Στόχος της κυβέρνησης είναι το ποσοστό να διαμορφωθεί στο 20% και να φτάνει στο 35% μόνο για όσα Ταμεία είναι αποδεδειγμένα βιώσιμα, αντί του 60% που φτάνουν μερικά σήμερα
Αλλαγές στις επικουρικές συντάξεις, που μπορεί να επηρεάσουν έως και ένα εκατομμύριο άτομα, θα περιλαμβάνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Στόχος είναι να μπει «πλαφόν» στο ποσοστό των επικουρικών συντάξεων, που σήμερα σε ορισμένα ταμεία φτάνουν μέχρι και το 60%.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νομοσχέδιο θα υπάρχει διάταξη με βάση την οποία το ποσοστό των επικουρικών συντάξεων θα διαμορφωθεί στο 20%. Το ποσοστό αυτό θα μπορεί να φτάνει έως και το 35% μόνο όμως σε όσα ταμεία αποδείξουν με αναλογιστικές μελέτες την οικονομική τους βιωσιμότητα.
Αντιθέτως φαίνεται πως στην κύρια σύνταξη δεν θα αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, ωστόσο θα εφαρμοστούν αντικίνητρα για την πρόωρη «έξοδο». Οπως έγραψε την προηγούμενη εβδομάδα το «Εθνος της Κυριακής», η… ποινή για κάθε έτος πρόωρης αποχώρησης θα φτάσει το 8% από το 4,5% που είναι σήμερα.
Στο μέτωπο των επικουρικών συντάξεων οι προωθούμενες αλλαγές εκτιμάται πως θα επηρεάσουν 35 από τα 39 ταμεία. Οι συγκεκριμένοι φορείς με βάση αναλογιστικές μελέτες έχουν ήδη ή θα αποκτήσουν στο μέλλον οικονομικά προβλήματα και δεν θα μπορούν να «δικαιολογήσουν» την καταβολή υψηλών επικουρικών συντάξεων. Αρκεί να αναφερθεί πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις σε 50 χρόνια το αναλογιστικό έλλειμμα των επικουρικών και των ταμείων πρόνοιας θα εκτοξευτεί στα 120 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως θα είναι σχεδόν διπλάσιο από το υπολογιζόμενο έλλειμμα στο ΙΚΑ.
Αντιθέτως σε καλή οικονομική κατάσταση είναι τρεις ασφαλιστικοί φορείς και συγκεκριμένα το ΤΑΔΚΥ (δημοτικοί και κοινοτικοί υπάλληλοι), το ΤΕΑΠΟΚΑ και ο φορέας ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα και για τα οικονομικά του ΤΕΑΔΥ (δημοσίων υπαλλήλων), το οποίο πάντως ήδη χορηγεί επικουρικές συντάξεις 20%.
Διακυμάνσεις στους παλιούς
Σημειώνεται πως στο 20% διαμορφώνονται και οι επικουρικές όλων όσοι ξεκίνησαν να εργάζονται μετά την 1η Ιανουαρίου 1993 ανεξαρτήτως ταμείου. Ωστόσο για τους παλαιούς ασφαλισμένους -δηλαδή όσους ξεκίνησαν να εργάζονται πριν από το 1993- αυτή τη στιγμή παρατηρούνται σημαντικές διακυμάνσεις στο ύψος των επικουρικών συντάξεων.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως το ποσοστό των επικουρικών συντάξεων φτάνει το 60% στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, το 50% στο ΤΑΝΠΥ (ναυτικοί πράκτορες), το 40% στο ΤΕΑΥΦΕ (φαρμακοϋπάλληλοι) και το 36% στον φορέα της Εθνικής Τράπεζας. Οι αλλαγές θα αγγίξουν ακόμη και τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, καθώς σήμερα οι επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑΜ κυμαίνονται από 25% έως 48%.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως ασφαλισμένος στο ΕΤΕΑΜ με 7.500 ένσημα και 1.000 ευρώ μισθό σήμερα παίρνει επικουρική σύνταξη 310 ευρώ. Ωστόσο σε περίπτωση που τεθεί σε ισχύ το νέο καθεστώς κινδυνεύει να περιοριστεί μόλις στα 143 ευρώ.
Σημειώνεται πως οι αλλαγές στις επικουρικές συντάξεις θα συνδυαστούν με ενοποιήσεις των ασφαλιστικών φορέων, με την κυβέρνηση να προβάλλει ως επιχείρημα την ανάγκη αντιμετώπισης της πολυδιάσπασης του συστήματος. Σήμερα 19 από τα 39 συνολικά ταμεία (ή κλάδοι) καλύπτουν το καθένα λιγότερους από 10.000 ασφαλισμένους, ενώ αντιθέτως οι πέντε μεγαλύτεροι φορείς καλύπτουν το 84%.
Τρία… κύματα αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα
Σε τρεις… δόσεις θα τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, ώστε να περιοριστούν οι αντιδράσεις. Οι κρίσιμες ημερομηνίες είναι το 2008, το 2010 και το 2013, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως η ολοκλήρωση των μέτρων προβλέπεται να γίνει το 2018.
Συγκεκριμένα μέσα στη χρονιά θα τεθεί σε ισχύ το εγχείρημα των ενοποιήσεων των Ταμείων τόσο στην κύρια, όσο και στην επικουρική ασφάλιση. Επιπλέον θα προχωρήσει άμεσα το θέμα των κοινωνικών πόρων, ώστε να βρεθούν νέοι πόροι για την κάλυψη των ελλειμμάτων.
Η συνέχεια θα δοθεί το 2010, οπότε και θα τεθεί σε ισχύ ένα μικρότερο πακέτο μέτρων. Κύκλοι του υπουργείου σημειώνουν πως πρόκειται για περιορισμένες ρυθμίσεις – τις οποίες απέφευγαν να κατονομάσουν – με στόχο να διορθωθούν κάποιες ακρότητες του συστήματος.
Ωστόσο, οι παρεμβάσεις θα αφορούν συγκεκριμένες διατάξεις συνταξιοδότησης, που επιτρέπουν την έξοδο από την αγορά εργασίας πολύ νωρίτερα από το μέσο όρο. Εδώ πιθανότατα θα αρχίσουν να τρέχουν οι αλλαγές στο ποσοστό των καταβαλλόμενων συντάξεων.
Το τρίτο «κύμα» στο Ασφαλιστικό θα έρθει το 2013, οπότε και τελειώνει η περίοδος χάριτος στους ασφαλισμένους. Η υπ. Απασχόλησης κ. Πετραλιά σχεδιάζει να εξαιρέσει από τις αλλαγές όσους προλάβουν να βγουν στη σύνταξη την επόμενη πενταετία.
Στη συνέχεια θα αρχίσει η σταδιακή εφαρμογή των ρυθμίσεων στα «καυτά» θέματα των ορίων ηλικίας και των συντάξεων. Οι αλλαγές αυτές θα τρέξουν σταδιακά, ενώ οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι όσοι τη συγκεκριμένη ημερομηνία δεν έχουν προλάβει να συμπληρώσει 20 έτη ασφάλισης και δεν έχουν κλείσει το 55ο έτος της ηλικίας τους οι άντρες και το 50ό οι γυναίκες.
Σημειώνεται πως για την αύξηση των ορίων ηλικίας πιθανότατα θα «αντιγραφεί» ο νόμος Σιούφα, που προβλέπει… άνοδο κατά ένα εξάμηνο ετησίως. Ωστόσο, θεωρείται πιθανό για συγκεκριμένες ομάδες – όπως για παράδειγμα οι μητέρες – η αύξηση των ορίων να είναι 12 μήνες κάθε χρόνο, ώστε τα μέτρα να τελειώσουν εντός πενταετίας (δηλαδή μέχρι και το 2018).
- 20% θα είναι η βάση για το ποσοστό των επικουρικών και θα φτάνει το 35% μόνο για όσα Ταμεία είναι αποδεδειγμένα υγιή.
- 60% φτάνει το ποσοστό των επικουρικών συντάξεων στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, 50% στο ΤΑΝΠΥ, 40% στο ΤΕΑΥΦΕ και 36% στον φορέα της Εθνικής Τράπεζας.
- 35 έως 39 Ταμεία θα επηρεαστούν από τις προωθούμενες αλλαγές στις επικουρικές συντάξεις.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΛΑΡΗ