p>
Του Ανδρέα ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
Η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να επιταχύνει τις διαδικασίες για επώδυνες αλλαγές στο Ασφαλιστικό, νωρίτερα από τον προεκλογικό προγραμματισμό της.
Αυτό φάνηκε την περασμένη Πέμπτη μετά τη συνάντηση του υπουργού Απασχόλησης Β. Μαγγίνα με τον πρωθυπουργό. “Το Ασφαλιστικό είναι εθνικός, και κεντρικός κυβερνητικός στόχος. Ο πρωθυπουργός έχει δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές, πάνω στις οποίες θα στηριχθεί αυτή η αναμόρφωση και πιστεύω ότι συντομότατα θα αρχίσει ένας ευρύτατος διάλογος και σε επίπεδο πολιτικών δυνάμεων και σε επίπεδο των κοινωνικών εταίρων με σκοπό να καταλήξουμε, με τη μεγαλύτερη δυνατή συνεννόηση και την ευρύτερη δυνατή αποδοχή, σε αποφάσεις οι οποίες θα υπηρετούν τα πραγματικά συμφέροντα των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων”.
Έτσι, παρά το γεγονός ότι η ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 152 εδρών, η ισχυροποίηση της αριστεράς και η αναμενόμενη μετεκλογική σκλήρυνση των συνδικάτων, φαινομενικά δεν ευνοούν την επιτάχυνση του ασφαλιστικού και την ανάδειξη σκληρών τομών και μέτρων, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση, όπως ισχυρίζονται μετά τις εκλογές κυβερνητικά στελέχη και οι εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ, ΣΕΛΠΕ) μια σειρά από γεγονότα αναδιατάσσουν τις επιλογές της κυβέρνησης.
Πρώτον, η παρατεταμένη αρυθμία στην οποία έχει περιέλθει το ΠΑΣΟΚ που δεν φαινεται ότι θα αναστραφεί το επόμενο διάστημα, δεύτερον οι προγραμματικές προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο Ασφαλιστικό διαμορφώνουν μια ατζέντα συναίνεσης με θέσεις της κυβέρνησης, ενώ και το ερωτηματολόγιο που έθεσε προεκλογικά η ΓΣΕΕ “χωράει” στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς. Τρίτον, στην κυβέρνηση κερδίζει έδαφος η συνταγή των “καθαρών λύσεων” που επιχειρεί στη Γαλλία ο Σαρκοζί, ανοίγοντας το ασφαλιστικό με περικοπή των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, ιδίως στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Στο τραπέζι η ατζέντα ΠΑΣΟΚ
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές οι διαδικασίες για το Ασφαλιστικό είναι πιθανότερο να ανοίξουν περί τα τέλη του χρόνου, ή αμέσως μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών για τον προϋπολογισμό, ενώ η έναρξη του διαλόγου τοποθετείται αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά.
Οι ίδιες κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι τα τρία πρώτα θέματα της ατζέντας του ασφαλιστικού θα αφορούν: α) την υλοποίηση του Νόμου Ρέππα (3029) με ενοποιήσεις ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης, β) την καθιέρωση εθνικής σύνταξης με ενσωμάτωση του ΕΚΑΣ στην κατώτερη σύνταξη και γ) την καθιέρωση κινήτρων – αντικινήτρων για παράταση του εργάσιμου βίου.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τη συγκεκριμένη θεματολογία στόχος της κυβέρνησης θα είναι η απαξίωση των αντιδράσεων από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και των συνδικάτων που κατά πλειοψηφία ελέγχονται από την αξιωματική αντιπολίτευση, καθώς το ΠΑΣΟΚ υπερθεμάτιζε για τα συγκεκριμένα θέματα που έχουν εγγραφεί σε περίοπτη θέση στο προεκλογικό του πρόγραμμα.
