Το εργασιακό μέτωπο ετοιμάζεται να ανοίξει αμέσως μετά το Πάσχα η
κυβέρνηση, που προς το παρόν περιορίζεται στο να μετρά αντιδράσεις για
να υπολογίσει το πολιτικό κόστος. Ο επικείμενος διάλογος θα γίνει τόσο
στο πλαίσιο της Εθνικής Επιτροπής Απασχόλησης όσο και σε διμερείς
συναντήσεις με τους εργοδότες και τα συνδικάτα, με απώτερο στόχο μια
πιο «ευέλικτη» αγορά εργασίας.
Το έδαφος για τις παρεμβάσεις προλειαίνει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων
για τα εργασιακά, η οποία παρέδωσε έκθεση (συνολικά 270 σελίδες) στην
ηγεσία του υπουργείου Απασχόλησης.
Η επταμελής επιτροπή -που συγκροτήθηκε το Μάρτιο του 2007 και έχει
ως πρόεδρο των καθηγητή Ι. Κουκιάδη- μετά την ολοκλήρωση του διαλόγου
θα παραδώσει και το τελικό κείμενο.
Από την πλευρά της η Φάνη Πάλλη-Πετραλιά φρόντισε να κρατήσει σαφείς
αποστάσεις από το σχετικό πόρισμα και να υπερασπιστεί την πλήρη
απασχόληση, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει τις προθέσεις της για τα
εργασιακά. Κύκλοι του υπουργείου προσπαθούσαν την Παρασκευή να ρίξουν
τους τόνους, επισημαίνοντας πως το πόρισμα δεν είναι δεσμευτικό και σε
καμία περίπτωση δεν είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη.
Το μόνο σίγουρο είναι πως η δημοσίευση πορισμάτων «βολεύει» την
κυβέρνηση, που θέλει να δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα για τις
αλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό πως λίγο πριν δημοσιοποιηθούν οι
προτάσεις του υπουργείου Απασχόλησης για το Ασφαλιστικό, η τότε
επιτροπή «σοφών» (ή επιτροπή… λαγών κατά τους συνδικαλιστές) είχε
ταράξει τα νερά με τις σκληρές προτάσεις της.
Σημειώνεται πως αρχικά υπήρχαν εισηγήσεις για σύγκληση της Εθνικής
Επιτροπής Απασχόλησης στα μέσα Απριλίου, ωστόσο μετά τις καταιγιστικές
εξελίξεις στο Ασφαλιστικό το θέμα φαίνεται πως πάει πίσω. Το υπουργείο
αναμένεται να ζητήσει και από τους κοινωνικούς εταίρους να
τοποθετηθούν, ωστόσο οι συνδικαλιστές φοβούνται πως θα γίνει διάλογος
για το θεαθήναι όπως στην περίπτωση του Ασφαλιστικού.
Ο βασικός στόχος των αλλαγών είναι η flexicurity, όρος που έχει
μεγάλη… απήχηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση και σημαίνει τον συνδυασμό της
ευελιξίας με την ασφάλεια. Ωστόσο ελλοχεύει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε
ακόμη μεγαλύτερη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, με απώτερο
στόχο την αύξηση των εργοδοτικών κερδών.
Δεν είναι τυχαίο πως η «ατζέντα» περιλαμβάνει από το ελαστικό
οκτάωρο και την εναλλαγή πλήρους και μερικής απασχόλησης μέχρι το
ποσοστό απολύσεων.
Αλλαγές θα υπάρξουν και στα επιδόματα, ενώ αναζητούνται δικλίδες ασφαλείας για την αποκαλούμενη «νέα γενιά αυτοαπασχολουμένων».
Στο Εργασιακό -με βάση και το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων- έξι είναι τα θέματα που θα κυριαρχήσουν:
Διευθέτηση του χρόνου εργασίας
Στο πόρισμα
επισημαίνεται πως οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στον νόμο
Παναγιωτόπουλου για το ελαστικό οκτάωρο έμειναν στα χαρτιά
(εφαρμόστηκαν σε λιγότερες από δέκα περιπτώσεις) και αναζητούνται
εναλλακτικές λύσεις.
Με βάση τις προτάσεις της επιτροπής, η διευθέτηση θα γίνεται σε
επίπεδο επιχείρησης, μέσα από την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων. Ο Ι.
Κουκιάδης προτείνει οικονομικά κίνητρα για να πειστούν οι εργαζόμενοι
να «εγκαταλείψουν» το παραδοσιακό οκτάωρο και να πουν «ναι» στη
διευθέτηση.
Ωστόσο, συνδικαλιστές επισημαίνουν πως δεν μπορεί να γίνονται
συμφωνίες σε επίπεδο επιχείρησης, καθώς οι εργαζόμενοι πολλές φορές
είναι… ευάλωτοι στις εργοδοτικές πιέσεις.
Επίδομα ανεργίας
Προτείνονται ριζικές αλλαγές
στις προϋποθέσεις, στο ύψος και στη διάρκεια του επιδόματος (συνολικά
υπάρχουν έξι κεφάλαια στο πόρισμα). Στα «θετικά των προτάσεων είναι η
δημιουργία ταμείου ανεργίας ελευθέρων επαγγελματιών (σε προαιρετική
βάση) και η επέκταση της ασφάλισης ανεργίας σε αυτοαπασχολούμενους που
έχουν έναν πελάτη. Ανάλογες πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί και σε άλλα
ευρωπαϊκά κράτη, όπως είναι η Δανία και η Αυστρία.
Πλήρης και μερική απασχόληση
Η επιτροπή
προτείνει να μπορεί ο εργαζόμενος να πηγαίνει από την πλήρη στη μερική
απασχόληση για συγκεκριμένο διάστημα (π.χ. 4 με 6 μήνες). Αναγκαία
προϋπόθεση είναι να υπάρχει ρήτρα που θα διασφαλίζει την επιστροφή του
εργαζομένου στην πλήρη απασχόληση.
Ωστόσο μια τέτοια ρύθμιση μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και
να πιέζονται οι εργαζόμενοι να συμβιβαστούν σε θέσεις μερικής
απασχόλησης.
Αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας
Η χώρα μας με βάση και το πόρισμα έχει ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό που φτάνει το 25%.
Πρόκειται για την ακραία μορφή ελαστικών εργασιακών σχέσεων και με
βάση και το πόρισμα για την αντιμετώπιση ανάλογων φαινομένων απαιτείται
εντατικοποίηση των ελέγχων.
Ποσοστό απολύσεων
Το θέμα αυτό αποτελεί αιτία
πολέμου για τα συνδικάτα, που προειδοποιούν πως δεν θα συναινέσουν στην
αύξηση του ποσοστού που σήμερα διαμορφώνεται στο 2%.
Η επιτροπή αφήνει ανοιχτό το θέμα -χωρίς αυτό να σημαίνει πλήρη
απελευθέρωση- εφόσον ληφθούν πρόσθετα μέτρα για τους απολυμένους.
Ο πρόεδρος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων Ι. Κουκιάδης έχει τονίσει
πως το θέμα του ορίου απολύσεων μπορεί να συζητηθεί μόνο αν υπάρξουν
συνοδευτικά μέτρα και ανέφερε ότι «πρώτα η πολιτεία πρέπει να δει πώς
πραγματικά θα αποδειχτεί σοβαρή στο θέμα και μετά να προτείνει
οποιαδήποτε μεταρρύθμιση».
Υψος αποζημιώσεων
Το πόρισμα εκτιμά πως οι
αποζημιώσεις είναι υψηλές στη χώρα μας, επειδή οι απολύσεις δεν είναι
αιτιολογημένες. Για παράδειγμα σε άλλα κοινοτικά κράτη, όπως η Γαλλία
και η Γερμανία, οι απολύσεις γίνονται για σοβαρούς λόγους, όπως
πειθαρχικά παραπτώματα, ανικανότητα κ.ά.
Σύμφωνα με τον Ι. Κουκιάδη, «η οποιαδήποτε μείωση των αποζημιώσεων
είναι θέμα διαλόγου με τα συνδικάτα και πρέπει να συνδυαστεί με τα
αντίβαρα που θα δοθούν».
Η επιτροπή αναφέρεται και στα μοντέλα άλλων ευρωπαϊκών κρατών, όπως
της Αυστρίας, που επιτρέπει τη χορήγηση μιας μικρής αποζημίωσης ακόμη
και στην περίπτωση παραίτησης του εργαζομένου (με στόχο να ενισχυθεί η
κινητικότητα).
Μισθολογικό σοκ στην εισοδηματική πολιτική
Εμπλεος
από τον αέρα επιτυχίας της Συνόδου του ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση εμφανίζεται
έτοιμη να ανοίξει όλα τα μέτωπα στο εσωτερικό, αρχής γενομένης από την
εισοδηματική πολιτική, με δεύτερο σταθμό τα εργασιακά και ορίζοντα την
αλλαγή του δημόσιου χαρακτήρα των υποδομών.
Η αρνησικυρία για τα Σκόπια, αν και σε διπλωματικό επίπεδο
επιχειρείται να κρατηθεί σε τόνους χαμηλούς, στην άσκηση της
οικονομικής πολιτικής έχει αντανακλάσεις που προκαλούν ίλιγγο. Οι
μισθωτοί και οι συνταξιούχοι όχι μόνον δεν πρόκειται να πάρουν αυξήσεις
το 2008, αλλά, όπως προκύπτει με τη δεύτερη ανάγνωση των κυβερνητικών
εξαγγελιών, θα υποστούν περαιτέρω μείωση και μάλιστα την ώρα που οι
προβλέψεις για το κόστος ζωής αναθεωρούνται προς τα πάνω. Παράλληλα,
στην τελική φάση εισέρχεται η συμφωνία του Δημοσίου με την Deutsche
Telekom για τον ΟΤΕ κ.ά.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