ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ
250.000 Ελληνες εξαρτημένοι από το οινόπνευμα
Της ΕΛΙΖΑΜΠΕΤΤΑΣ ΚΑΖΑΛΟΤΤΙ
Μη βιαστείτε να γυρίσετε σελίδα, με την πρόφαση ότι το
θέμα δεν σας αφορά, όταν διαπιστώσετε ότι ο «Φάκελος» αυτής της
εβδομάδας καταπιάνεται με την κατάχρηση του αλκοόλ. Οι ειδικοί
ειδοποιούν ότι «το ακόμη ένα ποτηράκι» -από το οποίο οι περισσότεροι
από εμάς συχνά παρασυρόμαστε στις εξόδους μας-, τελικά μπορεί να
αποδειχτεί όχι και τόσο αθώο.
θέμα δεν σας αφορά, όταν διαπιστώσετε ότι ο «Φάκελος» αυτής της
εβδομάδας καταπιάνεται με την κατάχρηση του αλκοόλ. Οι ειδικοί
ειδοποιούν ότι «το ακόμη ένα ποτηράκι» -από το οποίο οι περισσότεροι
από εμάς συχνά παρασυρόμαστε στις εξόδους μας-, τελικά μπορεί να
αποδειχτεί όχι και τόσο αθώο.
Στοιχεία από σχετικά πρόσφατες διακρατικές έρευνες υποστηρίζουν ότι η
κατανάλωση οινοπνευματωδών αποτελεί παγκοσμίως σοβαρό πρόβλημα, που
αφορά ηλικιακές ομάδες νεαρών ανθρώπων στις πιο παραγωγικές ηλικίες. Η
Ευρώπη καταναλώνει τη μισή ποσότητα αλκοόλ από αυτήν που καταναλώνει ο
πληθυσμός ολόκληρου του πλανήτη και περίπου 84 εκατομμύρια Ευρωπαίοι
υποφέρουν από τις επιπτώσεις της κατάχρησης αλκοόλ. Στην Ελλάδα
αναφέρεται ότι περίπου 250.000 άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από το
οινόπνευμα, ενώ 1.200.000 έχουν προβληματική σχέση με το ποτό και ότι
σε ποσοστό 40% των θανάτων από τροχαία εμπλέκεται η αλκοολική χρήση.
Επίσης, επιδημιολογικά στοιχεία της χώρας μας επισημαίνουν ότι
σημαντικός αριθμός ανήλικων ατόμων του γενικού πληθυσμού εμφανίζει
εμπλοκή σε κατάχρηση οινοπνεύματος και το 10-15% των αλκοολικών είναι
ανήλικοι. Συγκεκριμένα, από έρευνα ESPAD που πραγματοποίησε το ΕΠΙΨΥ*
στο μαθητικό πληθυσμό, προκύπτει ότι η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών
από τους Ελληνες μαθητές αυξήθηκε την πενταετία 1998-2003 και το ίδιο
συνέβη και στα περιστατικά μέθης. Από την ίδια έρευνα προκύπτει επίσης
ότι η κατανάλωση ξεκινά στην ηλικία 13 ετών, ορισμένες φορές και των 11
(7% των παιδιών της ηλικίας αυτής πίνουν συστηματικά μπίρα και 14%
κρασί!), ενώ το πρώτο περιστατικό μέθης συμβαίνει στα 14 χρόνια. Τα
στοιχεία αυτά μάς κάθε λόγο να ανησυχούμε τόσο για τον αριθμό των
ατόμων που θα αποκτήσουν μελλοντικά προβλήματα όσο και για τον αριθμό
των εφήβων που ήδη εκθέτουν τον εαυτό τους σε άμεσο κίνδυνο. Οσον αφορά
τις γυναίκες, το ποσοστό αλκοολικών γυναικών στην Ελλάδα ήταν μόλις 8%
το 1966, ενώ το 2000 υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό είχε ανέβει στο
35%. Πότε όμως μπορεί να θεωρηθεί κάποιος αλκοολικός, ποιοι είναι οι
αιτιοπαθογενετικοί παράγοντες που οδηγούν στην κατάχρηση αλκοόλ, ποιες
είναι οι συνέπειες αυτής της επικίνδυνης συνήθειας και ποια η θεραπεία
της; Σε αυτές, και όχι μόνο, τις ερωτήσεις απαντά ένα εξαιρετικά
χρήσιμο βιβλίο που παρουσιάστηκε στις 23/2/2007 στην Αθήνα, κατά τη
διάρκεια διεθνούς σεμιναρίου με θέμα «Αλκοολισμός, προβλήματα και
αντιμετώπιση», με πρωτοβουλία του ελληνικού τμήματος του Σωματείου των
Ευρωπαίων Επαγγελματιών Λειτουργών για την Αντιμετώπιση της
Ουσιοεξάρτησης (ITACA) και υπό την αιγίδα του κλάδου ουσιοεξαρτήσεων
της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Το βιβλίο φέρει τίτλο «Κατάχρηση
και εξάρτηση από οινόπνευμα, προβλήματα και αντιμετώπιση», το
επιμελήθηκαν οι Ι.Α. Λιάππας, Ε.Δ. Μέλλος και Β. Πομίνι και το
προλόγισαν οι Κ. Στεφανής, Κ. Σολδάτος και Μ. Colletti. Στόχος του
είναι να καλύψει ένα κενό και να ενημερώσει με έγκριτο και υπεύθυνο
τρόπο τους επαγγελματίες υγείας ποικίλης εκπαίδευσης, οι οποίοι
εργάζονται σε διάφορες εξειδικευμένες πάνω στο πρόβλημα αυτό υπηρεσίες
υγείας (στους συγκεκριμένους επαγγελματίες θα διενεμηθεί δωρεάν).
κατανάλωση οινοπνευματωδών αποτελεί παγκοσμίως σοβαρό πρόβλημα, που
αφορά ηλικιακές ομάδες νεαρών ανθρώπων στις πιο παραγωγικές ηλικίες. Η
Ευρώπη καταναλώνει τη μισή ποσότητα αλκοόλ από αυτήν που καταναλώνει ο
πληθυσμός ολόκληρου του πλανήτη και περίπου 84 εκατομμύρια Ευρωπαίοι
υποφέρουν από τις επιπτώσεις της κατάχρησης αλκοόλ. Στην Ελλάδα
αναφέρεται ότι περίπου 250.000 άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από το
οινόπνευμα, ενώ 1.200.000 έχουν προβληματική σχέση με το ποτό και ότι
σε ποσοστό 40% των θανάτων από τροχαία εμπλέκεται η αλκοολική χρήση.
Επίσης, επιδημιολογικά στοιχεία της χώρας μας επισημαίνουν ότι
σημαντικός αριθμός ανήλικων ατόμων του γενικού πληθυσμού εμφανίζει
εμπλοκή σε κατάχρηση οινοπνεύματος και το 10-15% των αλκοολικών είναι
ανήλικοι. Συγκεκριμένα, από έρευνα ESPAD που πραγματοποίησε το ΕΠΙΨΥ*
στο μαθητικό πληθυσμό, προκύπτει ότι η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών
από τους Ελληνες μαθητές αυξήθηκε την πενταετία 1998-2003 και το ίδιο
συνέβη και στα περιστατικά μέθης. Από την ίδια έρευνα προκύπτει επίσης
ότι η κατανάλωση ξεκινά στην ηλικία 13 ετών, ορισμένες φορές και των 11
(7% των παιδιών της ηλικίας αυτής πίνουν συστηματικά μπίρα και 14%
κρασί!), ενώ το πρώτο περιστατικό μέθης συμβαίνει στα 14 χρόνια. Τα
στοιχεία αυτά μάς κάθε λόγο να ανησυχούμε τόσο για τον αριθμό των
ατόμων που θα αποκτήσουν μελλοντικά προβλήματα όσο και για τον αριθμό
των εφήβων που ήδη εκθέτουν τον εαυτό τους σε άμεσο κίνδυνο. Οσον αφορά
τις γυναίκες, το ποσοστό αλκοολικών γυναικών στην Ελλάδα ήταν μόλις 8%
το 1966, ενώ το 2000 υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό είχε ανέβει στο
35%. Πότε όμως μπορεί να θεωρηθεί κάποιος αλκοολικός, ποιοι είναι οι
αιτιοπαθογενετικοί παράγοντες που οδηγούν στην κατάχρηση αλκοόλ, ποιες
είναι οι συνέπειες αυτής της επικίνδυνης συνήθειας και ποια η θεραπεία
της; Σε αυτές, και όχι μόνο, τις ερωτήσεις απαντά ένα εξαιρετικά
χρήσιμο βιβλίο που παρουσιάστηκε στις 23/2/2007 στην Αθήνα, κατά τη
διάρκεια διεθνούς σεμιναρίου με θέμα «Αλκοολισμός, προβλήματα και
αντιμετώπιση», με πρωτοβουλία του ελληνικού τμήματος του Σωματείου των
Ευρωπαίων Επαγγελματιών Λειτουργών για την Αντιμετώπιση της
Ουσιοεξάρτησης (ITACA) και υπό την αιγίδα του κλάδου ουσιοεξαρτήσεων
της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Το βιβλίο φέρει τίτλο «Κατάχρηση
και εξάρτηση από οινόπνευμα, προβλήματα και αντιμετώπιση», το
επιμελήθηκαν οι Ι.Α. Λιάππας, Ε.Δ. Μέλλος και Β. Πομίνι και το
προλόγισαν οι Κ. Στεφανής, Κ. Σολδάτος και Μ. Colletti. Στόχος του
είναι να καλύψει ένα κενό και να ενημερώσει με έγκριτο και υπεύθυνο
τρόπο τους επαγγελματίες υγείας ποικίλης εκπαίδευσης, οι οποίοι
εργάζονται σε διάφορες εξειδικευμένες πάνω στο πρόβλημα αυτό υπηρεσίες
υγείας (στους συγκεκριμένους επαγγελματίες θα διενεμηθεί δωρεάν).
Η «Ε» επικοινώνησε με τους επιμελητές του βιβλίου αλλά και με ανθρώπους
που δραστηριοποιούνται στο χώρο της αντιμετώπισης της εξάρτησης από το
αλκοόλ, με στόχο να λύσει όσο το δυνατόν περισσότερες απορίες σχετικά
με ένα θέμα που δεν είναι λίγοι όσοι το θεωρούν ταμπού και το ζουν
δραματικά, κρυμμένοι πίσω από τις ενοχές τους. Γράφουν οι Ι.Α. Λιάππας,
αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής, Ψυχιατρική Κλινική Αιγινήτειου
Νοσοκομείου, Χαράλαμπος Πουλόπουλος, διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, Ελευθέριος
Δ. Μέλλος, ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής, Βαλέρια Πομίνι, κλινική ψυχολόγος
– ψυχοθεραπεύτρια, Μάρθα Φωστέρη, οικογενειακή θεραπεύτρια, Μανίνα
Τερζίδου, ψυχολόγος, υπεύθυνη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και
Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά ΕΚΤΕΠΝ.
*Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής