Οι Έλληνες δίνουν ετησίως 1,6 δισ. ευρώ σε γιατρούς χωρίς να πάρουν απόδειξη, ενώ 400 εκατ. ευρώ είναι ο τζίρος της βιομηχανίας του “φακελακίου”
Σχεδόν τα έξι από τα δέκα ευρώ που καταβάλλονται κάθε χρόνο σε αμοιβές γιατρών, νοσήλια κτλ. προέρχονται από την τσέπη των ασθενών
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΗ
Πανάκριβη αποδεικνύεται η “δωρεάν” υγεία για τους Έλληνες, που πληρώνουν δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από την τσέπη τους για ιατρικές υπηρεσίες. Όσο για τη συμμετοχή του κράτους στις δαπάνες υγείας, είναι χαμηλότερη στην Ελλάδα από κάθε άλλη χώρα του δυτικού κόσμου
Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα που έγινε με χρηματοδότηση του Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας, οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας αγγίζουν τα 7 δισ. ευρώ το χρόνο. Την ίδια στιγμή, γύρω από το χώρο της, υποτίθεται, δωρεάν υγείας, στήνεται ένας παράνομος, τρελός χορός 2 δισ. ευρώ: Υπολογίζεται ότι οι Έλληνες δίνουν ετησίως 1,6 δισ. ευρώ σε γιατρούς χωρίς να πάρουν απόδειξη, ενώ 400 εκατ. ευρώ είναι ο τζίρος της βιομηχανίας του “φακελακίου”.
ΡΑΠΙΣΜΑ ΟΟΣΑ
Σύμφωνα με άλλα στοιχεία-σοκ του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ακόμα και στις ΗΠΑ -το σύστημα υγείας των οποίων θεωρείται από πολλούς Έλληνες ως η επιτομή της στυγνής αντιμετώπισης των ασθενών, ιδίως όσων προέρχονται από τα ασθενέστερα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα- το κράτος συνεισφέρει περισσότερο από το ελληνικό δημόσιο για την υγεία των πολιτών.
Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα σχεδόν τα έξι από τα δέκα ευρώ (57%) που καταβάλλονται κάθε χρόνο σε αμοιβές γιατρών, νοσήλια κτλ. προέρχονται από την τσέπη των ασθενών, με το κράτος να καταβάλει μόλις το 42,8%.
Και τα δύο αυτά ποσοστά είναι πρωτοφανή για την Ευρώπη και τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο. Πουθενά στη γηραιά ήπειρο οι ιδιωτικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το 30% των συνολικών δαπανών, ανεξαρτήτως μάλιστα του οικονομικού μοντέλου που ακολουθεί κάθε χώρα. Στη φιλελεύθερη Ιρλανδία, για παράδειγμα, οι ιδιωτικές δαπάνες για υγεία δεν ξεπερνούν το 20% του συνόλου (το κράτος συνεισφέρει το άλλο 80%), ενώ στη Δανία το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 19%.
10,1% ΤΟΥ ΑΕΠ
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο ΟΟΣΑ, “ο δημόσιος τομέας είναι η βασική πηγή χρηματοδότησης του κλάδου υγείας σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση την Ελλάδα, το Μεξικό και τις ΗΠΑ”. Οι δαπάνες υγείας στην Ελλάδα άγγιζαν το 2005 το 10,1% του ΑΕΠ, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στον κόσμο. Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ δεν ξεπερνά το 9%, ενώ στην κορυφή της σχετικής λίστας βρίσκονται οι ΗΠΑ, όπου οι δαπάνες υγείας αντιστοιχούν στο 15,3% του ΑΕΠ. Συνολικά, οι κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας στη χώρα μας αγγίζουν τα 2.981 δολάρια σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, έναντι 2.579 δολ. που είναι ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ και 6.401 δολ. στις ΗΠΑ. Οι δαπάνες αυτές αυξάνονται μάλιστα με ραγδαίο ρυθμό. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, την περίοδο 2000 – 2005 οι κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας στην Ελλάδα αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,6%, ξεπερνώντας κατά πολύ το μέσο όρο του 4,3% που καταγράφηκε στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ).
ΧΡΥΣΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ
Η αδυναμία του ΕΣΥ και των ασφαλιστικών ταμείων να προσφέρουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους πολίτες, στρέφει κάθε χρόνο εκατομμύρια Έλληνες στην “ανοιχτή αγκάλη” του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος διανύει εύλογα περίοδο παχέων αγελάδων τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με σχετική μελέτη της Hellastat, ο κλάδος παροχής υπηρεσιών υγείας βρίσκεται σε συνεχή ανοδική πορεία, εμφανίζοντας μέσο ρυθμό ανάπτυξης 12,5% ετησίως.
