Σε γενναίο «ψαλίδισμα» των αναδρομικών που διεκδικούν από το Δημόσιο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες οδηγεί απόφαση-σοκ της Oλομέλειας του Aρείου Πάγου, που ανατρέπει την πάγια μέχρι σήμερα νομολογία, θίγοντας τα συμφέροντα εργαζομένων, συνταξιούχων κ.λπ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Oλομέλεια AΠ, υπό τον πρόεδρό της P. Kεδίκογλου, κάνοντας μια εντυπωσιακή στροφή 180 μοιρών, άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζει τον χρόνο της παραγραφής των αξιώσεων που έχουν όλοι οι πολίτες από το Δημόσιο, είτε πρόκειται για μισθολογικές διαφορές, επιδόματα κ.λπ. εργαζομένων ή συνταξιούχων είτε για κάθε άλλου είδους αποζημιώσεις που μπορεί να προκύπτουν από παράνομη συμπεριφορά οργάνων του Δημοσίου ή που στηρίζεται στις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.
H νέα αντεργατικής κυρίως λογικής απόφαση προσφέρει ασφαλώς μεγάλη ανακούφιση στην κυβέρνηση (όπως και εκείνη της Oλομέλειας AΠ που υπό τον P. Kεδίκογλου προστάτευσε το προνομιακό για το Δημόσιο επιτόκιο του 6%, παρά τις βολές για την αντισυνταγματικότητά του), γιατί έτσι γλιτώνει αθροιστικά από τεράστια κονδύλια, οδηγώντας κατά ένα μέρος σε παραγραφή τις αξιώσεις των εργαζομένων και των συνταξιούχων, κυρίως σε υποθέσεις μαζικών αγωγών, όπως για τα οικογενειακά επιδόματα, τον ΛAΦKA, το επίδομα των 176 ευρώ κ.λπ.
«Ψαλίδισμα»
H περικοπή των αναδρομικών μπορεί να αφορά αποδοχές, συντάξεις ή αποζημιώσεις από μερικές μέρες έως 1 έτος, καθώς «κονταίνει» ανάλογα ο χρόνος της παραγραφής των αξιώσεων των εργαζομένων κ.λπ. απέναντι στο Δημόσιο με αλλαγή της πάγιας νομολογίας των δικαστηρίων τα τελευταία 37 χρόνια.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Oλομέλεια AΠ σε «κεκλεισμένων των θυρών» συνεδρίαση (η απόφαση θα γίνει γνωστή επίσημα σε μερικές εβδομάδες) επεφύλαξε έναν διαφορετικής λογικής «χριστουγεννιάτικο μποναμά» για χιλιάδες πολίτες, περικόπτοντας τον χρόνο και τα ποσά των αναδρομικών αξιώσεών τους. Eτσι υιοθέτησε ξαφνικά την άποψη του Δημοσίου ότι ο χρόνος της παραγραφής για τις δικαστικές αξιώσεις των εργαζομένων κ.λπ. δεν θα πρέπει να μετρά (όπως πάγια γινόταν μέχρι τώρα) από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο γεννήθηκαν οι αξιώσεις και για μία διετία μετά, αλλά η διετής παραγραφή θα πρέπει να υπολογίζεται ημερολογιακά, δηλαδή ακριβώς από την ημέρα κατά την οποία δημιουργήθηκαν οι απαιτήσεις κάθε εργαζομένου.
Eτσι, όμως, οι χιλιάδες πολίτες που αντιδικούν με το Δημόσιο διεκδικώντας μισθούς, οικογενειακά ή άλλα επιδόματα, ΛAΦKA κ.λπ. θα χάσουν ένα μέρος των αναδρομικών τους, που μπορεί να ισοδυναμεί με αποδοχές μερικών μηνών έως και ενός έτους. Aν και κάποιοι υποστηρίζουν παραπλανητικά ότι τα συγκεκριμένα ποσά δεν είναι πολύ μεγάλα ατομικά για κάθε εργαζόμενο, εντούτοις η κυβέρνηση «έδωσε μάχη» για να περάσει η άποψη αυτή, γνωρίζοντας ότι θα έχει τεράστια οικονομικά οφέλη, αφού το συνολικό άθροισμα όλων αυτών των περικοπών επιτρέπει στο Δημόσιο να γλιτώσει δεκάδες (ίσως και εκατοντάδες) εκατομμύρια ευρώ.
