Στο «αέρα» η προσδοκία της κυβέρνησης για εξοικονόμηση 1,2 δισ. ευρώ από την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης
Του Τασου Tελλογλου
Με εκτροχιασμό απειλείται η προσδοκία της κυβέρνησης για εξοικονόμηση 1,2 δισ. ευρώ από την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης υπολογίζει την αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, μετά την ανακοστολόγηση του Αυγούστου, σε 8%-10%. Ηδη, στο ΙΚΑ βρίσκεται σε εξέλιξη συγκέντρωση στοιχείων που δείχνει (με βάση τις προβλέψεις για τα οριστικά στοιχεία που θα δοθούν στο τέλος Σεπτεμβρίου) αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 2,5%. Την ίδια ώρα, στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ» από τρεις από τις μεγαλύτερες φαρμακαποθήκες της χώρας, δείχνουν αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, με βάση την κατανάλωση του 2009, κατά 3,5%- 6,5%. Και μπορεί τα ποσοστά από Ταμείο σε Ταμείο και… από υπουργείο σε υπουργείο να διαφέρουν, έστω και κατ’ ελάχιστον, όλοι όμως συμφωνούν ότι οι τιμές των φαρμάκων, μετά την τελευταία ανατιμολόγηση, τελικώς αυξήθηκαν, παρά τις τυμπανοκρουσίες για μείωση έως και… 66%!
Τι συνέβη στο ΙΚΑ
Συγκεκριμένα, από την έρευνα προκύπτει ότι αρχικά, μετά την οριζόντια περικοπή των τιμών των φαρμάκων κατά περίπου 22% τον περασμένο Ιούνιο, τα έξοδα του ΙΚΑ για φάρμακα, που είχαν εκτιναχθεί τον Απρίλιο σε 201.724.000 ευρώ (αύξηση 9,25% έναντι του ίδιου μήνα του 2009), άρχισαν να μειώνονται, με αποκορύφωμα τον Ιούλιο, οπότε και έπεσαν στα 138 εκατομμύρια ευρώ από 191 εκατομμύρια τον Ιούλιο του 2009. Ομως, «αν το ΙΚΑ δεν κόψει την ετήσια φαρμακευτική του δαπάνη κατά 300 – 400 εκατομμύρια, ο στόχος που έχουμε θέσει έναντι της τρόικας δεν πιάνεται», είπε χαρακτηριστικά στην «Κ» στέλεχος του Ιδρύματος, που θέλησε να τηρηθεί η ανωνυμία του. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, και με εντολή της διοίκησής του, το ΙΚΑ «προέβαλε» τις νέες τιμές των φαρμάκων –όπως προέκυψαν από την ανατιμολόγηση του Αυγούστου– στις συνήθεις καταναλώσεις του. Και τι ανακάλυψε την περασμένη εβδομάδα; Οτι η μείωση των τιμών των φαρμάκων που ανακοινώθηκε μπορεί να σημαίνει και αύξηση κατά 2,5%!
«Οριστικά στοιχεία θα έχουμε στο τέλος Σεπτεμβρίου, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι η κατευθυνόμενη, δηλαδή η παράνομη, συνταγογράφηση θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανάλωση φαρμάκων, των οποίων οι τιμές αυξήθηκαν και χρησιμοποιούνται σε χρόνια νοσήματα…», είπε στην «Κ» στέλεχος του ΙΚΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η «Κ» είχε ζητήσει από τη διοίκηση του ΙΚΑ, πριν από ένα δίμηνο, κατάλογο με τις πωλήσεις των 89 ακριβών φαρμάκων και το Ταμείο ήταν σε θέση να δώσει τέτοια στοιχεία μόνο από το κεντρικό φαρμακείο του εξαιτίας της έλλειψης επικαιροποιημένης βάσης δεδομένων με τις ποσότητες των φαρμάκων.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε η κυβέρνηση στην τρόικα, στον ΟΓΑ και τον ΟΑΕΕ η κατάσταση ήταν πολύ χειρότερη. Ετσι η φαρμακευτική δαπάνη στον ΟΓΑ έπεσε μόλις 3,3% τον Μάιο, ενώ στον ΟΑΕΕ τον ίδιο μήνα ανέβηκε 19,5%! Μόνο η οριζόντια μείωση των τιμών μείωσε σε διψήφιο ποσοστό και σε αυτά τα Ταμεία τη φαρμακευτική δαπάνη. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία που δόθηκαν στην τρόικα, η φαρμακευτική δαπάνη στα τρία μεγαλύτερα Ταμεία της χώρας (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ) μειώθηκε στο 7μηνο μόλις κατά 67,5 εκατ. ευρώ (δεν υπάρχουν για τον ΟΓΑ τα στοιχεία του Ιουλίου), με το ΙΚΑ να έχει περικόψει 85 εκατομμύρια, και τους άλλους δύο Οργανισμούς να υπολείπονται.
Οι φαρμακαποθήκες
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και από τα στοιχεία που συγκεντρώνουν αρκετές φαρμακαποθήκες για να αποφασίσουν την πολιτική τους το τελευταίο τετράμηνο του χρόνου. Το 2009, φαρμακεία και φαρμακαποθήκες διακίνησαν φάρμακα αξίας 7 δισ. ευρώ, ενώ άλλο 1,5 δισ. διακινήθηκε στα νοσοκομεία. Η φαρμακευτική δαπάνη των Ταμείων ανήλθε σε 5 δισ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί στο 40% της κρατικής επιχορήγησης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Μια μεγάλη φαρμακαποθήκη της Βόρειας Ελλάδας υπολόγισε τις νέες τιμές με βάση το στοκ των φαρμάκων που διαθέτει και κατέληξε ότι θα αποκομίσει από την ανατιμολόγηση όφελος 6,5% έναντι της οριζόντιας μείωσης του Ιουνίου, ενώ μια άλλη φαρμακαποθήκη της Αθήνας, που είχε απώλεια 22% τον Ιούνιο, υπολόγισε το κέρδος της σε 5,5%. Τέλος, μία συνεταιριστική εταιρεία ανέβασε το δικό της όφελος σε 3,5%. Πηγή του υπουργείου Ανάπτυξης επιβεβαίωσε ότι το όφελος από την οριζόντια μείωση, που έφτανε στο 22%, περιορίστηκε κατά 2-3 μονάδες λόγω, όπως είπε, του «αυτοπεριορισμού που είχε τεθεί για πλαφόν στις περικοπές των τιμών».
Hλεκτρονική συνταγογράφηση
Το πρόβλημα για το κράτος όταν διαπραγματεύεται, με στόχο τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν γνωρίζει τις διακινούμενες ποσότητες κάθε φαρμάκου. Για να αποκτήσει ακριβή εικόνα, κρίνεται απαραίτητη η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, για την οποία η προηγούμενη ηγεσία του υπ. Εργασίας είχε δεσμευθεί ότι θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται στις 15 Οκτωβρίου. Οι φαρμακοποιοί, ο ΕΟΦ και οι φαρμακαποθήκες διαθέτουν στατιστικά στοιχεία διακίνησης ποσοτήτων, το λεγόμενο q στην εξίσωση: τιμή Χ (επί) ποσότητα (q)= τζίρος, αλλά σπανιότατα το υπουργείο ζητεί αυτά τα στοιχεία. Ο κ. Γιάννης Δαγρές, μέλος του Δ.Σ. του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, υπολογίζει με βάση τα στοιχεία των φαρμακοποιών ότι για «16 πολύ ακριβά και δημοφιλή φάρμακα υπήρξαν μειώσεις τιμών έως 17,13% και αυξήσεις έως 25,21%». Με την εξέλιξη των τιμών, ο μόνος τρόπος για να γίνει εφικτός ο στόχος του περιορισμού της φαρμακευτικής δαπάνης είναι η επιβολή του rebate, δηλαδή της επιστροφής που οφείλουν στα Ταμεία οι φαρμακευτικές εταιρείες. Ο εταιρείες πιστεύουν ότι θα κερδίσουν στο ΣτΕ την ακύρωση του μέτρου να επιστρέφουν ένα ποσοστό της τιμής στα Ταμεία, αλλά, εάν συνδεθεί η λίστα με το μέτρο μπορούν να εισπραχθούν έως και 150 εκατ.