Οι βασικές κυβερνητικές προτεραιότητες στο Ασφαλιστικό θα αφορούν:
1. Ενοποιήσεις ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Η αρχή έγινε με τη “μεταφορά” των φορέων των τραπεζών στο ΙΚΑ, εξέλιξη που πυροδοτεί θύελλα αντιδράσεων στα συνδικάτα αλλά και την παρέμβαση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας. Τώρα τη … σκυτάλη θα πάρουν τα ταμεία των ΔΕΚΟ, ενώ οι ενοποιήσεις θα επεκταθούν και στην επικουρική ασφάλιση. Μάλιστα υπάρχουν σενάρια για τη δημιουργία μόνο τεσσάρων ταμείων, που θα καλύπτουν τους μισθωτούς, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες και τους δημοσίους υπαλλήλους.
2. Περιορισμός των πρόωρων συντάξεων, ώστε να κλείσουν τα “παράθυρα” εξόδου πριν το 65ο έτος της ηλικίας. Οι αλλαγές θα αγγίξουν άμεσα όσους εργάζονται στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, με μεγάλες χαμένες τις μητέρες ανηλίκων
3. Καθιέρωση κινήτρων για την παραμονή στην εργασία και μετά τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης. Στα σενάρια που εξετάζονται είναι η προσαύξηση της σύνταξης αλλά και η καθιέρωση της μερικής συνταξιοδότησης
4. Αναμόρφωση της λίστας με βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Σε όσα επαγγέλματα εξαιρεθούν από το σχετικό κατάλογο – με το πρόσχημα της τεχνολογικής προόδου- τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά μία πενταετία. Για το θέμα αυτό έχει ήδη συσταθεί επιτροπή και αναμένεται οι όποιες αλλαγές να τρέξουν μέσα στο 2008.
Ενοποίηση κύριας και επικουρικής
Πέρα από αυτά που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο είναι ήδη γνωστά, ο πυρήνας της κυβερνητικής “μεταρρύθμισης” στο ασφαλιστικό θα αφορά τη σταδιακή ενοποίηση της κυρίας και επικουρικής ασφάλισης. ¶λλωστε με αυτό είχε καταπιαστεί και η περίφημη “επιτροπή σοφών”.
Το σενάριο της σταδιακής ενοποίησης στοχεύει μέσα στα επόμενα 10 με 15 χρόνια το κοινωνικό ασφαλιστικό σύστημα να στηρίζεται σε ένα και μοναδικό πυλώνα, που θα περιλαμβάνει και τους δύο μέχρι σήμερα “κλάδους” (κύριας και επικουρικής σύνταξης). Αυτή η λύση δεν είναι άσχετη και με τις εξαγγελίες για την εφαρμογή κατώτατης εθνικής σύνταξης. Ο πραγματικός όμως στόχος μέσα από την ενοποίηση της κύριας και επικουρικής σύνταξης είναι να “απελευθερωθεί” ο δεύτερος πυλώνας (επικουρική ασφάλιση) για τη δημιουργία επαγγελματικών ταμείων και ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων μέσω της ιδιωτικής ασφάλισης.
Εισφοροδιαφυγή 6 δισ. ευρώ, υποχρεώσεις 8-10 δισ. ευρώ.
Η εικόνα του ασφαλιστικού είναι αποκαρδιωτική. Οι απώλειες των ταμείων από την εισφοροδιαφυγή αγγίζουν τα 6 δισ. ευρώ (από 4.5 το 2006), ενώ η κυβέρνηση εξήγγειλε λίγο πριν τις εκλογές νέα ρύθμιση προς τους κακοπληρωτές επεκτείνοντας την εξόφληση των χρεών τους την επόμενη οκταετία.
Εκτός ελέγχου συνεχίζουν να είναι οι δαπάνες στους κλάδους υγείας, η φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 93%, ενώ η αύξηση στη νοσοκομειακή περίθαλψη φθάνει το 40%.
Το κράτος δεν τηρεί τις θεσμοθετημένες υποχρεώσεις προς τα ταμεία (τριμερής χρηματοδότηση, διαφορές του 1% για το ΙΚΑ κ.λπ.) που αγγίζουν τα 7,8 περίπου δις ευρώ, ενώ με βάση το νέο αναθεωρημένο ΑΕΠ οι οφειλές ίσως ξεπερνούν και τα 10 δισ. ευρώ.