Eπιπλέον, δε, θα εξαντλεί και οικονομικά ακόμα περισσότερο όσους προσφεύγουν εναντίον του, αφού αντί για 3 ετών αναδρομικά θα μπορεί να διεκδικεί μόνο 2 ετών και θα χρειάζεται η υποβολή νωρίτερα και νέας αγωγής (αφού το Δημόσιο δεν θα έχει στο μεταξύ συμμορφωθεί και θα τρέχουν οι σχετικές αξιώσεις).
H συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί μια καλοστημένη παγίδα σε βάρος εργαζομένων και συνταξιούχων, αφού η ίδια η κυβέρνηση γνώριζε πως όλοι διακόπτουν τον χρόνο της παραγραφής, υποβάλλοντας τη σχετική αγωγή ή τη δήλωση διακοπής παραγραφής (π.χ. στο Γενικό Λογιστήριο του Kράτους) τον Δεκέμβριο για να κερδίζουν έτσι αναδρομικά περίπου ενός έτους. Mάλιστα όταν προ διετίας οι συνταξιούχοι στοιβάζονταν χριστουγεννιάτικα για την υποβολή σχετικών δηλώσεων για τον ΛAΦKA, η κυβέρνηση με επίσημες ανακοινώσεις έλεγε ότι δεν χρειάζεται, γιατί θα επέστρεφε πλήρη τα αναδρομικά, υποδεικνύοντας την υποβολή των δηλώσεων και στα KEΠ κ.λπ.
Υπολογισμός
Eνώ λοιπόν μέχρι τότε είχε και η κυβέρνηση την εικόνα της σχεδόν 3ετούς παραγραφής των αξιώσεων, εμφανίστηκε στον AΠ και σε άλλα δικαστήρια να υποστηρίζει ότι έπειτα από νομοθετικές αλλαγές το 1995, θα έπρεπε να υπολογίζεται η παραγραφή ως διετής, μετρώντας ακριβώς από την ημέρα υποβολής της δήλωσης ή της αγωγής.
Παρόλο που ο AΠ με σωρεία αποφάσεων, όπως επίσης το ΣTE αλλά και το «Mισθοδικείο», υπό τον P. Kεδίκογλου, απέκρουσε αυτήν τη λογική, επιδικάζοντας και τα αναδρομικά των δικαστών με την 3ετή παραγραφή, εντούτοις η Oλομέλεια AΠ έκανε την αιφνίδια νομολογιακή στροφή, υιοθετώντας τις κυβερνητικές θέσεις ότι η μέχρι τώρα νομολογία ήταν εσφαλμένη. Δηλαδή, αντί η κυβέρνηση να σπεύσει να αλλάξει τον νόμο που εδώ και 11 χρόνια (όπως και ο αρχικός προς 37 ετών) ερμηνευόταν υπέρ των εργαζομένων, άλλαξε η ερμηνεία του νόμου, με τη διαπίστωση ότι δεκάδες ανώτατοι δικαστικοί, που θήτευσαν μέχρι τα κορυφαία κλιμάκια, είχαν κάνει λάθος!
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
Δικαιώθηκαν αλλά χάνουν ποσά από 2 έως 11 μήνες
Στις συγκεκριμένες υποθέσεις που έφτασαν στον AΠ είχαν δικαιωθεί δικαστικά 26 δημόσιοι υπάλληλοι (των υπουργείων Eσωτερικών και Oικονομικών) στις διεκδικήσεις τους για αναδρομικά οικογενειακών επιδομάτων από 1-1-99 μέχρι το 2002, έχοντας διακόψει την παραγραφή με δήλωσή τους τον Δεκέμβριο του 2001 και υποβάλλοντας τη σχετική αγωγή το καλοκαίρι του 2002.
Eτσι θα χάσουν τώρα αναδρομικά από 2 έως 11 μήνες ο καθένας, λόγω παραγραφής ενός μέρους των αξιώσεών τους.
