Υπό τη «δαμόκλειο σπάθη» του μνημονίου και σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να κρατήσει το έλλειμμα εντός στόχου για να αποφύγει περιπέτειες με την τρόικα, το υπουργείο Οικονομικών σφίγγει και σε ορισμένες περιπτώσεις κλείνει εντελώς τη στρόφιγγα του δημόσιου χρήματος
Σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες δαπανών με εξαίρεση τη μισθοδοσία οι εκταμιεύσεις γίνονται με το σταγονόμετρο και σε κάθε περίπτωση είναι αισθητά χαμηλότερες από τις προϋπολογισθείσες, ενώ δραστικά περιορισμένες είναι και οι επιστροφές φόρου.
Από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους προκύπτει ότι τα κονδύλια που έχουν εκταμιευθεί στο πρώτο πεντάμηνο του έτους υπολείπονται κατά 1,670 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο που έχει τεθεί στον προϋπολογισμό, ενώ οι επιστροφές φόρου είναι κατά 425 εκ. ευρώ λιγότερες.
Οι συνολικές καθυστερήσεις στις επιστροφές ΦΠΑ στις επιχειρήσεις, υπολογίζονται σε 1 δισ. ευρώ, ενώ οι βενζινοπώλες διαμαρτύρονται για μη καταβολή από το Δημόσιο της διαφοράς του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Η αναστολή επιστροφών φόρων συμβάλλει στη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού.
Με το κλείσιμο της στρόφιγγας του δημόσιου χρήματος αντισταθμίζεται η υστέρηση των φορολογικών εσόδων που αγγίζει το 1 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να διαμορφωθεί στα 8,973 δισ. ευρώ από 14,655 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα και να μειωθεί κατά 38,8% έναντι ετήσιου στόχου μείωσης κατά 35,1% που προβλέπεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
- Οι εκπαιδευτικοί Ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις «αναστολής δαπανών»:
- Το κονδύλι για τις αμοιβές ωρομίσθιων εκπαιδευτικών στο πρώτο τετράμηνο του έτους καλύπτει μόνο το 13,4% του ετήσιου στόχου.
Αν οι εκταμιεύσεις από τα δημόσια ταμεία συνεχισθούν με αυτόν το ρυθμό στο τέλος του έτους το εκταμιευθέν ποσό θα καλύπτει το 40% του προβλεπόμενου.
- Τα χρήματα που έχουν δοθεί για πληρωμές εφημεριών των γιατρών του Εθνικού Συστήματοος Υγείας αντιστοιχούν μόλις στο 14,3% του ετήσιου ποσού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο τέλος Μαΐου υπογράφηκαν οι υπουργικές αποφάσεις για την καταβολή των δεδουλευμένων εφημεριών για το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου.
- Η ροή κονδυλίων για τα επιδόματα πρόνοιας και πολυτέκνων υπολείπεται του ετήσιου στόχου. Μάλιστα, υπάρχουν καταγγελίες δικαιούχων για καθυστερήσεις στην καταβολή τους.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση των αστικών συγκοινωνιών που για να αντεπεξέλθουν στα έξοδά τους κόβουν δρομολόγια λεωφορείων και προσφεύγουν σε νέο δανεισμό.
Το πρώτο 5μηνο
2 δισ. ευρώ παραμένουν κλειδωμένα στο ταμείο
Ενα ακόμη μέσο που χρησιμοποιεί το υπουργείο Οικονομικών για τη συγκράτηση του ελλείμματος είναι η καθυστέρηση στην εξόφληση χρεών του προς ιδιώτες, επιχειρήσεις και ΔΕΚΟ, τα οποία αφορούν ακόμη και υποχρεώσεις του 2004.
Στο κλάδο των κατασκευών οι οφειλές του Δημοσίου σε τεχνικές εταιρείες για έργα που έχουν ήδη εκτελεσθεί ανέρχονται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εργολάβων, στο 1,5 δισ. ευρώ, άλλα 700 εκ. ευρώ είναι τα χρέη σε επιχειρήσεις από τις επιχορηγήσεις του αναπτυξιακού νόμου, ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ χρωστά το Δημόσιο στις ΔΕΚΟ (μόνο στον ΟΑΣΑ οι συσσωρευμένες οφειλές του Δημοσίου υπολογίζονται σε 450 εκ. ευρώ).
