Αθλιες οι συνθήκες εργασίας ξένων εργατών

 

Κανένα απολύτως μέτρο δεν έχει ληφθεί από την Πολιτεία για την αντιμετώπιση της μαύρης εργασίας στη χώρα μας

Της Μαριας Δεληθαναση

Το 2006 έπιασε φωτιά στη Μανωλάδα σε έναν από τους αυτοσχέδιους καταυλισμούς με σκηνές από νάιλον στο χώμα, όπου διέμεναν εκατοντάδες μετανάστες εργάτες γης υπό άθλιες συνθήκες. Ο διοικητής της περιφερειακής δύναμης της Πυροσβεστικής στα Λεχαινά σε επιστολή του προς τις τοπικές αρχές και την Εισαγγελία χαρακτήριζε τους χώρους «ανθρώπινους σκουπιδότοπους». Καμία αντίδραση από τις αρμόδιες αρχές, ώς το 2007. Ο περιφερειάρχης, παρότι εξέφρασε τον αποτροπιασμό του, υποχώρησε στο αίτημα των παραγωγών της φράουλας να περιμένει «έως το τέλος της σεζόν». Μετά δημοσίευμα του περιοδικού «Ε», την άνοιξη του 2008, το θέμα ήρθε στη δημοσιότητα. Το υπ. Εργασίας ζήτησε από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας να προβεί σε ελέγχους. Το υπ. Υγείας διέταξε υγειονομικό έλεγχο. Το υπ. Εσωτερικών δήλωσε ότι ετοιμάζει προεδρικό διάταγμα για ευπρεπείς όρους διαβίωσης των εποχιακών εργατών. Μετά απεργία 1.500 εργατών, τον Απρίλιο, με αίτημα την αύξηση ημερομισθίου στα 30 ευρώ, ακολούθησαν συγκρούσεις με ντόπιους, επενέβη η αστυνομία που συνέλαβε μετανάστες.

Δύο χρόνια αργότερα, κανένα ουσιαστικό μέτρο δεν είχε ληφθεί για τη βελτίωση της κατάστασης των ξένων εργατών. Η Λάπα και η Λακόπετρα στην Αχαΐα, η Πιερία και η Καβάλα είναι κάποια από τα μέρη όπου δημοσιοποιήθηκαν αντίστοιχα περιστατικά διακίνησης ανθρώπων με σκοπό την εκμετάλλευση. Το 2010 το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας δήλωνε στους ερευνητές του Κέντρου Συμπαράστασης Παλιννοστούντων Μεταναστών (ΚΣΠΜ) της Συνοδικής Επιτροπής Αλληλοβοήθειας Ξένων Εκκλησιών ότι είχαν καταγραφεί εκατοντάδες περιπτώσεις Ρουμάνων και Βούλγαρων που μεταφέρονταν μέσω γραφείων ευρέσεως εργασίας για εποχιακή εργασία υπό εξευτελιστικές συνθήκες. Στις σελίδες της έρευνας «Εργασιακό Τράφικινγκ στην Ελλάδα», που έγινε στο πλαίσιο προγράμματος της Διεκκλησιαστικής Επιτροπής για τους Μετανάστες στην Ευρώπη, καταγράφονται δεκάδες περιστατικά που δεν αφορούν μόνο εργάτες γης, αλλά και ιδιωτικά νοικοκυριά, τον χώρο της βιομηχανικής παραγωγής, του τουρισμού, ακόμη και οργανισμών δημοσίου συμφέροντος.

Τα πρώτα δείγματα

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα πρώτα ίχνη εργασιακής εκμετάλλευσης στη χώρα μας ανιχνεύονται τη δεκαετία του 1990, όταν Αλβανοί και άλλοι Βαλκάνιοι έμπαιναν παράνομα με τα πόδια στην Ελλάδα. Την ίδια περίοδο, οργανωμένα δίκτυα διακίνησης από την Ασία μοίραζαν ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη. Στις αρχές 2000 συνελήφθη το πρώτο οργανωμένο δίκτυο εργασιακού τράφικινγκ. Επρόκειτο για Ασιάτες, που εκμεταλλεύονταν ομοεθνείς τους, μεταπουλώντας τους σε Ελληνες για εργασία, από την οποία δεν πληρώνονταν με τη δικαιολογία ότι εξοφλούσαν το χρέος για τη μεταφορά τους στην Ελλάδα.

Σήμερα, διάφορες μορφές εργασιακής εκμετάλλευσης εντοπίζονται σχεδόν σε όλους τους οικονομικούς τομείς. Περισσότερο διαδεδομένες είναι στον αγροτικό τομέα και τον τομέα των υπηρεσιών. Το θέμα είναι ότι ενώ παλαιότερα συναντούσαμε περιστατικά από μεμονωμένους εργοδότες, πλέον η απασχόληση εργαζομένων υπό συνθήκες εξαναγκασμού είναι μαζικό φαινόμενο. Ενώ παλαιότερα η φθηνή εργασία των παρανόμων μεταναστών χρησιμοποιούνταν για να παραμείνουν ενεργές μικρές, περιφερειακές επιχειρήσεις, στις μέρες μας μια επιχείρηση μπορεί να υπολογίζει στο φθηνό εργατικό δυναμικό παρανόμων για την επέκτασή της ή ακόμη μπορεί να σχεδιασθεί μια επιχείρηση στη βάση του εργασιακού τράφικινγκ. Οι εργοδότες, μικροί επιχειρηματίες ή μεγάλες επιχειρήσεις, συχνά «παραγγέλνουν» τα εργατικά χέρια που χρειάζονται στους παράνομους «στρατολόγους» ή βρίσκουν μόνοι τους μετανάστες μεταξύ των μαζών των παράνομων και των αιτούντων πολιτικό άσυλο.