Η μελέτη εντοπίζει τα αίτια αυτής της τάσης στους εξής παράγοντες:
– Στην αδυναμία του Εθνικού Συστήματος Υγείας να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των πολιτών, εξαιτίας των ελλείψεων σε υλικοτεχνική υποδομή αλλά και των καταγγελιών των ασθενών που αφορούν στην ανταπόκριση του ανθρώπινου παράγοντα.
– Στη ρύθμιση και απελευθέρωση της αγοράς παροχής υπηρεσιών υγείας, που έθεσε τους όρους της επιχειρηματικής δραστηριοποίησης.
– Στη διάδοση των ιδιωτικών ασφαλιστήριων συμβολαίων ιατροφαρμακευτικής κάλυψης.
– Στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου.
– Στην εισαγωγή νέων ιατρικών μεθόδων στη διάγνωση, τη χειρουργική και την περίθαλψη.
Παράλληλα, η ανελαστική φύση των δαπανών που αφορούν στην ανθρώπινη υγεία και τα πλούσια περιθώρια καθαρού κέρδους που χαρακτηρίζουν τον κλάδο -σχεδόν τετραπλάσια σε σύγκριση με τη μέση επίδοση στην ελληνική οικονομία- αποτέλεσαν το δέλεαρ για την προσέλκυση των τεράστιων απαιτούμενων επιχειρηματικών κεφαλαίων.
ΤΟ ΦΑΚΕΛΑΚΙ
Στην απαξίωση του ΕΣΥ παίζει ασφαλώς ρόλο και το περίφημο “φακελάκι”. Η έρευνα που διεξήγαγε η συνεργάτης του Εργαστηρίου, Όλγα Σίσκου, αποκαλύπτει ότι ο ένας στους τρεις Έλληνες (το 36%) που νοσηλεύτηκε σε δημόσιο νοσοκομείο παραδέχθηκε ότι είχε μία τουλάχιστον άτυπη συνδιαλλαγή με γιατρούς, την οποία άλλοι χαρακτήρισαν ως “φακελάκι” και άλλοι ως… φιλοδώρημα. Το σκεπτικό των ασθενών ήταν ότι η καταβολή του “φιλοδωρήματος” θα τους εξασφάλιζε καλύτερη φροντίδα. Το τραγικό είναι ότι ο ένας στους πέντε έδωσε φακελάκι, επειδή του ζητήθηκε από τον γιατρό για να τον χειρουργήσει!
1.600 ΕΥΡΩ ΤΟ ΧΡΟΝΟ
Το ότι οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας προκαλούν αιμορραγία στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς των ελληνικών νοικοκυριών προκύπτει και από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2005. Σύμφωνα με αυτά, το μέσο ελληνικό νοικοκυριό ξοδεύει ούτε λίγο ούτε πολύ 1.600 ευρώ το χρόνο για φάρμακα, ιατρικές υπηρεσίες και νοσοκομειακή περίθαλψη. Η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών αγγίζει τα 128,17 ευρώ, εκ των οποίων τα 25,54 ευρώ αφορούν φάρμακα, φαρμακευτικά είδη και θεραπευτικές συσκευές, τα 84,19 ευρώ υπηρεσίες ιατρών κάθε ειδικότητας και τα 18,44 ευρώ νοσοκομειακή περίθαλψη.
Από την ανάλυση των επιμέρους στοιχείων της ΕΣΥΕ προκύπτει επίσης ότι το ΕΣΥ “προτιμούν” κατά κύριο λόγο τα χαμηλά εισοδήματα, σε αντίθεση με τα μεσαία και τα υψηλά που έχουν τη βούληση και τη δυνατότητα να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα (νοικοκυριά με μηνιαίες συνολικές αγορές μέχρι 1.450 ευρώ) ξοδεύουν από ελάχιστα χρήματα για ιατρικές εξετάσεις, ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη κτλ., ενώ τα νοικοκυριά με καταναλωτικές δαπάνες άνω των 3.501 ευρώ δαπανούν περί τα 400 ευρώ το χρόνο!
Ιδιωτικές δαπάνες υγείας στην Ε.Ε.
ΧΩΡΑ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
ΕΛΛΑΔΑ 57%
ΒΕΛΓΙΟ 28%
ΙΣΠΑΝΙΑ 28%
ΟΛΛΑΝΔΙΑ 28%
ΠΟΛΩΝΙΑ 27%
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 26%
ΟΥΓΓΑΡΙΑ 25%
ΣΛΟΒΑΚΙΑ 23%
ΑΥΣΤΡΙΑ 22%
ΓΕΡΜΑΝΙΑ 22%
ΙΤΑΛΙΑ 21%
ΙΡΛΑΝΔΙΑ 20%
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 20%
ΓΑΛΛΙΑ 19%
ΔΑΝΙΑ 16%
ΣΟΥΗΔΙΑ 15%
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 13%
ΤΣΕΧΙΑ 11%
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ 8%
(ΠΗΓΗ: ΟΟΣΑ, 2007)