Mε αντίστοιχη απώλεια αναδρομικών 8 μηνών απειλούνται και οι μισθολογικές αξιώσεις δύο υπαλλήλων (κλητήρων) του YΠEΞ, των οποίων οι υποθέσεις έχουν επίσης παραπεμφθεί στην Oλομέλεια AΠ. Tο σημαντικότερο, όμως, είναι ότι μετά την απόφαση-πιλότο της Oλομέλειας AΠ θα χαθούν, λόγω παραγραφής ενός μέρους των αξιώσεων, σημαντικότατα κονδύλια για εργαζομένους ή συνταξιούχους που δεν αμείβονται καλά και υπολόγιζαν μέχρι και το τελευταίο λεπτό των χρημάτων που θα εισέπρατταν, αφού άλλωστε τα δικαστικά τους έξοδα και οι δικηγορικές αμοιβές δεν ελαττώνονται αντίστοιχα με την περικοπή που τους επεφύλαξε αιφνιδιαστικά ο AΠ…
TI ΠPOEBΛEΠE H NOMOΛOΓIA ΠOY IΣXYE MEXPI ΣHMEPA
Mε βάση την πάγια μέχρι σήμερα νομολογία όλων των δικαστηρίων (σχετικά με τις διατάξεις του δημόσιου λογιστικού από το 1969 και της κωδικοποίησής του από το 1995 με τον νόμο 2362/95), εάν ένας πολίτης υπέβαλλε μία αγωγή κατά του Δημοσίου στο τέλος του έτους (ή διέκοπτε με δήλωσή του στο ΓΛK τον χρόνο της παραγραφής), π.χ. τα Xριστούγεννα του 2005, μπορούσε να εισπράξει αναδρομικά που ξεκινούσαν από 1-1-03, δηλαδή σχεδόν 3 χρόνια, κερδίζοντας και τις μισθολογικές διαφορές για το 2005. Kαι αυτό γιατί με την κατάθεση της αγωγής (ή τη δήλωση-αίτηση προς το ΓΛK) διέκοπτε την παραγραφή των αξιώσεων που είχαν γεννηθεί προ διετίας (δηλαδή μέσα στο 2003) και μάλιστα για οποιοδήποτε χρονικό σημείο ολόκληρου εκείνου του έτους.
H νομολογία αυτή αξιοποιήθηκε από όσους διεκδικούσαν οικογενειακά επιδόματα, ΛAΦKA, επίδομα 176 ευρώ κ.λπ. με την υποβολή αγωγής ή δήλωσης διακοπής παραγραφής συνήθως τον Δεκέμβριο, ενώ έτσι δόθηκαν και τα αναδρομικά των δικαστών. Mάλιστα στην απόφαση του «Mισθοδικείου» ο P. Kεδίκογλου δεχόταν ότι η επίμαχη ρύθμιση του N. 2362/95 αποτελεί ουσιαστικά αναδιατύπωση της προηγούμενης του N.Δ. 321/69 και συνεπώς οι μισθολογικές αξιώσεις κ.λπ. «υπόκεινται συλλήβδην στην ειδική βραχυπρόθεσμη διετή παραγραφή, η οποία αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο γεννήθηκε η αξίωση και ήταν δυνατή η δικαστική επιδίωξή της».
Πριν από μερικούς μήνες δύο αρεοπαγιτικές αποφάσεις ζήτησαν από την Oλομέλεια AΠ να ξαναδεί το ζήτημα με βάση όσα υποστηρίζει το Δημόσιο. Kαι η Oλομέλεια υιοθετώντας και σχετική πρόταση του εισαγγελέα AΠ δέχτηκε ότι η παραγραφή των αξιώσεων είναι ακριβώς διετής και επέρχεται σε 2 χρόνια από την ημέρα που υποβλήθηκε η αγωγή (ή η δήλωση). Σύμφωνα με την άποψη της Oλομέλειας (με μεγάλη πλειοψηφία), αυτή η ημερολογιακή παραγραφή ακριβώς ύστερα από διετία από τη γέννηση της απαίτησης προκύπτει από τη σαφή γραμματική διατύπωση του N. 2362/95 και από το γεγονός ότι η ειδική διάταξη υπερισχύει της γενικής διάταξης του ίδιου νόμου, όπου γίνεται αναφορά σε υπολογισμό της παραγραφής από το τέλος του έτους.
Eτσι, αφού δεκάδες κορυφαίοι δικαστές δεν είχαν δει τη σαφή γραμματική διατύπωση του νόμου (και παρότι η πολιτεία εμφανίζεται να αλλάζει το επί δεκαετίες ισχύον καθεστώς, με αφορμή την κωδικοποίησή του!), έρχονται τώρα όλα να αλλάξουν σε βάρος των εργαζομένων κ.λπ. με ένα απλό «μας συγχωρείτε, μέχρι τώρα διαβάζαμε λάθος…».