- Στο πρώτο πεντάμηνο του έτους οι αδιάθετοι πόροι από περικοπές στα κονδύλια και μη επιστροφές φόρων φτάνουν τα 2 δισ. Την ίδια ώρα αναστέλλει την καταβολή οφειλών σε επιχειρήσεις, ιδιώτες και ΔΕΚΟ και ξεκαθαρίζει προς όλους όσοι χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό ότι δεν θα λάβουν ούτε ένα ευρώ επιπλέον από αυτά που έχουν προβλεφθεί.
- Η αναστολή των πληρωμών προκαλεί αντιδράσεις από ιδιώτες, επιχειρήσεις, ασφαλιστικά Ταμεία και τοπική αυτοδιοίκηση οι οποίοι κάνουν λόγο για «κρατικό φέσι» που ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ.
- Αποκαλυπτικό για την οικονομική ασφυξία στα δημόσια Ταμεία είναι το γεγονός ότι οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες κατά 10,6%, έναντι στόχου για μείωση κατά 4,8%, πράγμα που σε απόλυτα ποσά μεταφράζεται σε 1,670 δισ. ευρώ. Οι πρωτογενείς δαπάνες είναι μειωμένες κατά 11,3% έναντι ετήσιου στόχου μείωσης κατά 4,4% (έκτακτη εξοικονόμηση ποσού 1,593 δισ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες για τόκους μειώθηκαν κατά 7,5% έναντι ετήσιας πρόβλεψης για αύξηση κατά 5,1%).
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
1,2% αύξηση στα λόγια, 30% μείωση τα έργα
Στο πρώτο πεντάμηνο του έτους οι δαπάνες του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων είναι μειωμένες κατά 29,6% σε σχέση με πέρυσι, όταν ο στόχος που έχει τεθεί προβλέπει αύξηση 1,2%.
To πάγωμα των κονδυλίων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη αλλά ευεργετικές στη μείωση του ελλείμματος.
Ανά τομέα
Ειδικότερα κατά τομέα τα ποσά που έχουν καταβληθεί για έργα υποδομής στην ενέργεια αντιστοιχούν μόλις στο 3,4% του ετήσιου στόχου, για πολιτισμό στο 1,2%, για οικισμό και περιβάλλον στο 8,9%, για υγεία και πρόνοια 6,9% και για δημόσια ασφάλεια 14,3%. Επισης μειώνεται η χρηματοδότηση στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσω της απόδοσης των κεντρικών αυτοτελών πόρων.
Οι νομάρχες εκπέμπουν σήμα κινδύνου και με επιστολή τους στους υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών ζητούν άμεσα την εκταμίευση ποσού πάνω από 50 εκ. ευρώ για να καλύψουν πάγιες και λειτουργικές τους δαπάνες.
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ
SOS για συντάξεις, φάρμακα
Το κλείσιμο της στρόφιγγας της κρατικής χρηματοδότησης δημιουργεί συνθήκες οικονομικής ασφυξίας στα ασφαλιστικά ταμεία, που εκπέμπουν σήμα κινδύνου για αδυναμία καταβολής των συντάξεων και κάλυψης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των ασφαλισμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ύστερα από διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι θα καταβληθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τουλάχιστον δύο μηνών από τον Οργανισμό Περίθαλψης και Ασφάλισης του Δημοσίου, οι φαρμακοποιοί της Αττικής ανέστειλαν την απόφαση για μη εκτέλεση συνταγών του ΟΠΑΔ.
Την ίδια ώρα, λόγω οικονομικής στενότητας και για να περιορισθεί η επιβάρυνση στον προϋπολογισμό, η κυβέρνηση αποφάσισε να αποπληρώσει τα χρέη των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές, ύψους 5,3 δισ. ευρώ, με ομόλογα μηδενικού επιτοκίου διετούς, τριετούς και τετραετούς διάρκειας, προκαλώντας τις αντιδράσεις των προμηθευτών.
Γενικά στον τομέα της κοινωνικής προστασίας οι δαπάνες τρέχουν με ρυθμό αισθητά χαμηλότερο σε σχέση με τον προβλεπόμενο, με αποτέλεσμα στο τετράμηνο να καλύπτουν το 21,5% του συνολικού ποσού για το τρέχον έτος.
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