
του μεσάζοντα μπορεί να αγγίξει το 30% επί της τιμής πώλησης του προϊόντος.
Μολονότι η τακτική αυτή είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια σε όλους όσοι
εργάζονται στα νοσοκομεία και έχει κατά καιρούς καταγγελθεί από υπουργούς
Υγείας, εν τούτοις συνεχίζεται. Το παράδοξο είναι ότι ενώ τον περασμένο Ιούνιο
ψηφίστηκε νέος νόμος για τις «προμήθειες φορέων εποπτευομένων από το
υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης», τα ελληνικά νοσοκομεία
εξακολουθούν να τροφοδοτούνται με πολλά πανάκριβα υλικά (σ.σ.: κάθε
βηματοδότης μπορεί να κοστίζει 3.500 ευρώ) χωρίς να έχει προηγηθεί
διαγωνισμός. Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) συγκροτήθηκε μόλις πριν από
λίγες ημέρες και στη θέση του προέδρου τοποθετήθηκε ο τέως διοικητής της
Α´ Υγειονομικής Περιφέρειας κ. Γ. Σαρειδάκης.
Το θέμα απασχόλησε την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η οποία ζήτησε από
το Δικαστήριο να αναγνωρίσει ότι η Ελλάδα παρέβη την υποχρέωση που υπέχει από
το άρθρο 6 (παρ. 3) της οδηγίας 93/36/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 1993
περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών,
όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2001/78/ΕΚ της Επιτροπής της 13ης
Σεπτεμβρίου 2001, καθώς και την υποχρέωση εξασφάλισης πραγματικού και δίκαιου
ανταγωνισμού, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου.
Ετσι, όπως αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου, η Επιτροπή κίνησε κατά της
Ελλάδας «τη διαδικασία του άρθρου 226 ΕΚ λόγω παράβασης,
απευθύνοντάς της, στις 18 Οκτωβρίου 2004, προειδοποιητική
επιστολή». Με την απάντησή τους οι ελληνικές Αρχές δεν αμφισβήτησαν τους
ισχυρισμούς της Επιτροπής όσον αφορά το μη σύμφωνο του άρθρου 7 (παράγραφος 2)
του νόμου 2955 με την οδηγία 93/36 και δεσμεύθηκαν να καταργήσουν τη διάταξη
αυτή. Επειδή όμως η χώρα μας δεν έλαβε τα δέοντα μέτρα, η Επιτροπή στις 19
Δεκεμβρίου 2005 της απηύθυνε αιτιολογημένη γνώμη και την κάλεσε να συμμορφωθεί
εντός δύο μηνών. Η Ελλάδα στην απάντησή της στην αιτιολογημένη γνώμη, που
απέστειλε στις 9 Φεβρουαρίου 2006, επιβεβαίωσε ότι οι διαδικασίες για την
τροποποίηση της επίδικης εθνικής νομοθεσίας θα ολοκληρώνονταν στα τέλη Μαΐου
2006 με την ψήφιση νέου νόμου από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, μη έχοντας
λάβει καμία κοινοποίηση σχετικά με τη ψήφιση του νέου νόμου, η Επιτροπή
αποφάσισε να προσφύγει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Την ίδια στιγμή τα χρέη των νοσοκομείων του ΕΣΥ έχουν φθάσει σε δυσθεώρητα
ποσά. Σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις οι οφειλές τους προς τους
προμηθευτές φθάνουν τα 3-3,5 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση μελετά τον τρόπο με τον
οποίο θα προχωρήσει σε νέα τακτοποίηση των οφειλών περίπου τρία χρόνια μετά
την τελευταία ρύθμισή τους.
Οι δε προμήθειες ιατρικού υλικού στα δημόσια νοσοκομεία με απευθείας αναθέσεις
«έσπασαν» ρεκόρ τη διετία 2005-2006. Στοιχεία από 19 νοσηλευτικά ιδρύματα
δείχνουν ότι τη διετία αυτή έγιναν προμήθειες αντιδραστηρίων, φίλτρων τεχνητού
νεφρού, βηματοδοτών, ξενοδοχειακού εξοπλισμού, υγειονομικού και ορθοπεδικού
υλικού με απευθείας αναθέσεις που αγγίζουν τα 500 εκατ. ευρώ. Αν
συνυπολογιστούν οι αντίστοιχες δαπάνες των υπολοίπων 110 νοσηλευτηρίων, το
ποσό εκτινάσσεται στα ύψη…