Αναξιόπιστα τα συμπεράσματα για τους θανάτους από τη νέα γρίπη, λένε οι επιστήμονες

Οι εκτιμήσεις για το ποσοστό των ανθρώπων που θα πεθάνουν, αν μολυνθούν από τον ιό της νέας γρίπης, είναι λανθασμένες, σύμφωνα με Βρετανούς ερευνητές, οι οποίοι θεωρούν ότι υπάρχουν ακόμα πολλές αβεβαιότητες, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Πάντως, η κοινή γνώμη εμφανίζεται να κρατά την ψυχραιμία της και μόνο οι Κινέζοι, οι Γάλλοι, οι Αργεντινοί και οι Βολιβιανοί δείχνουν να ανησυχούν ιδιαίτερα.

Προς το παρόν, στις μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία κ.λπ.) που έχουν πληγεί περισσότερο, το ποσοστό υπολογίζεται γύρω στο 0,5%, δηλαδή πεθαίνουν περίπου πέντε άτομα για κάθε χίλια που μολύνονται. Οι ακριβείς προβλέψεις είναι αναγκαίες, προκειμένου οι υγειονομικές αρχές να μπορούν να χαράξουν καλύτερες στρατηγικές αντιμετώπισης του ιού.

Η νέα ανάλυση μιας ομάδας ερευνητών από το Imperial College του Λονδίνου, υπό τον Αζρα Γκάνι, που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό British Medical Journal, σύμφωνα με το Νew Scientist, επισημαίνει τρεις λόγους για τους οποίους οι τρέχουσες εκτιμήσεις για τη φονικότητα της νέας γρίπης μπορεί να είναι αρκετά λανθασμένες.

Ο πρώτος και κυριότερος λόγος είναι ο άγνωστος αριθμός των ανθρώπων που μολύνονται, οι οποίοι δεν το δηλώνουν σε καμία δημόσια υπηρεσία και αναρρώνουν στο σπίτι τους, χωρίς καν να έχουν τη σχετική διάγνωση από κάποιο γιατρό. Έτσι, ενώ οι γιατροί ξέρουν πόσοι ασθενείς με τη νέα γρίπη, που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία, τελικά πεθαίνουν, δεν γνωρίζουν ποιό ποσοστό πεθαίνει στο σύνολο των κρουσμάτων – φανερών και αφανών. Με άλλα λόγια είναι άγνωστος ο παρονομαστής στην αναλογία θανάτων προς κρούσματα (που είναι περισσότερα από τα καταγεγραμμένα), με συνέπεια πιθανώς το ποσοστό θανάτων να υπερτιμάται.

Μια δεύτερη πηγή αβεβαιότητας, αλλά σε αντίθετη κατεύθυνση, είναι η πιθανότητα μια σειρά από θάνατοι λόγω της νέας γρίπης εσφαλμένα να αποδίδονται σε διαφορετικές αιτίες, π.χ. σε καρδιακά επεισόδια ή σε πνευμονία από άλλες αιτιολογίες, με συνέπεια να υποτιμάται το ποσοστό των θανατηφόρων κρουσμάτων από το νέο ιό.

Ο «τρίτος άγνωστος στην εξίσωση» είναι το γεγονός ότι οι στατιστικές διαστρεβλώνονται από την χρονική υστέρηση που μεσολαβεί ανάμεσα στη στιγμή της μόλυνσης και στον θάνατο του ασθενούς.

Λόγω των ανωτέρω τριών παραγόντων, σύμφωνα με τους Βρετανούς ερευνητές, είναι δύσκολο να εξαχθούν πραγματικά αξιόπιστες εκτιμήσεις από τα υπάρχοντα ιατρικά δεδομένα, ώστε να προβλεφθεί η εξέλιξη της πανδημίας, ιδίως σε σχέση με τον βαθμό φονικότητάς της.

