Ασθενείς με το χέρι στην τσέπη

Κατά 700 εκατομμύρια ευρώ θα περικοπεί η φαρμακευτική δαπάνη κατ’ επιταγήν των τεχνοκρατών της τρόικας

Νέα σκληρά μέτρα με κάθε λογής περικοπές στον τομέα της υγείας έρχονται διά χειρός Ανδρέα Λοβέρδου.

«Αν μειωθούν πάρα πολύ οι τιμές των φαρμάκων υπάρχει ο κίνδυνος να αποσυρθούν ορισμένα φθηνά σκευάσματα και τα νέα που θα έρθουν να είναι πιο ακριβά, άρα θα μεγαλώσει και πάλι η φαρμακευτική δαπάνη» τονίζει ο καθηγητής Νίκος Μανιαδάκης. Στο στόχαστρο του υπουργού Υγείας μπαίνουν πάλι τα φάρμακα, αλλά και ο προνοιακός τομέας. Το γεγονός ότι οι ασθενείς πρέπει να πληρώνουν περισσότερα από την τσέπη τους, δεν φαίνεται, προς το παρόν, να ενδιαφέρει κανέναν, καθώς μοναδικός στόχος είναι να μειωθούν οι δαπάνες και να επιτευχθούν οι στόχοι του μνημονίου.

Είναι ενδεικτικό ότι ο υπουργός Υγείας προθυμοποιήθηκε πρόσφατα να περικόψει περαιτέρω κονδύλια από τον τομέα της αρμοδιότητάς του προκειμένου -όπως είπε- να διευκολύνει το έργο του υπουργείου Οικονομικών.

Ετσι, κατά 700 εκατομμύρια ευρώ επιδιώκεται να μειωθεί η δαπάνη των φαρμάκων κατ’ επιταγήν της τρόικας. Πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; Από τα δελτία τιμών των φαρμάκων και από τη «θετική λίστα» που θα εκδοθεί κοντά στον Ιούλιο, υποστηρίζουν στο υπουργείο Υγείας.

Ειδικότερα από το πρώτο δελτίο τιμών που εξεδόθη πριν από λίγες μέρες θα εξοικονομηθούν περίπου 130 εκατ. ευρώ, ενώ από το δεύτερο, που θα δημοσιευθεί στις 15 Ιουνίου, υπολογίζεται ότι θα κερδηθούν 200 εκατ. ευρώ. Επίσης με τη θετική λίστα, στην οποία θα ενταχθούν όλα τα συνταγογραφούμενα σκευάσματα που θα αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία, υπολογίζεται ότι θα βρεθούν άλλα 200 εκατ. ευρώ.

Το 2009 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη άγγιξε τα 9,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 5,3 δισ. ήταν η δαπάνη σε νοσοκομειακά σκευάσματα και το 1,4 δισ. στη λιανική αγορά. Το ζητούμενο είναι πλέον να μειωθεί η τελευταία από 1,3 δισ. το 2010, στο 1,2 δισ. ευρώ φέτος.

Ωστόσο οι ενέργειες αυτές θα έχουν επιπτώσεις στους ασφαλισμένους, καθώς είναι πιθανό να βγουν εκτός αγοράς τα φθηνά και δοκιμασμένα σκευάσματα, ενώ πρόβλημα αναμένεται να υπάρξει και με τις καινοτόμες θεραπείες, αφού η ελληνική αγορά δεν θεωρείται συμφέρουσα από τις φαρμακοβιομηχανίες.

Οπως εξηγεί ο καθηγητής Οργάνωσης και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας και διευθυντής του αντίστοιχου τομέα στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Νίκος Μανιαδάκης, «ο κίνδυνος που υπάρχει αν μειωθούν πάρα πολύ οι τιμές είναι να αποσυρθούν ορισμένα φθηνά φάρμακα και τα νέα που θα έρθουν να είναι πιο ακριβά, άρα θα μεγαλώσει και πάλι η φαρμακευτική δαπάνη. Πρέπει κανείς να προστατεύσει τα παλαιότερα φάρμακα που είναι αποτελεσματικά και φθηνότερα. Κίνδυνος υπάρχει όμως και για νέες σύγχρονες θεραπείες που θα έρθουν τα επόμενα χρόνια για τους ασθενείς εξαιτίας του τρόπου που θεσμοθετείται και καταρτίζεται η λίστα. Η θετική λίστα αν εφαρμοσθεί σωστά μπορεί να μειώσει τη δαπάνη χωρίς να επηρεάσει τους ασφαλισμένους. Αρκεί να υπάρχει εκτός των άλλων ένας μηχανισμός επιβράβευσης της καινοτομίας».

Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται αλλαγή των κριτηρίων, «ώστε να καθορίζεται μια τιμή αποζημίωσης από την κοινωνική ασφάλιση που να είναι διαφορετική από τη λιανική τιμή που πληρώνουν οι ιδιώτες».

Οι περικοπές όμως όταν αφορούν χρονίως πάσχοντες, όπως τους καρκινοπαθείς, σίγουρα δεν είναι αστεία υπόθεση. Στο πλαίσιο του ψαλιδίσματος των δαπανών η κυβέρνηση δεν χορηγεί πλέον τα λεγόμενα «φάρμακα εκτός ενδείξεων» σε σοβαρές κατηγορίες ασθενειών. Πρόκειται για θεραπείες που έχουν λάβει έγκριση για συγκεκριμένη μορφή μιας νόσου, αλλά στη συνέχεια έχει αποδειχθεί κλινικά ότι μπορεί να συμβάλουν στην αποθεραπεία και άλλων μορφών. Με βάση παγκόσμιες οδηγίες επιστημονικών εταιρειών, τα φάρμακα αυτά χορηγούνται και σε άλλες περιπτώσεις. Το τελευταίο διάστημα όμως στο πλαίσιο των περικοπών αυτά δεν χορηγούνται, εκτός και αν ακολουθηθεί μια ειδική άκρως γραφειοκρατική διαδικασία μέσω του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων.

Οι ογκολόγοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά: «Εχω δει 25χρονα παλικάρια με καρκίνο να εκλιπαρούν για να τους χορηγήσω τη θεραπεία και εγώ να μην μπορώ να το πράξω, επειδή ήταν εκτός ενδείξεων το φάρμακο. Αναγκαζόμαστε να υπογράφουμε διάφορα έγγραφα αναλαμβάνοντας την όποια ευθύνη», περιγράφει γνωστός ογκολόγος μεγάλου δημόσιου νοσοκομείου. Να σημειωθεί ότι παγκοσμίως το 20-30% των φαρμάκων χρησιμοποιούνται εκτός ενδείξεων, επειδή έχει αποδειχθεί κλινικά ότι είναι αποτελεσματικά.

Πάντως στα χέρια των μελών του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) βρίσκεται ήδη πρόταση ειδικής επιτροπής, η οποία ζητάει να υιοθετηθούν οι κατευθυντήριες γραμμές που ακολουθούνται σε παγκόσμιο επίπεδο για τέτοιες περιπτώσεις, ώστε να λυθεί το ζήτημα.

«Χρειάζεται εφαρμογή των διεθνών κατευθυντήριων γραμμών και οδηγιών», υπογραμμίζει ο Ν. Μανιαδάκης και συμπληρώνει: «Γι’ αυτό πρέπει να υπάρξουν είτε ειδικές επιτροπές στα νοσοκομεία είτε μηχανογραφικά συστήματα ελέγχου ώστε να παρακολουθούν τη χορήγηση φαρμάκων εκτός ενδείξεων και να γίνεται και δειγματοληπτικός έλεγχος».