|
Tης Ζωγιας Κουταλιανου
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Χείρα βοηθείας σε εξαρτημένους από ψυχοτρόπες ουσίες, αλλά και στους συγγενείς τους, χωρίς υποκατάστατα και λίστες αναμονής, απλώνει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Εισχωρεί στην κοινωνία και παρακινεί τους χρήστες να αυτενεργήσουν για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα «ενώπιος ενωπίω». Περισσότερα από 500 άτομα ετησίως απευθύνονται στο Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας που υλοποιεί από το 2001 το Τμήμα Ψυχολογίας ΑΠΘ σε συνεργασία και με χρηματοδότηση του ΟΚΑΝΑ. Συνολικά από το 2001 το Πρόγραμμα έχει προσφέρει υπηρεσίες σε 4.800 πολίτες, από τους οποίους οι 2.363 ήταν χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών, ενώ μόνο για το 2006 οι νέες προσελεύσεις ανήλθαν σε 242 άτομα.
Η αυτοβοήθεια αποτελεί μια καινοτόμο μεθοδολογία στην απεξάρτηση: «Η νέα αυτή προσέγγιση απομακρύνεται από το παραδοσιακό μοντέλο θεραπευτή-θεραπευόμενου που ισχύει στα υπόλοιπα προγράμματα απεξάρτησης και προωθεί την αυτενέργεια του ενδιαφερόμενου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του», εξηγεί στην «Κ» ο επιστημονικός υπευθυνος του προγράμματος, αναπλ. καθηγητής Ψυχολογίας, κ. Φοίβος Ζαφειρίδης. «Ο ενδιαφερόμενος τίθεται στο επίκεντρο της προσπάθειας, αναλαμβάνοντας ενεργητικά την ευθύνη της απεξάρτησής του, με σαφώς πιο σταθερά αποτελέσματα», προσθέτει ο ψυχολόγος και συντονιστής του προγράμματος, κ. Σωτήρης Λαϊνάς.
Το πρόβλημα οξύνεται
Η ιδέα ξεκίνησε το 2000 από το Τμήμα Ψυχολογίας: «Οταν το πρόβλημα οξύνεται διαρκώς, το Τμήμα Ψυχολογίας οφείλει να προσφέρει διαφορετικούς τρόπους παρέμβασης», είπε ο κ. Λαϊνάς, καθώς οι επίσημες στατιστικές μιλούν για 25.000-30.000 εξαρτημένους, ενώ συνυπολογίζοντας τους «κρυφούς πληθυσμούς» που δεν απευθύνονται σε προγράμματα απεξάρτησης ούτε καταλήγουν στην αστυνομία, ο αριθμός εκτοξεύεται κατ’ εκτίμηση στους 80.000-100.000. «Επιδιώξαμε να δοκιμάσουμε στην πράξη νέες θεωρητικές προσεγγίσεις. Μ’ αυτήν την έννοια, και δεδομένου ότι το πανεπιστήμιο σπάνια ασχολείται με τα προβλήματα της κοινωνίας, το Πρόγραμμα Αυτοβοήθειας συνδέει το πανεπιστήμιο με την κοινωνία», σημείωσε ο κ. Ζαφειρίδης.
Το Ημερήσιο Κέντρο Υποστήριξης Εξαρτημένων Ατόμων που «τρέχει» την κύρια δράση του προγράμματος αυτοβοήθειας -το Ανοικτό Πρόγραμμα Ψυχοκοικοινωνικής Υποστήριξης εξαρτημένων ατόμων και των οικογενειών τους, χωρίς υποκατάστατα και χωρίς λίστες αναμονής- δείχνει να έχει εδραιώσει την παρουσία και δράση του. Μόνο το 2006, εξυπηρέτησε 657 χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών και 104 συγγενείς χρηστών, είτε ωθώντας τους σε συμμετοχή στις δράσεις του ανοιχτού προγράμματος είτε διασυνδέοντάς τους με τις λεγόμενες «ομάδες των 12 βημάτων», όπως οι ανώνυμοι αλκοολικοί. Εξάλλου, 140 άτομα από το σύνολο των ενδιαφερομένων προσεγγίσθηκαν από τους αποφοίτους του προγράμματος και κοινωνικούς επιστήμονες, μέσα από τακτικές εξορμήσεις σε σημεία συνάντησης χρηστών.
Εκπαίδευση
Στους στόχους του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας, εξάλλου, είναι και η εκπαίδευση λειτουργών υγείας στη νέα μέθοδο της αυτοβοήθειας. Περισσότεροι από 350 προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές έχουν κάνει την πρακτική άσκησή τους στο πρόγραμμα από την έναρξη λειτουργίας του το 2001, αποτελώντας τη «μαγιά» για μια νέα γενιά λειτουργών που προάγει την αυτοβοήθεια.
|