Σύμφωνα με την ομάδα του Αυτοκρατορικού Κολεγίου της Βρετανίας, πάντως, ήδη σχεδιάζονται διάφορες μελέτες που θα διορθώνουν το πρόβλημα. Ο πρώτος στόχος είναι να καταγραφεί πώς ο ιός εξαπλώνεται μέσα σε μια χώρα ή κοινότητα, ώστε να γίνει πιο καθαρό πώς ακριβώς συμπεριφέρεται.

Μεταξύ άλλων, οι Βρετανοί ερευνητές θα μελετήσουν νοικοκυριά που σήμερα δεν έχουν πληγεί από τον ιό, ώστε όταν αυτός όντως μολύνει τους ανθρώπους αυτών των νοικοκυριών, να καταγραφεί ακριβώς η εξάπλωσή του και τα συμπτώματα που προκαλεί (ορισμένα άτομα π.χ. θα έχουν πολύ ήπια ή και καθόλου συμπτώματα). Μόνο τότε θα είναι δυνατό να γίνει μια πιο σφαιρική εκτίμηση για το ποσοστό θανάτων σε μια χώρα.

Μια δεύτερη σχεδιαζόμενη έρευνα είναι να ελεγχθούν τυχαία δείγματα ανθρώπων για να διαπιστωθεί πόσοι έχουν αντισώματα κατά του ιού. Όμως αυτή η έρευνα θα αργήσει σχετικά, καθώς πρώτα πρέπει να υπάρξει ένα απολύτως αξιόπιστο τεστ για την ανίχνευση αυτών των αντισωμάτων.

Τέλος, η τρίτη σχεδιαζόμενη έρευνα έχει να κάνει με τον εντοπισμό των διαχρονικών αλλαγών στη γενετική δομή του ιού, που είναι πιθανό να τον κάνουν πιο κολλητικό και επικίνδυνο. Στο πλαίσιο αυτό, θα γίνουν σχετικές μελέτες και σε ζώα.

Ψυχραιμία, όχι υστερία

Πάντως, όπως δείχνει έρευνα που διενεργήθηκε σε 19 χώρες και δημοσιεύτηκε στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro, σε όλο τον κόσμο, εκτός από την Κίνα, τη Γαλλία, την Αργεντινή και τη Βολιβία, οι άνθρωποι δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για τη νέα γρίπη.

Κατά μέσο όρο, μόνο το 28% των κατοίκων των 19 χωρών (Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, Βολιβία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Βρετανία, Ισλανδία, Ιταλία, Νότια Κορέα, Ολλανδία, Ελβετία, Ιαπωνία, Ρωσία και Μεξικό) πιστεύουν ότι το θέμα τους «αφορά άμεσα».

Μόνο σε δύο χώρες, την Κίνα (64%) και τη Βολιβία (59%), οι κάτοικοι αισθάνονται να τους αφορά «πολύ» ή «αρκετά» το θέμα και ακολουθούν με 41% η Αργεντινή και με 40% η Γαλλία. Η Αργεντινή, με καταγεγραμμένους 137 νεκρούς από τη νέα γρίπη, είναι η χώρα με τα περισσότερα θύματα μετά τις ΗΠΑ.

Εκτός από τη Γαλλία και την Ιταλία (με ποσοστό ανησυχούντων 27%) στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ποσοστά αυτών που πιστεύουν ότι το ζήτημα τους αφορά είναι πολύ μικρά: από 21% στη Βρετανία μέχρι 7% στην Ελβετία και την Ολλανδία ή και μόλις 3% στην Αυστρία.

Συνολικά, το 43% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι η χώρα τους είναι «καλά προετοιμασμένη» για να αντιμετωπίσει τη γρίπη. Καλύτερα προετοιμασμένοι αισθάνονται οι Ελβετοί (83%), οι Αυστριακοί (75%), οι Ιταλοί και οι Γάλλοι (65%), οι Ολλανδοί (63%), οι Ισλανδοί (60%) και οι Γερμανοί (53%). Στη Βολιβία αυτό το ποσοστό πέφτει στο 12%, στην Αργεντινή στο 14% και στη Ρωσία στο 28%.

Η δημοσκόπηση έγινε στα τέλη Ιουνίου και τις αρχές Ιουλίου σε δείγμα 18.550 ατόμων.